FOK!-kers allemaal helpen! Intro nieuwe kreet
Ik loop het me al maanden af te vragen: kunnen we als schrijvers en lezers van FOK! iets doen dat later tot ons kan worden teruggeleid? Ik bedoel dan de introductie van een uitdrukking die nog niet bestond, en die een hoge vlucht neemt? Het lijkt me geweldig als we op een gegeven moment een Kamerlid of een lid van het kabinet – bij voorkeur Donner – met droge ogen iets horen zeggen dat een FOK!-ker als eerste heeft geïntroduceerd. Bij deze waagt Gramps een poging. Eerst uitleg.
Overdag geeft deze bouwkundedocent ondermeer wiskunde. Of eigenlijk rekenen, want meer is het echt niet. Plotseling was er een naburige hogeschool die een paar uurtjes per week een docent wiskunde behoefde. Voor vierdejaars MBO’ers die naar de hogeschool willen en een dag per week een soort van colloquium volgen in ondermeer wiskunde. Ook daar begint het met rekenen en met het niveau is niemand gelukkig, maar later wordt het toch echt wiskunde. Ik keek eens in het boek en zag dingen die ik in veertig jaar niet meer heb gezien. Leuk. Men vroeg of ik de uurtjes wilde invullen en ik zei ja. Ben ik eigenlijk wel licensed? Neu, maar wiskunde is wel een hobby van me, dus het moet maar.
Het gaat een heel stuk sneller dan ik in het MBO gewend ben, en dat bevalt me bijzonder. Als student moet je thuis flink oefenen op een website van de uitgever van het boek, anders kun je het heel gauw vergeten. Survival of the fittest. Wiskunde heeft zijn eigen taal met eigen regels en tekens. Het is een internationale taal. Als je als wiskundige een correct genoteerde berekening op internet zet kan een Koreaanse beoefenaar van de moeder aller wetenschap het verhaal moeiteloos lezen en begrijpen. Zonder een woord Nederlands te kennen. Het is ook een efficiënte taal – alles wat niet nodig is wordt weggelaten. Of men spreekt af dat veelvuldig voorkomende symbolen vereenvoudigd worden geschreven. Zo wordt het tweedemachts wortelteken zonder de 2 in het wortelteken geschreven. En een 10log is gewoon log. Want die gevallen komen verreweg het vaakst voor. Is het een keertje anders, dan geef je dat gewoon aan. 2b is twee maal b, een maal b is gewoon b, zonder de 1 ervoor.
Je moet die vereenvoudigingsregels natuurlijk wel kennen, anders val je meteen als amateur door de mand. In de wiskunde zijn er heel veel van die valletjes: je doet alles correct, maar de kenner schudt meewarig zijn hoofd. Zo kan het tijdens een berekening vaak voorkomen dat teller en noemer in een breuk gelijk blijken, dus dan is de tussenuitkomst 1. Als ervaren rekenaar sla je dan op papier een stapje over, want de insider snapt dat wel, die ziet dat ook. De amateur durft dat niet, zodat er een 1 in de berekening verschijnt. Juist, maar overbodig. Iedere rekenaar of wiskundige weet dat delen door 1 en vermenigvuldigen met 1 geen verandering geeft. Delen door een getal is vermenigvuldiging met het omgekeerde van dat getal, en het omgekeerde van 1 is… 1. Een getal tot de macht 1 is dat getal. Dus die berekening sla je gewoon over. Deel je toch door 1, dan ben je eigenlijk een tobbertje, een beginneling. Je durft de sprong niet te maken naar het volgende deel van de berekening zonder heel secuur aan te geven wat je aan het doen bent. Of je gaat er onterecht van uit dat de lezer van je berekening net zo onervaren is als jij zelf.
Ha, dat kunnen we op de samenleving toepassen, en dan met name op de strapatsen van managers, bestuurders, politici en andere lieden bij wie een overtrokken zelfbeeld nogal eens tot de meer opvallende elementen van de geestelijke bagage behoort. Ooit hadden we een rijmpje dat de gemiddelde besluitvorming redelijk cynisch weergaf:
Ze dronken een glas
Ze deden plas
En alles bleef zoals het was
Een en ander natuurlijk omgeven met heel veel gesproken tekst. Binnen de vergadering kan men met die gang van zaken ook best vrede hebben, in de TK werkt het wellicht een beetje anders. Daar wordt, overigens heel vaak ten eigen bate, de zinloosheid en futiliteit van het handelen van de andere partij op meedogenloze wijze aan het daglicht gebracht. In een parallel met de nobele wiskunde kan een spreker dan het woord nemen en zeggen: ‘’Voorzitter, ik moet constateren dat de minister weer eens door 1 aan het delen is’’. Daarmee bedoelend dat de voorstellen van de bewindsman zinloos zijn, geen hout snijden en alleen voor vulling van tijd en notulen zorgen. De double entendre is dat het optreden van de minister, zonder dat zo duidelijk uit te spreken ook nog eens amateuristisch en van weinig kennis ter zake getuigend is. En dat de minister vooral niet moet denken dat de Kamerleden net zo weinig inzicht hebben als hijzelf.
Goed gebruikt is het argument: "U bent door 1 aan het delen’’ dus een bommetje in feestverpakking. En dat geeft meteen ook aan dat er voorzichtig mee moet worden omgesprongen, wil men de scherven niet zelf in zijn gezicht krijgen. Wanneer bijvoorbeeld weer eens iets is uitgehaald door geteisem van allerhande soort vallen de geachte Kamerleden over elkaar heen met de mantra Keihard Aanpakken. Iedereen weet al jaaaaren wat daarvan terecht komt.
Dat delen door 1 is dus iets waaraan iedereen schuldig is. Ontkennen is zinloos. Maar iemand anders ervan beschuldigen kan best leuke effecten hebben. Vooral wanneer de ontvanger weet wat er allemaal aan betekenis achter steekt.
Dus, FOK!-kers, allemaal effe helpen een nieuwe uitdrukking de Nederlandse taal binnen te schieten. Ik heb natuurlijk al op Google gekeken en bevonden dat de uitdrukking echt nog niet bestaat.
Doen we het?
Dank.
