Brits onderzoek: één op de drie vegan producten bevat melk of ei

Meer dan een derde van voedingsmiddelen die als veganistisch zijn gelabeld in het Verenigd Koninkrijk, bevatte dierlijke producten, zo blijkt uit onderzoek. Experts waarschuwen dat kopers met ernstige allergieën mogelijk “ernstige gevolgen” kunnen ondervinden.

Forensische wetenschappers vonden sporen van ei of melk in een scala aan goederen die als veganistisch of plantaardig werden gelabeld, waarbij handelsstandaardspecialisten oproepen tot juridische bescherming om te voorkomen dat consumenten “worden uitgebuit door onethische voedselbedrijven”.

Inspecteurs van Hampshire en Kent Scientific Services ontdekten dat 24 (39%) van de 61 producten die als veganistisch waren gelabeld, ei of zuivel bevatten, inclusief 13 zuivelalternatieven en 48 vleesalternatieven. In totaal bleek 90% niet aan de norm te voldoen - wat betekent dat ze sporen van zuivel bevatten of onnauwkeurigheden in hun etikettering en voedingsinformatie hadden.

De geanalyseerde items omvatten veganistische equivalenten van chocoladetruffels, pizza, hamburgers, muffins en wraps.

John Herriman, de CEO van het Chartered Trading Standards Institute (CTSI), zei: “Het gebrek aan een juridische definitie kan worden misbruikt door onethische voedselbedrijven die beweren dat voedsel veganistisch is, terwijl ze in feite dierlijke producten bevatten.”

“Misschien nog zorgwekkender is dat deze 'leugen' rampzalige gevolgen kan hebben voor mensen met allergieën voor dierlijke producten, zoals melk en eieren. We weten dat mensen helaas hun leven hebben verloren als gevolg hiervan en dringen daarom aan op meer duidelijkheid over wat wel en niet wettelijk als veganistisch en plantaardig voedsel kan worden benoemd.”

Uit recente peilingen is gebleken dat de consument erop vertrouwt dat iets met het etiket veganistisch vrij is van dierlijke ingrediënten. Het CTSI heeft 2000 mensen ondervraagd en vastgesteld dat 76% dit gelooft.

Maar er is momenteel geen wettelijke definitie voor veganistisch voedsel, waardoor bedrijven hun producten als zodanig kunnen marketen zelfs als ze zuivel of ei bevatten. En er zijn geen drempelvereisten voor dierlijke producten in het VK of de EU, in tegenstelling tot de vereiste voor sporen van gluten.

Ongeveer 1,5% van de bevolking is veganistisch en één op de zes mensen heeft een allergie voor melk of schaaldieren. Het onderzoek van CTSI laat zien dat onder respondenten met een melkallergie, 84,6% gelooft dat veganistisch voedsel veilig voor hen is om te eten. Dit geloof was het hoogst (92,7%) bij 35-44-jarigen.

In 2017 overleed Celia Marsh nadat ze een wrap had gegeten van Pret a Manger die als veganistisch was gelabeld maar door kruisbesmetting tijdens het productieproces melkeiwit bevatte. 

Kerry Nicol, beleids- en campagnevoerder bij CTSI, zei dat plantaardige en vegan diëten enorm populair zijn geworden. Ook zij hebben een “toename gezien in klachten en incidenten waar consumenten zich misleid voelen”.

Ze voegde eraan toe: “Er is ook een toename geweest van mensen met dierlijke allergieën die voedsel dat als veganistisch is gemarkeerd kiezen, in de veronderstelling dat het veilig voor hen is om te eten, om vervolgens toch een allergische reactie te krijgen.”

De meeste producten die door wetenschappers werden onderzocht, waren gelabeld als veganistisch, hoewel sommige als plantaardig werden beschreven. De plantaardige trend sluit dierlijke producten niet per se uit van iemands dieet, maar moedigt mensen aan voornamelijk fruit, groenten en noten te eten.

De helft van de respondenten die door CTSI werden ondervraagd, dacht dat plantaardig en vegan hetzelfde betekende, waardoor mensen met allergieën misleid kunnen worden door te denken dat ze veilig zijn.

Voedseletiketregels bevatten een lijst van 14 stoffen of producten die voedselallergieën of intoleranties kunnen veroorzaken. Wanneer een van deze als ingrediënten wordt gebruikt in voorverpakt voedsel of voedsel dat ter plaatse wordt verpakt om te verkopen, zoals een broodje bij de bakker, moet hun aanwezigheid worden benadrukt in de ingrediëntenlijst zodat ze duidelijk opvallen tussen de andere ingrediënten, bijvoorbeeld door ze vetgedrukt te maken.

Dit was echter niet altijd het geval bij de onderzochte producten. Consumenten wordt geadviseerd om op zoek te gaan naar ingrediënten op producten die als plantaardig of veganistisch zijn aangeduid, waaronder caseïne, een melkeiwit; lactose, een melk- en suikerproteïne; en wei, een bijproduct van melk. Ze moeten ook oppassen voor collageen, dat afkomstig is van de huid en botten van dieren, en reuzel of talg, dat dierlijk vet is.

Een woordvoerder van het  Britse ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken zei: “Voedsellabels mogen niet misleidend zijn om consumenten vertrouwen te geven in het voedsel dat ze kopen - daarom eisen we dat de aanwezigheid van ingrediënten die voedselallergieën kunnen veroorzaken duidelijk wordt aangegeven op de verpakking.”