Theater Review: TA - Rouw Siert Electra

Het decor van Jan Versweyveld is het eerste dat ik van de voorsteling zie. Een grijze ruimte die kantoor-achtig aandoet met een laptop op tafel en een whiteboard aan de muur. Via de projectie van een overhead-projector wordt het eerste bedrijf aangekondigd in rode letters. De hele voorstelling door wordt er veel gebruik gemaakt van projecties, bijvoorbeeld van een paar chatsessies tussen Lavinia en Orin, en via een tv-scherm worden herinneringen van de personages getoond.


In het eerste deel, 'de thuiskomst', wordt uit de doeken gedaan dat Christine, moeder van Lavinia en Orin, altijd heel ongelukkig is geweest in haar huwelijk met Ezra Mannon. Ze heeft in de tijd dat haar man aan het front vocht, zij aan zij met haar zoon, een nieuwe liefde gevonden in kapitein Adam Brant. De buitenwereld laat ze geloven dat hij haar dochter het hof maakt, maar samen beramen ze de moord op Ezra Mannon. Als hij thuis komt uit de oorlog, voert Christine het plan uit, maar Lavinia heeft argwaan en licht haar broer Orin in over haar vermoedens.

In 'de gejaagden' en 'de bezetenen', respectievelijk het tweede en derde deel van het stuk, ontwikkelt het verhaal zich verder en weet Lavinia Orin ervan te overtuigen dat haar moeder schuld heeft aan de dood van haar vader. Met alle gevolgen van dien.

Het stuk is magnifiek gespeeld door vooral Halina Reijn en Janni Goslinga. Hun personages, dochter en moeder, haten elkaar intens en dat heeft alles met man en vader Ezra te maken. Lavinia is het produkt van een ongelukkig huwelijk en dat neemt haar moeder haar kwalijk, terwijl Lavinia het Christine kwalijk neemt nooit van haar vader gehouden te hebben. Die onderlinge verhouding wordt prachtig uitgespeeld. Lavinia is keihard in staat om haar broer aan te zetten om zijn moeder tot wanhoop te brengen, maar ze heeft tegelijkertijd iets kwetsbaars en vooral ook gekwetst.

In eerste instantie zou de voorstelling twee pauzes hebben (na het eerste en na het tweede deel), maar waarschijnlijk zijn de makers tot de conclusie gekomen dat 23:30 uur toch wel heel laat is voor mensen die van verder komen om nog goed thuis te kunnen komen met het openbaar vervoer, en dus is alleen de pauze na het tweede deel gehandhaafd. De oplossing die hiervoor is verzonnen is, vond ik geweldig. Tussen het eerste en tweede deel moet er namelijk een decorwisseling plaatsvinden. Technici kwamen het toneel op om het een en ander aan de enscenering te veranderen, en vervolgens tillen ze 'het lijk' van Ezra Mannon op aan armen en benen en dragen hem weg alsof hij echt dood is. Dat is weer eens iets anders dan een acteur die na zijn sterfscène opstaat en het toneel af wandelt. Simpel, maar heel doeltreffend. Jammer dat voor de tweede pauze het changement niet gedaan wordt alvorens de pauze in te luiden. Dat was echt consequent geweest.


Het enige echte minpunt aan de voorstelling vind ik de overdosis naaktheid die altijd maar weer terugkomt in de voorstellingen van Ivo van Hove. Wat twintig jaar geleden misschien nog shockeerde, is nu alleen maar storend. Ik vraag me werkelijk af wat de regisseur hiermee wil bereiken, behalve dat het wel zo realistisch is in een vrijscene. Theater is wat mij betreft illusie, en het zenuwachtige gegniffel van mensen op de rij achter me op het moment dat één van de acteurs zich uitkleedt, haalt voor mij iets af van de magie van de voorstelling. Echt jammer. Ondanks dat verveelt Rouw siert Electra visueel nooit. En dat is maar goed ook, want anders is ruim 3 uur een behoorlijk lange zit.

De voorstelling Rouw siert Electra is nog tot en met eind december te zien in theaters in Nederland en Vlaanderen. Kijk voor meer informatie op de website van Toneelgroep Amsterdam.