De Elfstedentocht van 1941
Deze maand staat FOK!sport in het teken van de Tocht der Tochten, de Elfstedentocht. Vandaag wordt de tocht van 1941 nader bekeken. De zevende Elfstedentocht werd midden in de Tweede Wereldoorlog, op 6 februari 1941, verreden.
In de winter van 1940 op 1941 vroor het streng en het was duidelijk dat het ijs goed genoeg was om een Elfstedentocht te organiseren. Nederland was echter bezet door Duitsland en door verschillende bepalingen (er gold een spertijd, bijvoorbeeld) werd het organiseren van de tocht een stuk ingewikkelder. Tussen zonsondergang en zonsopgang moesten alle ramen verduisterd worden en voor de Tocht der Tochten, die grotendeels zou worden verreden in het donker, was dit een groot probleem. De Vereniging De Friesche Elf Steden was dan ook van mening dat de tocht niet kon doorgaan.
Het bleef echter flink vriezen en de druk van het publiek om de tocht te laten doorgaan werd groter. Op 3 februari, tijdens een vergadering van de Vereniging De Friesche Elf Steden, ging het bestuur dan toch overstag: op 6 februari zou de Elfstedentocht worden verreden. De schaatsers kregen wel de boodschap mee dat de tocht niet mocht worden gebruikt om te demonstreren tegen de Duitse bezetter.
Ondanks dat ons land in oorlog was, wilden veel mensen deelnemen aan de Elfstedentocht. Er waren zes kantoren in het land ingericht waar men zich kon inschrijven en dat gebeurde bij honderden. De organisatie had niet op zo'n grote opkomst gerekend en daardoor slaagde men er door de drukte niet in om alle deelnemers te tellen. Het is dan ook niet bekend hoeveel mensen precies meededen aan de zevende Elfstedentocht.
De wedstrijd
Auke Adema, Cor Jongert en Joop Bosman namen al op het traject Leeuwarden - Dokkum de leiding. Cor Jongert knalde op weg naar Bartlehiem tegen een tegenligger en in Franeker moest hij op last van de dokter stoppen. Adema liet Bosman achter zich en schaatste alleen zijn geboortestad Franeker binnen en ook in Harlingen lag hij nog alleen aan de leiding. Bosman slaagde er bij Witmarsum weer in om zich bij Adema aan te sluiten en twee schaatsers kwamen samen in Bolsward aan. In Workum namen Bosman en Adema ruim de tijd om wat te eten omdat ze een flinke voorsprong hadden opgebouwd. Toen ze het publiek hoorden juichen voor hun achtervolgers, stormden ze de herberg uit om de achtervolging in te zetten.
Audema en Bosman namen in Hindeloopen opnieuw de leiding en Hendrik de Boer sloot zich bij Stavoren bij het duo aan. Tussen Stavoren en Sloten moest De Boer het tweetal echter weer laten gaan. Adema wist op het Slotermeer wederom Bosman achter zich te laten en kwam een minuut eerder dan Bosman aan in Sloten. Adema kreeg in Sneek te maken met een zware inzinking, maar hij bond na een paar minuten rust de schaatsen toch weer onder om de laatste 24 kilometer af te leggen. Uiteindelijk kwam Adema in een tijd van 9 uur en 19 minuten als winnaar over de finish. Bosman eindigde op drie minuten achterstand als tweede en twee minuten daarachter werd Lo Geveke derde.
Opmerkelijk is het verhaal van Wim Agustin te noemen. De Amsterdammer wilde zo graag aan de tocht meedoen dat hij via de Afsluitdijk na een lange fietstocht om twee uur 's nachts aankwam in Harlingen. In die stad werd hij echter aangehouden omdat hij de spertijd had overschreden. Om vier uur 's nachts werd hij weer vrijgelaten waarna hij wederom per fiets naar Leeuwarden ging. Daar was hij net op tijd voor de start van de toerrijders.
Ook een aantal schaatsers uit Nijega kwam in de problemen vanwege het overtreden van de spertijd. Zij moesten een aantal weken na de tocht voor de rechter komen omdat zij na het voltooien van de Elfstedentocht naar huis fietsten. De rechter legde toen een zeer lage boete op.
Cijfers
Van de ongeveer 1.900 toerrijders wisten 1672 het Elfstedenkruisje in bezit te krijgen. Van de 600 wedstrijdstrijders werden er 65 geklasseerd.
Het weer
Op 6 februari 1941 stond er een zachte zwakke, zuidoostelijke wind. Daarnaast was het ijs vrij goed.
