G8-top succesvol ondanks aanslagen

De leiders van de Groep van Acht, de 7 rijkste landen plus Rusland en de EU, hebben in het Schotse Gleneagles overeenkomsten bereikt over onder over klimaatverandering en armoedebestrijding. Vooral het laatste had wereldwijde aandacht gekregen door de Live 8 concerten van vorige week en eergisteren. Tegen eerdere verwachtingen in is er een hoger bedrag voor hulp aan ontwikkelingslanden afgesproken. Op de top waren zeven Afrikaanse leiders uitgenodigd, evenals de leiders van de 'G5' landen, de stijgers onder de ontwikkelingslanden; te weten China, India, Brazilië, Mexico en Zuid Afrika. De G5 landen hebben vooral aangedrongen op een oplossing voor het probleem van handelsbarrières zoals de Europese en Amerikaanse landbouwsubsidies (die uiteraard ook voor de armste landen een probleem zijn). Hierover zijn echter slechts vage toezeggingen gedaan, net als over de aanpak van klimaatverandering. Maar door het bij de besprekingen betrekken van de eerdergenoemde landen evenals actiegroepen zoals Make Poverty History, heeft de Britse premier en G8-voorzitter Tony Blair een belangrijk precedent gezet voor toekomstige top-ontmoetingen. De top kan ondanks de terreuraanslagen van gisteren dan ook als een succes worden beschouwd.

Terreuraanslagen
De terreuraanslagen dreigden gisteren de top te ontsporen, maar uiteindelijk kon Blair zijn afwezigheid tot een halve dag beperken terwijl de andere leiders doorgingen met de onderhandelingen en de Britse minister Jack Straw de voorzittershamer overnam. 's Avonds volgde er een gezamelijke verklaring van alle landen en organisaties die op de top aanwezig waren, die de terreuraanslagen scherp veroordeelde en sprak van een "aanval op alle beschaafde mensen van de wereld".

Armoedebestrijding
Er is uiteindelijk $50 miljard aan hulp voor ontwikkelingslanden afgesproken, 10 miljard meer dan woensdag op basis van uitspraken van diplomaten geloofd mocht worden. Het bedrag bestaat voor het grootste deel uit schuldsanering. Van 18 landen worden de schulden volledig kwijtgescholden. Premier Blair benadrukte dat de enigen die Afrika uiteindelijk kunnen veranderen, de Afrikanen zelf zijn. De op de top aanwezige voorzitter van de Afrikaanse Unie, de Nigeriaanse president Obasanjo, was blij met de overeenkomst en sprak van "een groot succes". Onderdeel van de overeenkomst is $3 miljard aan hulp voor de Palestijnse gebieden om de leefomstandigheden te verbeteren op de vooravond van de Israëlische terugtrekking uit Gaza.

Handelsbarrières
Zoals in het licht van de moeilijkheden op de laatste EU-top wel verwacht kon worden, is er geen harde overeenkomst bereikt over het opheffen van handelsbarrières, een belangrijk obstakel voor armere landen om zich te ontwikkelen door handel te drijven met de rijkere landen. Er is wel consensus dat er een datum geprikt moet worden waarop landbouwsubsidies moeten worden opgeheven, mogelijkerwijs worden daar later dit jaar bij handelsbesprekingen in Hong Kong afspraken over gemaakt. De Amerikaanse president Bush heeft aangegeven het opheffen van Amerikaanse landbouwsubsidies te koppelen aan het opheffen van die in Europa. Voor Blair, momenteel voorzitter van de EU, is dit een belangrijk punt; hij wil zijn voorzitterschap in december afsluiten met een overeenkomst over het einde van de Europese landbouwsubsidies.

Klimaatverandering
Door de Amerikaanse weerstand tegen een Kyoto-achtige overeenkomst was al duidelijk dat er geen vergaande afspraken over de aanpak van klimaatverandering zouden worden gemaakt. Verder kwamen de aanslagen in Londen precies op het moment dat daarover onderhandeld werd. Toch gaf president Bush toe dat het een probleem is; hij zei zelfs dat menselijke activiteiten bijdragen aan de opwarming van de aarde en dat er dringend oplossingen moeten worden gevonden. Dit is op zichzelf al een doorbraak. De Amerikanen zijn echter van mening dat die oplossingen gezocht moeten worden in eco-vriendelijke technologieën zoals waterstofmotoren en kernfusie, en niet in verplichte vermindering van CO2-uitstoot omdat dat de Amerikaanse economie zou schaden. In de slotverklaring wordt gesteld dat de opwarming van de aarde een "ernstige lange-termijn uitdaging" is, die "vastberaden en urgent" moet worden aangepakt. Er zijn geen harde afspraken gemaakt maar er is wel besloten in november verder over het probleem te praten. Belangrijk is dat de slotverklaring erkent dat de groei-economieën zoals de G5 landen toegang moeten hebben tot schone bronnen van energievoorziening, omdat die tesamen de grootste verbruikers en dus potentiële vervuilers zullen worden.

Protesten
De protesten die tegenwoordig standaard met internationale topontmoetingen gepaard gaan verliepen veelal vreedzaam. In Glasgow werd tegen milieuvervuiling geprotesteerd, en nabij Gleneagles vond een protestmars tegen armoede plaats. De politie moest per helicopter worden ingevlogen om zo'n 250 mensen tegen te houden die vanuit de georganiseerde protestmars over omheiningen en prikkeldraad waren geklommen om het zwaarbewaakte Gleneagles Hotel te bereiken. Hierbij vonden rellen plaats waarbij enige gewonden vielen en 70 mensen werden gearresteerd.

Slotverklaring
De BBC heeft de slotverklaring van de G8-leiders hier als PDF-document beschikbaar gesteld.


Premier Blair met de andere vertegenwoordigden aan het einde van de G8-top