Europa ligt aan basis problemen bij doodstraf VS
Er is één belangrijke reden dat de Verenigde Staten een gebrek hebben aan de bestanddelen voor de dodelijke injectie die terdoodveroordeelden toegediend krijgen: Europa staat niet toe dat de ingrediënten worden geëxporteerd, omdat het fel gekant is tegen de doodstraf. Het is om die reden dat de VS overwegen de gaskamer of het vuurpeloton weer in te voeren.
Het probleem stak negen jaar geleden de kop op toen de Europese Unie verbood om grondstoffen die gebruikt kunnen worden voor het uitvoeren van de doodstaf te exporteren. De EU voerde aan dat het de 'leidende actor' wilde zijn in de strijd tegen de doodstraf. De VS zitten nu in een lastig parket, omdat de terechtstellingen nu op een andere, vaak minder humane wijze moeten plaatsvinden.
Vorige maand had in de Amerikaanse staat Ohio de executie plaats van de Dennis McGuire. Het duurde 26 minuten voordat de niet-geteste cocktail van chemicaliën zijn dodelijke uitwerking had. McGuire lag in zijn laatste ogenblikken vastgesnoerd op een brancard naar adem te happen. Op 9 januari werd in Oklahoma het doodvonnis van Michael Lee Wilde voltrokken. "Ik voel mijn hele lichaam branden", was het laatste dat hij kon uitbrengen.
Het probleem dat de grondstoffen voor de dodelijke injecties niet meer geleverd worden door Europese landen is nog groter geworden, nu ook Amerikaanse bedrijven weigeren de middelen te leveren waarmee gevangenen kunnen worden geëxecuteerd. De Apothecary Shoppe in Oklahoma besloot maandag het middel pentobarbital niet te leveren aan het Missouri Department of Corrections. Michael Taylor die het toegediend zou krijgen zei dinsdag in de rechtbank dat het middel volgens hem 'onmenselijke pijnen' tot gevolg zou hebben.
De opstelling van de Europese Unie heeft geleid tot een kat-en-muis-spel. Amerikaanse gevangenissen proberen nieuwe middelen te vinden om de doodstraf uit te voeren, waarna de EU na enkele maanden het exportverbod met het betreffende middel uitbreidt. "Het is onze politieke taak om aan te dringen op het afschaffen van de doodstraf, niet om die te faciliteren", zegt Barba Lochbihler, voorzitter van de mensenrechtencommissie van het Europees Parlement.
In Louisiana staat binnenkort een executie gepland en de staat is van plan het voorbeeld van Ohio te volgen en hetzelfde middel te gebruiken waarmee McGuire ter dood werd gebracht. De staat is hiertoe overgegaan omdat pentobarbital niet meer beschikbaar is. De voltrekking van de doodstraf stond voor februari gepland, maar is uitgesteld, omdat de rechter eerst wil bekijken of de executie wel door kan gaan.
"De dodelijke injectie die nu in diverse staten wordt gebruikt is nooit getest en gecontroleerd, laat staan goedgekeurd voor executies", aldus Maya Fao van Reprieve, een organisatie die zich inzet voor de strijd tegen de doodstraf. "Dit komt neer op het gebruik van mensen als proefkonijnen. Geen enkele arts zou dat ooit doen."
Aanklagers in Ohio brengen daar tegen in dat nergens in de grondwet staat dat terdoodveroordeelden recht hebben op een pijnloze executie. Zelfs als de cocktail die in Ohio werd gebruikt 'een risico inhoudt op ongemak', dan komt dat volgens de aanklagers niet neer op een 'wrede en ongebruikelijke straf'.
Europa is sinds de Tweede Wereldoorlog, toen mensen om politieke redenen of zonder eerlijk proces werden geëxecuteerd, fel gekant tegen de doodstraf. Kort na de oorlog werd de doodstraf in Duitsland en Italië verboden. Frankrijk schafte de doodstaf pas veertig jaar geleden af, maar bracht na de oorlog slechts een paar mensen ter dood. In Oost-Europa verdween de doodstraf uit het wetboek na de val van de Sovjet-Unie in 1991. Ook elders in de ontwikkelde wereld is de doodstraf niet langer gangbaar. Van de ontwikkelde landen kennen alleen Japan en de VS de doodstraf nog. Hoewel nog steeds zestig procent van de Amerikanen achter de doodstraf staat, krijgt de tegenbeweging steeds meer aanhangers. Sommige staten hebben de doodstraf al afgeschaft, andere hebben steeds meer moeite om op humane wijze gevangenen terecht te stellen.
Nog altijd wachten in Amerikaanse cellen zo'n drieduizend mensen op de voltrekking van de doodstraf.
