In het onderzoek naar de dood van een 41-jarige man uit Sneek heeft de politie een verdachte aangehouden. Het gaat om een 22-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats, die dinsdagochtend 10 oktober werd aangehouden. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij de dood van de 41-jarige man.
Misdrijf
De politie kreeg dinsdagmiddag 9 mei rond 14.30 uur een melding dat er geen contact gemaakt kon worden met de bewoner van de woning aan de Molenkrite in Sneek. De politie is vervolgens de woning binnen gegaan en trof daar een overleden man aan. Uit onderzoek van de politie bleek dat de man door een misdrijf om het leven is gekomen, vermoedelijk in de nacht van 4 op 5 mei.
Groot rechercheonderzoek
De recherche startte direct een groot onderzoek naar de toedracht van het overlijden. We hebben onder meer gesproken met buurtbewoners, beelden bekeken en sporenonderzoek gedaan. Ook is er in het programma Opsporing verzocht meerdere keren aandacht geweest voor deze zaak en heeft de politie op verschillende manieren het publiek om hulp gevraagd, onder andere met de inzet van het Mobiel Media Lab. Vermoedelijk is de verdachte die we hebben aangehouden één van de mannen die we op beelden getoond hebben. Wij hebben de beelden inmiddels verwijderd van onze social-mediakanalen en politie.nl.
Meer aanhoudingen
niet uitgesloten Uitgebreid tactisch onderzoek waaronder tips leidden uiteindelijk tot de aanhouding van deze 22-jarige verdachte. Hij zit vast en wordt verhoord. Het onderzoek is nog niet afgerond en meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.
Sony komt dit najaar met nieuwe modellen voor zowel de reguliere PS5 als de PS5 Digital Edition. Het gaat om slankere versies met verder precies dezelfde specs. De vraagprijs blijft 550 euro voor het model met disk drive en 450 euro voor eentje zonder. Sony zegt dat de nieuwe versies 30% minder volume hebben en respectievelijk 18% en 24% minder wegen.
Nieuw is het feit dat het nieuwe digitale model alsnog van een disk drive kan worden voorzien. Je kunt straks namelijk ook de disk drive los kopen en die console uitbreiden. De vraagprijs in Europa daarvoor is 120 euro. Beide nieuwe modellen hebben verder een iets grotere SSD. De opslagcapaciteit is nu gewoon 1 terabyte in plaats van 825 gigabyte.
De nieuwe PS5 komt in november uit, Sony heeft nog geen exacte datum geprikt.
Het is inmiddels weer zes jaar geleden dat de laatste versie van Forza Motorsport de Eau Rouge revue passeerde met deel zeven uit de franchise. Voor Turn 10 Studios is er voor deze achtste iteratie gekozen voor een reboot van de populaire franchise in het racing genre. Het spel belooft een nieuwe physics-engine en AI-tegenstanders, nieuwe online-multiplayer ervaring, betere besturing en wegligging op het asfalt, een dynamisch weersysteem met een dag/avond cyclus en grafische verbeteringen voor de auto's en race circuits.
De Tweede Kamer heeft aan het kabinet verzocht om te onderzoeken hoe snel de zogenaamde subsidies voor fossiele brandstoffen kunnen worden verminderd. Dit zou een einde betekenen voor de protestacties van Extinction Rebellion op de Utrechtsebaan (A12) in Den Haag.
XR had vorige week besloten om de blokkades tijdelijk stop te zetten in afwachting van de stemming vandaag in de Tweede Kamer over een motie van GroenLinks, D66 en de Partij voor de Dieren die opriep tot een dergelijk onderzoek. CDA, PvdA, ChristenUnie, SP, Volt en het Lid Gündoğan steunden de motie, waardoor er een nipte meerderheid is. Overigens zal het aannemen van de motie niet direct inhouden dat de fossiele subsidies nu ook echt worden afgebouwd.
Er wordt aan het huidige demissionaire Kabinet gevraagd om plannen uit te werken die voorzien in de afbouw in twee tot zeven jaar. Hierbij moet o.a. rekening worden gehouden met de gevolgen voor 'kwetsbare groepen' en met de Europese regels die al vastliggen. Daarmee komt de uitvoering van de motie voornamelijk op het bordje van het volgende Kabinet te liggen wat er na de verkiezingen zal moeten worden gevormd. De actiegroep Extinction Rebellion (XR) had hun dagelijkse acties op de A12 opgeschort, hangende de uitkomst van de stemming in de Tweede Kamer.
In een reactie op de aangenomen motie zegt een woordvoerder van XR "ontzettend blij en trots te zijn. Het laat zien dat burgerlijke ongehoorzaamheid werkt."
Fossiele subsidies zijn geen echte subsidies maar zijn verschillende brandstofgerelateerde belastingvoordelen voor grote bedrijven. Hierdoor loopt de overheid inkomsten van deze bedrijven mis waar de burger en het MKB gewoon accijns moeten betalen aan de overheid. Op Prinsjesdag heeft het kabinet aangekondigd dat gaat om een bedrag tussen de 39,7 en 46,4 miljard euro. Een meerderheid in de Tweede Kamer wil nu dat het kabinet mogelijke scenario’s presenteert voor het afbouwen van deze regelingen binnen twee, vijf of zeven jaar.
Een ongeveer 40-koppig Forensisch Opsporingsteam doet onderzoek naar mogelijke oorlogsmisdrijven in Oekraïne. Dat gebeurt nu voor de vierde keer. Het werk wordt uitgevoerd onder de vlag van het Internationaal Strafhof (ICC). Het team bestaat uit specialisten van de Koninklijke Marechaussee. Experts van andere defensieonderdelen vullen de eenheid aan, net als enkele deskundigen uit België en Tsjechië.
De werkzaamheden van het FO-team zijn divers. Denk aan het veiligstellen van sporen op een crime scene en het onderzoeken van digitale middelen zoals smartphones of camera’s.
Het doel van het FO-team is een bijdrage te leveren aan de strafrechtelijke vervolging van de daders van de oorlogsmisdrijven. Deze mogen volgens het kabinet niet onbestraft blijven.
Het team is ongeveer 6 weken aan het werk in Oekraïne.
Op 1 januari 2024 gaat het wettelijk minimumloon omhoog met 3,75%. Het wettelijk bruto minimumuurloon voor werknemers van 21 jaar en ouder bedraagt dan € 13,27 per uur. Het gaat om een reguliere indexatie, elk half jaar stijgt het minimumloon mee met de cao-lonen. Tegelijk voert het kabinet per 1 januari 2024 een nieuwe wet in voor het minimumuurloon.
De invoering van het wettelijk minimumuurloon betekent dat er geen wettelijk voorgeschreven minimum dag-, week- en maandlonen meer zijn. Daarvoor in de plaats komt 1 uniform minimumuurloon, waar alle werknemers in Nederland recht op hebben. Het maandloon van een minimumloonverdiener wordt straks bepaald door het feitelijke aantal uren dat is gewerkt. Nu is het nog zo dat minimumloonverdieners die 40 uur werken een lager uurloon hebben dan mensen die 36 uur werken. Aan die ongelijkheid komt een einde. Het minimumuurloon is het resultaat van het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Kathmann en Maatoug.
De invoering van het minimumuurloon kan vragen om aanpassingen van salarisadministraties, arbeidscontracten en cao’s. Het kennisdocument wettelijk minimumuurloon 2024 helpt werkgevers, salarisadministrateurs en cao-partijen op weg bij de voorbereidingen op de invoering van het wettelijk minimumuurloon.
Zie voor het minimumjeugdloon en overige bedragen de pagina Bedragen minimumloon.
Uit een nieuw onderzoek blijkt dat minder mannen geneigd zijn om veganistisch te gaan eten, omdat ze vinden dat de vegan levensstijl niet 'mannelijk' genoeg is.
Alma Scholz, die voor de bevindingen samenwerkte met de Universiteit van Würzburg in Duitsland, vroeg 539 mensen om hun mening over plantaardig voedsel en de relatie ervan tot gender te onderzoeken.
“Mannen zijn misschien minder geneigd om veganistisch voedsel te consumeren vanwege de behoefte om mannelijk over te komen”, legt Scholz uit, nu werkzaam aan de Universiteit van Stockholm in Zweden. “Misschien als we de omschrijvingen voor vegan stoerder en mannelijker zouden maken, zullen we we meer mannen over de streep te trekken om vegan te gaan eten,” voegde Sholz eraan toe.
Gemiddeld vonden meer respondenten dat maaltijden bestaande uit een veganistische burgers, salade, carbonara of goulash geschikter waren voor vrouwen dan voor mannen. Onderzoekers veronderstellen dat gerichte marketing voor vrouwen hierbij een rol zou kunnen spelen. Vlees wordt geassocieerd met kracht en potentie, waardoor vlees geschikter lijkt voor mannen: "Mannen zijn sterk, mannen moeten sterk zijn, dus mannen hebben vlees nodig", aldus het onderzoek.
De nieuwe nationale klimaatscenario’s laten zien wat Nederland en Caribisch Nederland de komende decennia te wachten staat aan klimaatverandering. Het klimaat verandert zelfs in de meest optimistische scenario’s nog een flinke tijd door, met grote gevolgen voor Nederland. Het wordt in alle seizoenen warmer, met meer tropische dagen en minder vorstdagen. De winter wordt natter, de zomer wordt droger en er ontstaan zwaardere buien. De zeespiegel blijft stijgen.
We zien nu al de gevolgen van klimaatverandering, wereldwijd en ook in Nederland, met grote gevolgen voor mens en natuur. In de nieuwe KNMI’23-klimaatscenario’s laat het KNMI zien dat het voor de verdere klimaatverandering sterk uitmaakt hoeveel broeikasgassen we nog gaan uitstoten. Hoe hoger de uitstoot, hoe sterker de opwarming en hoe extremer het weer. Bovendien neemt met elke ton uitstoot de kans op onvoorspelbare gevolgen toe.
KNMI-hoofddirecteur Maarten van Aalst: “Iedereen merkt het: ons klimaat verandert. Het is warmer en het weer wordt extremer. Iedereen heeft afgelopen zomer gezien hoe heftige weersextremen landen over de hele wereld teisterden. Ook Nederland moet zich voorbereiden op steeds zwaardere weersomstandigheden. Betere en eerdere waarschuwingen worden hierdoor steeds belangrijker. Voor het weer van de komende uren en dagen, maar ook voor hoe het klimaat zal blijven veranderen.”
40 graden
Hittegolven komen in de toekomst vaker voor, worden nog heter en houden langer aan. In de scenario's met een hoge uitstoot komt 40°C aan het eind van de eeuw bijna elk jaar voor. Een temperatuur die sinds het begin van de metingen nog maar één keer eerder is voorgekomen. Ook in de scenario's met lage uitstoot heeft Nederland steeds vaker te maken met tropische hitte, maar komen de meest extreme temperaturen minder vaak voor dan bij hogere uitstootscenario’s.
Droge zomers en zwaardere buien
In de zomer gaat het in de toekomst minder regenen en verliezen we meer vocht door verdamping. Daardoor komen langdurige of extreme droogtes vaker voor. De zomer van 2018 was zeer droog. In het hoge scenario is een gemiddelde zomer in 2100 zoals die van 2018. Ook in het lage scenario zien we een toename van droogte, al is de verandering aanzienlijk kleiner. Maar het wordt niet allen droger: ook zware buien worden intenser. Dat maakt het lastiger om met deze stijgende risico's om te gaan: we moeten voorbereid zijn op zowel meer regen in korte tijd, als langere periodes van hitte en droogte.
Zeespiegel stijgt door
Zelfs in het lage-uitstootscenario kan de zeespiegel voor de Nederlandse kust vanaf 2100 met meer dan een meter gestegen zijn. Een stijging van zelfs 2,5 meter is al in 2100 mogelijk in het hoge scenario, als de ijskappen sneller dan verwacht smelten. Het proces van zeespiegelstijging gaat nog eeuwenlang door. Hoeveel de zeespiegel uiteindelijk stijgt, hangt voornamelijk af van hoeveel broeikasgassen we nog uitstoten en hoeveel ijs er nog smelt op de Zuidpool.
Caribisch Nederland
Voor het eerst zijn er ook klimaatscenario’s gemaakt voor de bijzondere Nederlandse gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Op de eilanden Sint Eustatius en Saba verwachten we vaker orkanen met een zwaardere intensiteit, op Bonaire blijft de kans hierop gelijk. Ook op de eilanden gaat de temperatuur verder omhoog. Bovendien neemt op de eilanden de neerslag af.
Vier scenario’s
Met behulp van klimaatmodellen zijn de gevolgen van de uitstoot van broeikasgassen door mensen op het toekomstige klimaat berekend. De KNMI’23-klimaatscenario’s bestaan uit vier paden die een mogelijk toekomstig klimaat in Nederland rond 2050, 2100 en 2150 beschrijven. De scenario’s zijn gebaseerd op de hoeveelheid uitstoot van broeikasgassen (en daarmee de wereldwijde opwarming) en de mate van neerslagverandering in Nederland. De vier scenario’s geven als het ware de hoekpunten waarbinnen het Nederlandse klimaat in de toekomst waarschijnlijk zal veranderen. Zo weten we hoe door klimaatverandering het Nederlandse weer zal veranderen.
Van Aalst: “Door de nieuwe klimaatscenario’s weten we welke veranderingen we kunnen verwachten, zodat we ons kunnen aanpassen aan een warmer klimaat met meer extremen en een hogere zeespiegel. Ook geven we aan welke gevolgen we nog kunnen voorkomen door de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Onze keuzes van vandaag bepalen de risico's waar huidige en toekomstige generaties mee te maken krijgen.”
Klimaatscenario's als basis voor risicoanalyses
Met de klimaatscenario’s kan iedereen de gevolgen van veranderingen in het klimaat en extreem weer in kaart brengen om Nederland ook in de toekomst veilig en bewoonbaar te houden. De nieuwe klimaatscenario's worden bijvoorbeeld gebruikt om de Nationale Adaptatie Strategie te actualiseren. En ook worden de Deltascenario's van het Deltaprogramma (mede) op de scenario's gebaseerd. Verder kunnen provincies, gemeentes, waterschappen, bedrijven en burgers de scenario's gebruiken om zich voor te bereiden op een veranderend klimaat.
Elf impact cases in het gebruikersrapport laten zien hoe de cijfers uit de scenario’s gebruikt kunnen worden om gevolgen voor Nederland te analyseren. Zo heeft Wageningen University & Research met de nieuwe klimaatscenario’s toekomstige veranderingen in natuurbrandgevaar doorgerekend, Rijkswaterstaat het effect van een zeespiegelstijging op het aantal sluitingen van de Oosterscheldekering en het RIVM de toekomstige verandering in sterfte door hitte en koude.
2.000 terabyte aan klimaatmodellen
In deze KNMI’23-klimaatscenario's hebben wij alle nieuwe kennis over klimaatverandering uit het meest recente IPCC-rapport vertaald naar de Nederlandse situatie. In totaal heeft de supercomputer zo’n 2 jaar 2.000 terabyte aan klimaatmodellen doorgerekend. Een grote groep KNMI’ers heeft meegewerkt aan de scenario’s. Rond 2031 worden weer nieuwe klimaatscenario's verwacht.
In de zomer gaat het in de toekomst minder regenen en verliezen we meer vocht door verdamping. Daardoor komen langdurige of extreme droogtes vaker voor. De zomer van 2018 was zeer droog. In het hoge scenario is een gemiddelde zomer in 2100 zoals die van 2018. Ook in het lage scenario zien we een toename van droogte, al is de verandering aanzienlijk kleiner. Maar het wordt niet allen droger: ook zware buien worden intenser. Dat maakt het lastiger om met deze stijgende risico's om te gaan: we moeten voorbereid zijn op zowel meer regen in korte tijd, als langere periodes van hitte en droogte.
Bekijk het gebruikersrapport KNMI'23-klimaatscenario's (pdf)
Meer op knmi.nl/klimaatscenarios
De Israeli Parents Association waarschuwt ouders op internationale schaal om app's als TikTok, X(Twitter), Instagram en dergelijke te verwijderen van de telefoons, tablets enzovoort in verband met gruwelijke content die Hamas voornemens is te gaan verspreiden in hun mediaoffensief.
Het betreft hier in ieder geval video's van Israëlische gijzelaars die smeken om hun leven.
Stewardess Cari Curri, bekend als @cici.inthesky op TikTok, legt uit hoe je kunt controleren op bedwantsen als je op reis bent. Cari is gewend voorzichtig te zijn op luchthavens, in het openbaar vervoer en in hotels, en andere plaatsen waar de kleine wezens gedijen. In een populaire video die werd gepost naar aanleiding van de recente bedwantsen-uitbraak in Parijs, onthulde ze alle stappen die men moet nemen om ervoor te zorgen dat men deze vervelende insecten niet mee terug naar huis neemt als souvenir.
Vapen is door de zoete smaken steeds populairder bij jongeren vanaf 12 jaar, ook op schoolpleinen. Uit cijfers van het Trimbos-instituut blijkt dat pubers hierdoor ook overstappen naar tabakssigaretten. Moet vapen verboden worden?
Vapen (@diana.grytsku on Freepik)
In 2022 is het totale energieverbruik in Nederland, omgerekend per inwoner, verder gedaald naar 154 gigajoule. Daarmee is het verbruik ongeveer terug op het niveau van 1970, maar nog altijd 11 keer hoger dan in 1800. Nederland was in 2022 voor 77 procent afhankelijk van energie uit het buitenland. Dat is sinds het openen van de Staatsmijnen in Limburg in 1906 niet meer zo hoog geweest. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers, gepubliceerd in het artikel ‘Ruim 200 jaar energieverbruik in Nederland’ in de reeks Statistische Trends.
Het energieverbruik per inwoner was het hoogst tussen 1995 en 2010, en daalt sinds 2013. Deze daling hangt samen met het energiezuiniger worden van woningen en auto’s. Ook de mildere winters spelen een rol. In 2022, het jaar van de Russische inval in Oekraïne, viel het verbruik per inwoner (154 GJ per inwoner) zelfs terug tot het niveau van 1970, vooral vanwege dalend aardgasverbruik. Het huidige verbruik per inwoner is nog wel 11 keer hoger dan in 1800, toen was dit ongeveer 14 GJ.
Groei energieverbruik door fossiele brandstoffen
Tussen 1960 en 1973 steeg het energieverbruik in alle sectoren van de economie explosief door het gebruik van de fossiele brandstoffen aardolie en aardgas. In 1960 was het totale verbruik in Nederland ruim 900 petajoule (PJ), in 1973 was dit opgelopen tot 2600 PJ. Na 1973 stokte de groei van het energieverbruik vanwege de eerste oliecrisis. Deze leidde tot een economische recessie en er kwam aandacht voor energiebesparing, zoals het isoleren van woningen, de autoloze zondagen en maatregelen in de industrie. Na tientallen jaren van gestage groei bereikte het energieverbruik in 2010 een historisch hoogtepunt van 3470 PJ. Vanaf 2013 daalde het energieverbruik, ondanks de bevolkingsgroei.
Tot 2018 was meer dan 90 procent van de verbruikte energie in Nederland afkomstig van fossiele brandstoffen. In 2022 was dit 83 procent.
Afhankelijkheid van buitenland toegenomen
Doordat er minder aardgas werd gewonnen in Groningen is er vanaf 2015 meer aardgas ingevoerd uit het buitenland. Hierdoor liep de afhankelijkheid van energie uit het buitenland op tot 77 procent in 2022. Nederland was al sterk afhankelijk van de invoer van steenkool en aardolie, en ook biomassa komt voor een deel uit het buitenland. Dankzij het eigen aardgas was Nederland lang relatief onafhankelijk van het buitenland. Sinds de opening van de Staatsmijnen in Limburg in 1906 is de afhankelijkheid van het buitenland niet meer zo hoog geweest als in 2022.
Veel senioren vinden het steeds lastiger om online fraude te herkennen. Maar liefst 71% van de senioren is bang om slachtoffer te worden van online fraude. Dit blijkt uit onderzoek van SeniorWeb onder bijna 900 ouderen. Ook is 11% al eens daadwerkelijk gedupeerd door online oplichting.
Online fraude herkennen is een uitdaging
Criminelen worden steeds slimmer en bedenken steeds weer nieuwe manieren om mensen op te lichten. Dit maakt het herkennen moeilijk. Dit blijkt ook uit de onderzoeksresultaten: twee derde van de senioren vindt het steeds lastiger worden om online fraude te herkennen. Zo reageert een van de ondervraagden: "De criminelen zijn zo bijdehand dat het makkelijk is om in hun val te trappen!". Ook kunstmatige intelligentie (AI) is een veelgenoemd fenomeen waardoor men bang is om opgelicht te worden: "Onlangs werd bekend dat ze zelfs de huilende stem van je kind kunnen nabootsen. Het moet niet gekker worden!"
Oplichters gaan geraffineerd te werk
Het onderzoek laat ook zien dat senioren voorzichtig en alert proberen te zijn op internet. Een van de ondervraagden geeft aan: "Ik vul nooit gegevens in die worden gevraagd en telefoontjes neem ik niet op." De meeste senioren zijn zich dan ook zeer bewust van de risico’s. Zo laat een andere respondent weten: "Ik ben wel oplettend en heb mijn beveiliging up to date. Maar soms gaan die fraudeurs heel geraffineerd te werk. Dus zeg nooit nooit!"
Een op de tien daadwerkelijk online opgelicht
Uit het onderzoek blijkt verder dat 11% van de ouderen al eens is opgelicht op internet. Bijvoorbeeld door phishing, WhatsApp-fraude, bankfraude of aankoopfraude. Van hen wist 20% niet wat ze moesten doen nadat zij waren bedrogen. En maar liefst 28% van de gedupeerden vond zelfs dat het zijn/haar eigen schuld was. Ook worstelt bijna een derde van de slachtoffers van online fraude met een gevoel van schaamte.
Van de jongeren tot 25 jaar die maandelijks e-sigaretten gebruiken, rookt 70 procent ook maandelijks sigaretten. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Trimbos-instituut over het rookgedrag van jongeren. 50.000 minderjarigen roken elke dag. Artsen slaan in reactie alarm.
“Een groot deel van de jongeren die vapen, rookt ook tabakssigaretten. Dat is zorgelijk. We zagen dat nog niet eerder zo duidelijk in Nederlandse cijfers.” Dat zegt arts-epidemioloog Esther Croes van het Trimbos-instituut over de nieuwe cijfers over jeugdroken die het instituut eerder deze maand publiceerde. Daaruit blijkt dat 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) in het afgelopen jaar een e-sigaret heeft gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69 procent van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.
De cijfers zijn gepubliceerd in de nieuwe Jongerenmonitor tabaks- en nicotineproducten van het Trimbos-instituut en gebaseerd op onderzoek dat in maart van dit jaar onder 4.700 jongeren is uitgevoerd.
Tegelijk met de monitor lanceerde Artsen slaan alarm in samenwerking met het Trimbos-instituut de campagne ‘Laat vapen niet onbesproken’. Daarmee worden ouders opgeroepen om met hun kinderen in gesprek te gaan, waarvoor op de website van Artsen slaan alarm ook allemaal tips staan.
Alarmerende cijfers
Het Trimbos noemt de cijfers alarmerend. Dat valt te begrijpen. Het aantal rokers van sigaretten onder minderjarigen neemt met de leeftijd snel toe, blijkt uit de cijfers. Van de kinderen in de leeftijdsgroep 12-14 jaar rookt 2 procent dagelijks, 5,5 procent maandelijks en bijna 10 procent had in de afgelopen 12 maanden gerookt. In de groep 15-17 jaar rookt 6,6 procent al dagelijks, 17 procent elke maand en 25 procent had in het afgelopen jaar gerookt. Geëxtrapoleerd naar de totale bevolking heb je het dan al over 50.000 minderjarige dagelijkse rokers.
10 procent van 12-14 jarigen vapet
In eerdere onderzoeken was over het gebruik van e-sigaretten mogelijk sprake van een vertekend beeld, omdat het in de vraagstelling alleen over e-sigaretten ging, terwijl jongeren die alleen kennen als vapes. In het nieuwe onderzoek is de vraagstelling daarop aangepast. En nu blijkt dat 10 procent van de 12-14-jarigen in het voorgaande jaar een e-sigaret of vape gebruikte. In de groep 15-17-jarigen was dat al 23 procent. Daaronder waren 13 procent maandelijkse en bijna 3 procent dagelijkse e-sigaretgebruikers.
Verschil per opleidingsniveau
Opvallend is dat onder de minderjarigen de meeste rokers en de meeste e-sigaretgebruikers zijn te vinden onder scholieren met een middelbare opleiding (dat is de bovenbouw van havo/vwo, de basisberoepsopleiding [mbo-2], de vakopleiding [mbo-3] en de middenkader- en specialistenopleidingen [mbo-4]). In de groep jongvolwassenen (18-25) verschuift dat naar de groep met een lage opleiding (onderwijs op het niveau van basisonderwijs, het vmbo, de eerste 3 leerjaren van havo/vwo of de assistentenopleiding (mbo-1)). In die laatste groep heeft 55 procent in het afgelopen jaar gerookt en 39 procent een e-sigaret gebruikt.
Snus, illegale nicotinezakjes
De cijfers laten duidelijk zien dat we nog ver verwijderd zijn van een nicotinevrije generatie. De monitor keek behalve naar sigaretten en e-sigaretten ook naar het gebruik van nicotinezakjes, die in Nederland verboden zijn. Toch had 4,3 procent van de jongeren in het afgelopen jaar van die nicotinezakjes onder de bovenlip gestopt. De zakjes, die illegaal worden verkocht, bevatten soms zeer hoge concentraties nicotine, wat schadelijk is voor de hersenen en kan leiden tot acute nicotinevergiftiging.
Maar nicotinegebruik in verschillende vormen is bij langduriger gebruik ook schadelijk voor jongeren. Het verstoort de aanleg van verbindingen in de hersenen, stelt het Trimbos-instituut. “Als die verbindingen niet worden aangelegd, dan komt dat later ook niet meer goed. Zij hebben op latere leeftijd bijvoorbeeld meer kans op concentratieproblemen of het ontwikkelen van een depressie.”
Esther Croes zegt daarover: “Het is belangrijk om alert te zijn op elk nicotineproduct dat in de markt wordt gezet en gericht is op jongeren. De tabaksindustrie gaat wat dat betreft over lijken. Ze verleiden kinderen [met nicotineproducten] om hen hun leven lang verslaafd te maken.”
Nicotinezout maakt vapes verslavender
Het is daarom van belang dat ouders met hun kinderen hierover praten. Ouders kunnen denken dat kinderen maar beter kunnen vapen, omdat dat als minder schadelijk wordt voorgesteld. Maar Croes noemt dat ‘lariekoek’, vooral omdat tweederde van de vapende jongeren ook rookt. Vapes bevatten vaak nicotinezout. “Dat is een vorm van nicotine die niet scherp is in de keel en razendsnel in de hersenen aankomt”, zegt Croes. “Zo raken deze jonge tieners snel en ongemerkt verslaafd aan nicotine. Zeer zorgwekkend!”
Laat vapen niet onbesproken
In een nieuwe campagne van Artsen slaan alarm hebben de artsen daarom samenwerking gezocht met bezorgde ouders. In de video zijn ouders geïnterviewd over hun zorgen, terwijl hun kind, zonder dat zij dat wisten, op afstand zat mee te kijken. Zo zien de kinderen hoeveel zorgen hun ouders hebben en dat leidt tot ontroerende momenten als ouder en kind elkaar uiteindelijk in de armen vallen.
De artsen adviseren ouders dan ook om de video samen met hun kinderen te bekijken en het gesprek aan te gaan. De website van Artsen slaan alarm biedt daarvoor de nodige informatie en links voor verdere actie. Daaronder ook een link naar het burgerinitiatief Nicotinee, dat pleit voor een generatiegebonden verbod op aankoop van nicotineproducten voor iedereen die vanaf 1 januari 2012 is geboren. Inmiddels hebben al 25.000 mensen het initiatief getekend. Met 40.000 handtekeningen kan het voorstel op de agenda van de Tweede Kamer komen.
Het Russische leger viel vannacht opnieuw het zuiden van Oekraïne aan met tientallen drones. Volgens het regionale militaire bestuur heeft de luchtverdediging alleen al boven de regio Odessa 23 zogenaamde kamikazedrones van het Iraanse Shahed-type vernietigd. Niemand raakte gewond bij treffers op “regionale logistieke infrastructuurobjecten”, schreef het hoofd van de lokale militaire administratie, Oleh Kiper, op Telegram. Verdere details over de getroffen doelwitten gaf hij niet.
Ook vanuit het noorden van Oekraïne werden Russische beschietingen gerapporteerd. Volgens de lokale autoriteiten zijn vanochtend twee vrouwen en een politieagent gewond geraakt bij een raketaanval in een stad nabij de frontlijnstad Kupyansk in de regio Charkov, aan de grens met Rusland. De Oekraïense autoriteiten vermoedden het gebruik van een S-300-raket.
Naar verwachting zal het aantal asielaanvragen in de 27 landen van de Europese Unie, maar ook in Zwitserland en Noorwegen dit jaar de grens van één miljoen overschrijden.
Dit blijkt uit gegevens van het EU-Asielagentschap, waarover het Duitse dagblad 'Welt' bericht. Dit cijfer zal dit jaar naar verwachting het hoogste aantal asielaanvragen zijn sinds 2016. Begin oktober waren er in deze landen al ruim 800.000 asielaanvragen geregistreerd.
De grootste stijgingen vonden plaats in Letland met een stijging van bijna 170 procent en in Estland met bijna 120 procent. Het asielbureau schrijft dit vooral toe aan illegale migratie vanuit Wit-Rusland. Duitsland staat op de derde plaats met een stijging van 74 procent. Een derde van de asielaanvragen werd ingediend door Syrische burgers, gevolgd door Afghanistan en Turkije.
Bernie Sanders, de Amerikaanse senator en voormalig presidentskandidaat voor de Democraten, was gisteren in Amsterdam. Naar aanleiding van zijn nieuwe boek 'Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme', gaf hij een lezing in debatcentrum De Balie. Zo meldt AT5.
Sanders stelt in zijn boek dat de kloof tussen arm en rijk alleen maar groeit, dat het economische systeem kraakt en het klimaat volledig op hol is geslagen. Volgens hem is dat allemaal de schuld van onbegrensd kapitalisme.
"Een beetje het linkse geluid waar ik zelf niet per definitie dan van ben", zegt iemand die de lezing bijwoont. "Maar ik vind het wel interessant om te horen wat hij daarover te zeggen heeft."
Oude witte man
De belangstelling voor zijn lezing in De Balie was groot. Kaartjes voor de bijeenkomst waren binnen no-time uitverkocht. Sanders 'toch een oude witte man' doet het vooral goed onder jongeren. En dat is op deze avond ook in De Balie te zien.
"Dat komt denk ik omdat hij altijd jong is gebleven", zegt een andere bezoeker. "De consistentie in zijn punten. Hoe hij nooit echt is veranderd, altijd duidelijk is geweest. Dat is heel inspirerend. En ik denk dat het ook inspirerend is voor jongere mensen om ook een keer een oude witte man te zien die wel nog dat jeugdige elan heeft."
Gistermiddag was Sanders nog in boekhandel Atheneum te vinden voor een signeersessie. Behalve Nederland bezoekt Sanders ook België en Duitsland om zijn boek te promoten.
Station to Station is een spel gemaakt met voxel art (Minecraft blokken stijl) met een relaxte sfeer en uitdagende puzzels. Maar kan Station to Station zich in dit genre mengen met reuzen in dit genre zoals Dorfromantik of Islanders?
Voor de rugbyliefhebber keren we nog even terug naar de zondag, want in Frankrijk werd de poulefase afgerond van het wereldkampioenschap rugby. Twee van de acht plaatsen waren nog beschikbaar voor de kwartfinales, die komend weekeinde gespeeld worden.
Japan - Argentinië (groep D)
Met hier en daar nog wat andere mogelijke scenario's was het belangrijkste scenario simpel: de winnaar zou zich plaatsen voor de kwartfinales en dat leverde een razendspannende wedstrijd op. Santiago Chocobares opende de score al snel na een snelle Argentijnse uitbraak, maar Amato Fakatava sloeg een kwartier later terug voor Japan. Dat herhaalde zich nog eens door tries van Mateo Carreras voor Argentinië en Naoto Saito voor Japan, hoewel de Argentijnse conversie mislukte.
Vroeg in de tweede helft stond Carreras totaal vrij om zijn tweede try te maken, terwijl Japan via een penalty van Rikiya Matsuda, een drop goal van Lomano Lemeki en een try van Jone Naikabula in de wedstrijd bleef. Toch maakte Argentinië het af: Emiliano Boffelli drukte een try, Carreras pakte zijn derde en de Argentijnen wonnen met 39-27 voor een plek in de kwartfinales.
Tonga - Roemenië (groep B)
Een wedstrijd die alleen nog om de eer ging, waarin Tonga via tries van Solomone Kata, George Moala en Afusipa Taumoepeau de leiding nam. Roemenië knokte zich terug met tries van Cristi Boboc en Florin Surugiu, maar het was niet genoeg. Sione Vailanu, Pita Ahki, nog eens Kata en Kyren Taumoefolau scoorden tries voor de Polynesiërs - Roemenië deed alleen met Marius Simionescu wat terug - en zo sloot Tonga het WK af met een 45-24 overwinning, hun grootste score ooit in een WK-wedstrijd. Voor Roemenië was er ook een record: 287 punten en 43 tries tegen, hogere aantallen dan wat Namibië in 2011 om de oren kreeg.
Fiji - Portugal (groep C)
Een wedstrijd waar twee landen naar keken voor een plek in de kwartfinales en Portugal was er níet één van: Fiji zou de kwartfinales bereiken bij winst, een gelijkspel, een nederlaag met maximaal zeven punten verschil of minstens vier tries - de laatste twee leveren een bonuspunt op. Als dat allemaal niet zou lukken zou Australië zich toch nog plaatsen, in plaats van voor het eerst ooit uitgeschakeld worden in de groepsfase.
Beide landen openden met een penalty in de eerste helft, gescoord door Frank Lomani (Fiji) en Samuel Marques (Portugal). Vroeg in de tweede helft kwam Portugal echt op gang met een try van Raffaele Storti, hoewel sloper Levani Botia al snel terugsloeg voor Fiji. Met een machtige strijd bij de try-lijn kwam Portugal dankzij Francisco Fernandes weer op voorsprong, Mesake Doge scoorde een kwartier later een minstens net zo zwaarbevochten try voor Fiji.
Twee minuten voor tijd bracht Rodrigo Marta Portugal met een fraaie try - en de conversie van Marques - op een 24-23 voorsprong, waardoor het voor Fiji even spannend werd - het was genoeg, maar nog een try konden ze zich niet veroorloven. Gelukkig voor Fiji was Portugal dolgelukkig met hun eerste zege ooit op een WK en zodra de klok op 80:00 sprong trapten ze de bal het veld uit: einde wedstrijd, 24-23 voor Portugal dat feest kon vieren, terwijl Fiji zich voor het eerst sinds 2007 weer plaatste voor de kwartfinales en dus ook gewoon blij mocht zijn.
Kwartfinales
Zaterdag 14 oktober, 17.00; Wales - Argentinië
Zaterdag 14 oktober, 21.00; Ierland - Nieuw-Zeeland
Zondag 15 oktober, 17.00; Engeland - Fiji
Zondag 15 oktober, 21.00; Frankrijk - Zuid-Afrika
Goede morgen!
Waarschuwing:
In het zuiden en midden komt plaatselijk dichte mist voor. De komende uren kan de mist zich nog iets uitbreiden. Hiervan kunnen verkeer en buitenactiviteiten hinder ondervinden.
Vanochtend is er eerst op veel plaatsen mist of bewolking aanwezig. Later in de ochtend breekt de zon op steeds meer plaatsen door. Het blijft droog. De wind neemt toe naar matig en komt uit een zuidwestelijke richting.
Vanmiddag is er zon, maar er komt vooral in het noorden ook bewolking voor. Het blijft droog. Het is warm voor de tijd van het jaar met een middagtemperatuur van 19°C in het noorden tot 23°C in het zuiden. De zuidwestenwind is matig, aan de kust af en toe vrij krachtig.
Vanavond blijft het droog. De zuidwestenwind is matig, aan zee vrij krachtig, af en toe krachtig, windkracht 6.
Komende nacht blijft het droog. De minimumtemperatuur ligt rond 15°C. De wind komt uit het zuidwesten en is matig, aan de kust af en toe krachtig, windkracht 6.
Tot morgen!
de Foodfactory in Berlijn (Foto: Pukeko)
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.
Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.
