'Massale vluchtreactie door gebrek aan kennis'

Dat een groep mensen massaal op de vlucht slaat zoals dinsdag op de Dam gebeurde, komt doordat zij niet weten wat er aan de hand is. Dat legde hoogleraar massapsychologie van de Rijksuniversiteit Groningen Hans van der Zande op Radio 1 uit.

Hij vond de reactie tijdens de herdenking op de Dam niet vreemd. "Als mensen bang zijn dat er iets gebeurt en vervolgens gebeurt er ook iets vreemds terwijl ze niet weten waar het vandaan komt, slaan ze al snel op de vlucht. Een gil kan op allerlei manieren worden uitgelegd." Hij vergeleek de reactie van de menigte met een paard dat op hol slaat. Bij de massale vluchtreactie vielen dinsdag tientallen gewonden.

De angst voor het onbekende speelt hierin een grote rol. Een getuige verklaarde eerder dat de mensen die dichtbij de schreeuwende 'orthodox-joodse' man stonden juist niet in paniek raakten. "Logisch, want zij hadden door dat er eigenlijk niets aan de hand was", zegt Van der Zande.

De media gaan hierin volgens de hoogleraar niet vrijuit. "Voor de media zijn alle dingen die sensationeel zijn middelen om te scoren. Het scoren van zo veel mogelijk luisteraars en kijkers is bijna een religie geworden. Met zaken die angst aanjagen trek je publiek." Tegelijk wordt het publiek hierdoor volgens de hoogleraar onnodig bang gemaakt omdat er onevenredig veel aandacht is voor gevaarlijke zaken.