Anti-Amerikanisme moet Poetin president maken
Nu Vladimir Poetin zich zorgen maakt over zijn kansen op het Russische presidentschap schermt hij steeds vaker met een spookverschijning uit het verleden: aartsvijand Amerika. De Verenigde Staten zouden erop uit zijn hun rivaal uit de Koude Oorlog te verzwakken en terug te duwen in de chaos die volgde op het instorten van de Sovjet-Unie.
De huidige premier, die na verkiezingen in maart hoopt terug te keren als president, schildert zijn tegenstanders steevast af als handlangers van Washington. De nieuwe Amerikaanse ambassadeur Michael McFaul kreeg van meet af aan ongekende kritiek te verduren en werd op Youtube zelfs neergezet als een pedofiel.
"De verkiezingscampagne is doordrenkt van anti-Amerikanisme", stelt Sergej Oznobisjtsjev van het Instituut van Strategische Onderzoeken. Volgens het hoofd van de Moskovitische denktank is dat sentiment 'als een mantel die ze afstoffen en aantrekken voor bepaalde gelegenheden, zoals nu met met het oog op de verkiezingen'.
Poetin beticht de Verenigde Staten al zijn hele politieke loopbaan regelmatig ervan naar wereldheerschappij te streven. Na een kort intermezzo, waarin de regering van president Barack Obama toenadering tussen Moskou en Washington wist te bewerkstelligen, zijn de betrekkingen de afgelopen tijd weer verslechterd. Het Kremlin is boos over de voorgenomen bouw van een westers raketschild, en het Witte Huis beticht Rusland ervan het brute bewind in Syrië de hand boven het hoofd te houden.
Volgens Poetin is het raketschild bedoeld als bescherming tegen het Russische kernarsenaal, en wil de Amerikaanse regering zijn oude rivaal zo tandenloos maken. Het meningsverschil bereikt mogelijk een hoogtepunt in mei. De NAVO legt dan in Chicago de laatste hand aan een akkoord over het raketschild, terwijl Rusland zijn medeleden van de G8 op vrijwel dezelfde tijd en plaats treft voor hun jaarlijkse top.
Ruslands sterke man deed zijn virulente anti-Amerikanisme mogelijk op tijdens zijn loopbaan bij de inlichtingendienst KGB. Maar volgens veel waarnemers is zijn pose als Amerikahater bovenal ingegeven door electorale overwegingen. Poetin hoopt de om zich heen grijpende volkswoede over de corruptie en sociale ongelijkheid in Rusland te richten op een buitenlandse vijand.
Anti-Amerikaanse retoriek gaat er bij Poetins aanhang, die voor een groot deel bestaat uit arbeiders, boeren en ambtenaren, in als koek. Zij horen en zien de staatspers al jaren hameren op het dreigende gevaar van het imperialistische Amerika. Volgens politiek analist Aleksander Konovalov zijn 'de mensen vergiftigd door de staatsmedia en geloven ze oprecht in de kwade bedoelingen van de Verenigde Staten'.
De onlangs benoemde Amerikaanse ambassadeur McFaul maakte al spoedig kennis met de giftanden van het Russische anti-Amerikanisme. Een filmpje op Youtube toonde voorbijgangers die werd gevraagd uit een foto van McFaul en een veroordeelde pedoseksueel te kiezen wie van de twee hen als een pedofiel voorkwam. Alle ondervraagden kozen schijnbaar zonder aarzeling het portret van de ambassadeur.
De staatspers ontwaarde ook in de meldingen van stembusfraude een Amerikaanse hand en greep incidenten over door hun Amerikaanse pleegouders mishandelde Russische adoptiekinderen aan om de Verenigde Staten in een kwaad daglicht te zetten. Maar nagenoeg niemand verwacht dat de huidige spanningen tussen Moskou en het Westen tot een ernstig conflict zullen leiden. Ruslands economische belangen, die daardoor zouden worden geschaad, zijn volgens Oznobisjtsjev simpelweg te groot.
