Europese verkiezingen: 'ruk naar rechts is niet te ontkennen'
In heel Europa behaalden rechtse partijen aanzienlijke winsten. In Frankrijk behaalde de partij van Marine le Pen meer zetels dan de partij van Macron en behaalde een aanzienlijke overwinning met in totaal 30% van de stemmen. In Duitsland moesten de regeringspartijen SPD en De Groenen inleveren. Zij verloren respectievelijk 2 en 9 zetels. De liberale FDP handhaafde wel het aantal zetels van de verkiezingen in 2019. De score van de extreemrechtse AfD viel ondanks de winst enigszins tegen met 15,9%. In Nederland behaalde de PVV zes zetels, de partij heeft duidelijk geprofiteerd van de vier zetels die Forum voor Democratie verspeelde
De Spaanse linkse partij PSOE, onder leiding van premier Pedro Sánchez, verloor één zetel te verliezen. De oppositiepartijen PP en het uiterst rechtse Vox wonnen respectievelijk 9 en 3 zetels. In andere landen was er echter meer vertrouwen in de regeringspartijen te zien. Zo behaalde de Poolse premier Donald Tusk een grote verkiezingsoverwinning, nadat hij vorig jaar de macht had overgenomen. Zijn partij KO krijgt 21 zetels, terwijl voormalig regeringspartij PiS er nog 19 van de 25 overhoudt.
De Hongaarse Fidesz partij van Orban behaalde de meeste stemmen 44,5 %, maar moet 2 zetels inleveren. De Italiaanse Fratelli d'Italia-partij van premier Giorgia Meloni heeft de verkiezingen in haar land gewonnen met maar liefst 28% van de stemmen.
Volgens de NOS zal de EU-zetelverdeling er als volgt uitzien. De Christendemocraten blijven de grootste partij met 184 zetels, gevolgd door de Sociaaldemocraten met 139 zetels. De Liberalen hebben net zoals de Groenen flink verloren en staan nu op respectievelijk 80 en 52 zetels. Radicaal-rechts boekt een flinke winst en staat op 58. De Conservatieven pakken 73 zetels en Radicaal-links 36.
Er kunnen aanzienlijke veranderingen optreden, aangezien meerdere partijen voor het eerst zetels hebben veroverd in het Europees Parlement. In Nederland is dat het geval voor BBB met twee zetels en NSC met één zetel. Er moeten nog in totaal 98 zetels verdeeld worden in het Europees Parlement.
Rechtse verschuiving
Volgens directeur politieke zaken bij HCSS Han ten Broeke is de rechtse verschuiving zeer duiselijk gezien de verkiezingsuitslag. Hij voorspelt dat dit ook weerspiegeld zal worden in het Europese beleid. "Er zal een Commissie komen die, in tegenstelling tot de vorige Commissie, minder gericht zal zijn op klimaat en milieu en meer op het migratievraagstuk."
Als alle zetels van rechtse Europese fracties worden opgeteld, hebben zij ongeveer een kwart van de totale 720 zetels in handen. "Dan ben je een aanzienlijke factor in het Europees Parlement", aldus Ten Broeke.
Maar het voormalige VVD-Kamerlid ziet ook een probleem: "Er bestaat niet één radicaal-rechts blok. Het is geen uniforme fractie." Ten Broeke benadrukt dat als de rechtse partijen samen een vuist willen maken, ze zich moeten verenigen. "De vraag is of dat haalbaar is, aangezien rechtse partijen traditioneel niet sterk zijn in het behouden van goede onderlinge verhoudingen. Dat lukt het politieke midden beter."
