Nederland herdenkt oorlogsslachtoffers
Op de Dam in Amsterdam zijn woensdagavond de Nederlandse burgers en militairen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties herdacht. Kort voor 20.00 uur legden koningin Beatrix en kroonprins Willem-Alexander zoals gebruikelijk de eerste krans bij het monument, waarna om klokslag 20.00 uur twee minuten stilte werd gehouden.
De Nationale Dodenherdenking begon om 18.50 uur met een bijeenkomst in de Nieuwe Kerk aan de Dam. Dichter, essayist en schrijver Willem Jan Otten hield de 4 mei-lezing.
Bij de herdenking waren ook vertegenwoordigers van het kabinet aanwezig, onder wie PVV-leider Geert Wilders. Dinsdag schreef oud-Kamerlid Mei Li Vos (PvdA) nog dat PVV-politici beter niet naar de dodenherdenking kunnen komen uit piëteit met de nabestaanden. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei liet daarop weten dat ook vertegenwoordigers van de PVV welkom zijn bij de dodenherdenking.
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) was dit jaar specifiek betrokken bij de voorbereidingen van de herdenking in Amsterdam. Net als andere jaren gold ook dit jaar een noodverordening. Daarnaast werd gebruikgemaakt van speciale dranghekken die veiliger zijn bij grote mensenmassa's. De maatregelen moesten ervoor zorgen dat de bijeenkomst waardig en onverstoord verloopt.
Vorig jaar ontstond bij de herdenking grote paniek onder de aanwezigen door een schreeuwende man. Iemand anders riep 'bom', waarop een paniekreactie ontstond. Daarbij vielen tientallen gewonden. De man zit nu in de cel vanwege winkeldiefstal.
Ook de man die op Prinsjesdag een waxinelichthouder tegen de Gouden Koets gooide, kon niet voor een verstoring zorgen. Hij wordt in het Pieter Baan Centrum onderzocht om te bepalen in welke mate hij toerekeningsvatbaar is.
Ook op verschillende andere plekken in Nederland waren woensdagavond herdenkingen, onder meer bij de belangrijke oorlogsmonumenten op de Grebbeberg in Rhenen en de Waalsdorpervlakte bij Den Haag.
Woensdagochtend legden premier Mark Rutte en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer al kransen bij de Erelijst van Gevallenen in de hal van de Tweede Kamer. Op de lijst staan achttienduizend namen van gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog.
Zoals gebruikelijk hield ook het verkeer rekening met de dodenherdenking. De NS zette om 20.00 uur alle treinen twee minuten stil. Ook de luchthavens namen een stilteperiode in acht. Tussen 19.50 uur en 20.03 uur mochten geen vliegtuigen starten of landen. Automobilisten werd door de ANWB aangeraden hun voertuig tijdig stil te zetten op een parkeerplaats. Stoppen op de vluchtstrook is verboden.
De dodenherdenking draait steeds minder uitsluitend om de Tweede Wereldoorlog. Het thema van de Nationale Dodenherdenking voor de komende vijf jaar is dan ook Vrijheid Wereldwijd. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft de herdenking dat thema gegeven om ook slachtoffers te herdenken die in andere oorlogen en vredesoperaties zijn gevallen.
