Eén op de acht Europeanen woont in risicogebied extreme overstromingen

Jippie

Het EMA-rapport 'Responding to climate change impacts on human health in Europe: focus on floods, droughts and water quality' vestigt de aandacht op de watergerelateerde effecten van klimaatverandering op de gezondheid en het welzijn die nu al in heel Europa voelbaar zijn, zoals doden, gewonden, uitbraken van infectieziekten en de gevolgen voor de geestelijke gezondheid.

Tussen 1980 en 2022 werden in 32 Europese landen 5.582 sterfgevallen door overstromingen en 702 sterfgevallen door bosbranden geregistreerd. Nu al woont één op de acht Europeanen in gebieden die vatbaar zijn voor rivieroverstromingen en ongeveer 30% van de mensen in Zuid-Europa heeft te maken met permanente waterstress. Door de klimaatverandering zullen mensen nog meer worden blootgesteld aan extreme weersomstandigheden, met ernstige gevolgen voor de gezondheid. Senioren, kinderen, mensen met een zwakke gezondheid, lagere inkomensgroepen, boeren en hulpdiensten behoren tot de groepen die de grootste gevolgen voor hun gezondheid ondervinden van overstromingen, droogtes, bosbranden of door water en vectoren overgedragen ziekten.

Met deze feiten onderstreept het rapport de dringende noodzaak om bestaande EU-wetgeving, met name diverse Europese beleidsmaatregelen op het gebied van klimaat, water en gezondheid, uit te voeren en verder te integreren, en de reeds bestaande oplossingen in alle sectoren en op alle overheidsniveaus uit te rollen om levens te beschermen, nadelige gezondheidsresultaten te voorkomen en het welzijn te vergroten.

Belangrijkste risico's waar volgens EEA actie op moet worden ondernomen

Overstromingen:

  •  Tussen 1980 en 2022 zijn er in de 32 landen van de EER 5.584 doden geregistreerd door overstromingen. Op dit moment leven ongeveer 53 miljoen mensen (12% van de Europese bevolking) in gebieden die vatbaar zijn voor rivieroverstromingen, hoewel er vaak waterkeringen aanwezig zijn. Dit aantal is tussen 2011 en 2021 met 935.000 toegenomen, wat duidt op een voortdurende ontwikkeling in uiterwaarden.
  • Eén op de negen ziekenhuizen in Europa bevindt zich in gebieden die vatbaar zijn voor rivieroverstromingen.

Droogte en waterschaarste

  • Door de vraag naar water en droogte staan regio's in Europa onder bijna permanente waterstress, en niet alleen in het zuiden.
  • Langdurige perioden van droog en heet weer vergemakkelijken de verspreiding van bosbranden, vooral in Zuid-Europa, maar in toenemende mate ook in andere regio's. Tussen 1980 en 2022 zijn in de 32 EER-landen 702 mensen om het leven gekomen door bosbranden, en nog veel meer mensen werden getroffen door de rook van bosbranden.

Waterkwaliteit

  • Stijgende lucht- en watertemperaturen bevorderen de groei van ziekteverwekkers, waardoor het risico op door water overgedragen ziekten toeneemt.
  • Bij hevige regenval is de kans op schadelijke concentraties van ziekteverwekkers in waterlichamen twee keer zo groot als gevolg van vervuilde afvloeiing en overstorten van gecombineerde riolering.
  • In laaggelegen gebieden veroorzaakt zeespiegelstijging de binnendringing van zout water in grondwater en oppervlaktewater, met gevolgen voor gewassen.
  • Laagwater tijdens droge periodes leiden tot hogere concentraties van vervuilende stoffen, waardoor dure afvalwaterzuivering noodzakelijkis is. Tijdens droge en warme perioden kan een bloei van cyanobacteriën in voedselrijk water de waterkwaliteit in gevaar brengen.

Het rapport is een opvolging van de Europese klimaatrisicobeoordeling die eerder dit jaar is gepubliceerd.