Afscheid van Agnes Kant
De grote roerganger is zijn stuurvrouw kwijt. Onverwacht, zeer onverwacht. Na de gemeenteraadsverkiezingen heeft Agnes Kant de conclusie getrokken dat zij niet de juiste persoon is om de SP te sturen bij de komende verkiezingen. Het is voor mij onbegrijpelijk dat landelijke politici het resultaat van lokale verkiezingen, wat gemeenteraadsverkiezingen toch zijn, zich net zo aantrekken als landelijke verkiezingen. Net zoals het onbegrijpelijk is dat diezelfde landelijke politici in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen constant op tv te zien zijn in debatten die hun landelijke politiek uitdragen. Lokale zaken worden daarbij totaal over het hoofd gezien. Dit verklaart mede de grote zege van de vele lokale partijen.
Agnes Kant was een stuurvrouw die bij tijd en wijle zelf nogal eens stuurloos was. Stuurloos in de zin van het onvermogen om haar emoties onder controle te houden. Treffend waren de woorden van Alexander Pechtold in het einddebat na de gemeenteraadsverkiezingen: "Mevrouw Kant, mevrouw Kant, rustig. Rustig nou maar." Het zijn waarschijnlijk mede deze woorden geweest, die haar tot de conclusie heeft doen komen dat het beeld dat men van haar heeft, een mogelijk negatieve invloed op het resultaat bij de aankomende verkiezingen zal hebben. Een negatievere invloed nog dan de chaos waarin de partij nu zit, omdat ze een nieuwe fractievoorzitter en lijsttrekker moet zoeken, drie maanden voor heel belangrijke verkiezingen.
Het was een moedige beslissing van haar om de ondankbare taak op zich te nemen om in 2008 Jan Marijnissen op te volgen, die zich vanwege gezondheidsredenen terug moet trekken. Jan die sinds jaar en dag de grote man binnen de SP was. Sterker nog Jan wás de SP en is het misschien nog wel steeds. Een moedige beslissing die ze niet nam om haar ego te strelen, maar uit ideologie. Zij is misschien nog wel strenger in de leer dan Jan zelf. Het grote probleem bleek de verpakking te zijn.
Haar grote kracht is tegelijkertijd ook haar zwakte. Ze is bevlogen en gepassioneerd. Overtuigd van haar gelijk en dat haar oplossingen de beste zijn. Daarbij verliest ze vaak de weg naar het doel uit het oog. Dan gaat ze van de ene grote verontwaardiging naar de volgende woede-uitbarsting. Niet als pose of als maniertje, zoals sommige politici wel gebruiken om hun betrokkenheid aan te tonen, maar omdat ze het echt meent. Dat dit averechts werkt is haar nu duidelijk geworden. Dat is helaas de hedendaagse politiek, de presentatie is vaak belangrijker dan de boodschap.
En Agnes Kant was niet bereid om het politieke spel te spelen, zoals het merendeel van de Tweede Kamer wel doet. Voor Agnes was het geen spel maar pure ernst en dus diende het ook zo behandeld te worden. Als er weinig ruimte is voor relativeren dan komt het nogal drammerig over. Jan Marijnissen was daar beter in. Die ging er soepeler mee om, al kon ook hij behoorlijk bot uit de hoek komen. Bovendien was het een ijzersterk debater die zijn punt met humor voor het voetlicht kon brengen. Die gave heeft Agnes Kant helaas niet. En dat is jammer, want ze is één van de laatste échte socialisten, met het hart op de goede plaats. Haar probleem is dat ze haar hart ook op de tong heeft.
Door haar beslissing worden de volgende verkiezingen nog meer beladen. In het geweld van de strijd tussen Bos en Balkenende en de PVV tegen de rest, zal blijken of de SP een "echte" partij is. Het zal blijken of de SP haar in 2006 veroverde plaats van grote partij weet te handhaven, of dat ze terug zullen zakken in de marge. Het zal de komende verkiezingen moeilijk tot vrijwel onmogelijk worden om het huidige aantal zetels te handhaven. Het niveau van de peilingen halen, zo rond de 11 zetels, zou al goed zijn. Daarna mag de opvolger van Agnes Kant laten zien of de SP zonder Marijnissen (en Kant) kan en of de SP anno 2010-14 nog bestaansrecht heeft.
