Radicaliseringspotentieel social media blijkt lager dan verwacht

De meeste video's met een alternatieve en/of  extremistische inhoud worden slechts door een klein deel van de gebruikers bekeken. Dit is het resultaat van een kwalitatief onderzoek door een Amerikaanse en Britse onderzoeksgroep in het tijdschrift Science Advances.

Slechts 15,4 procent van de ondervraagden zag in de onderzoeksperiode van bijna zes maanden minimaal één YouTube-video van alternatieve kanalen, en slechts 6,1 procent zag een van de extremistische kanalen. De onderzoeksresultaten trekken ook de theorie in twijfel dat het YouTube-algoritme vaak leidt tot radicalisering in de zin van de ‘rabbithole-hypothese’. Hierin staat dat de aanbevelingsalgoritmen steeds meer polariserende of extremistische inhoud voorstellen aan gebruikers door het platform om hun interesse vast te houden en hen verder het 'rabbithole' in te lokken.

In tegenstelling tot wat het publieke debat suggereert
In tegenstelling tot wat in het publieke debat wordt gesuggereerd, geeft het onderzoek dus aan dat de rol van sociale media bij de radicalisering van mensen waarschijnlijk vaak wordt overdreven. Integendeel, mensen die al geradicaliseerd waren, waren specifiek op zoek naar extremistische inhoud. De onderzoekers benadrukken, dat hun onderzoek vanwege beperkingen geen definitief oordeel toe staat

Volgens de gebruikte definitie zijn alternatieve kanalen kanalen die controversiële kwesties bespreken en tegelijkertijd proberen in diskrediet gebrachte standpunten te legitimeren door ze als gemarginaliseerde standpunten te presenteren. Bovendien baseerden de onderzoekers zich bij het samenstellen van de lijst met alternatieve en extremistische kanalen op reeds bekend staande lijsten in de literatuur.

'Het onderzoek haalt de stelling onderuit dat algoritmen ons steeds radicaler maken'
De auteurs onder leiding van Annie Chen van de City University of New York evalueerden voor hun werk enquêtegegevens over de houding van gebruikers in de VS en hun browsergegevens van juli tot december 2020.

De communicatiewetenschapper Fabian Prochazka van de Universiteit van Erfurt legde uit dat de methode van het onderzoek absoluut betrouwbaar is op basis van alles wat er te zien is. Het komt van een gerenommeerd onderzoeksteam. De combinatie van enquête- en gedragsgegevens wordt op dit gebied als de 'gouden standaard' beschouwd en maakt het mogelijk conclusies te trekken. “Het onderzoek haalt de stelling onderuit dat de algoritmen van sociale media ons steeds radicaler maken”, legt Prochazka uit. Andere deskundigen hebben soortgelijke verklaringen afgelegd.