Nerveuze dag voor VVD, PVV en CDA
De gedoogcoalitie van VVD, PVV en CDA gaat een spannende dag tegemoet. De leden van alle twaalf Provinciale Staten kiezen maandagmiddag de nieuwe Eerste Kamer. Het is onwaarschijnlijk dat de drie partijen samen een meerderheid halen, maar niet uitgesloten.
Als alle Statenleden aanwezig zijn en op hun eigen partij stemmen, kunnen de coalitiepartijen 37 zetels halen. De Eerste Kamer telt 75 zetels, dus dat is net niet genoeg voor een meerderheid. Zonder meerderheid kan het de komende jaren lastig worden voor het kabinet, bijvoorbeeld om de plannen op het gebied van immigratie aangenomen te krijgen.
Partijen kunnen echter een aantal stemmen 'weggeven', zonder zelf een zetel te verliezen. Dat maakt strategieën denkbaar waarmee de coalitie alsnog aan een meerderheid te helpen is. Zo bleek vorige week dat een aantal VVD-Statenleden mogelijk op de SGP zal stemmen, die het kabinet gunstig gezind is en zo een tweede zetel in de Eerste Kamer in de wacht kan slepen.
Achter de schermen is de afgelopen tijd druk overlegd over strategieën die de coalitie aan een meerderheid zouden kunnen helpen. Van het Zeeuwse Statenlid Johan Robesin van de Partij voor Zeeland is bekend dat hij na een bezoek aan premier Mark Rutte (VVD) op het Torentje heeft beloofd op een van de coalitiepartijen te stemmen, en niet op de Onafhankelijke Senaatsfractie, het samenwerkingsverband van de provinciale partijen.
Tegelijkertijd hebben ook de linkse partijen gesproken over de mogelijkheden om elkaar aan een of meer extra zetels te helpen. Of alle strategieën gaan werken, en in hoeverre ze elkaar beïnvloeden, is niet te voorspellen.
De onzekerheid wordt nog groter doordat de stemming geheim is. Zo wordt er gespeculeerd over de mogelijkheid dat CDA'ers stiekem op een andere partij zullen stemmen, omdat ze bezwaar hebben tegen de samenwerking met de PVV van Geert Wilders.
Ook bestaat de mogelijkheid dat uitgebrachte stemmen ongeldig worden verklaard. Vier jaar geleden bleek een Statenlid van GroenLinks in Noord-Holland meer dan één kandidaat te hebben aangekruist. Dat kostte de Partij voor de Dieren een zetel, die vervolgens naar de SP ging.
De verkiezing begint in alle twaalf provincies tegelijkertijd, om 15.00 uur. Later op de middag berekenen de media een voorlopige uitslag. De officiële, definitieve uitslag wordt woensdagmiddag bekendgemaakt door de Kiesraad.
