Column: Gezondheid en gezond verstand
De Coronacrisis waart momenteel heftiger dan ooit rond de wereld en onze regeringen zetten alles op alles om het virus te beteugelen. Zoals in mijn vorige column beschreven is het juist nu belangrijk om het hoofd koel te houden en op te komen voor je burgerrechten en privacy. Zoals eerder genoemd kan een korte en tijdelijke inbreuk op onze privacy in het algemeen belang legitiem zijn. Het westerse model zou daarbij uit moeten gaan van een partiële lockdown met een sterk tijdelijk karakter van maximaal tweemaal de incubatietijd. Dit voor het middels metingen onder controle krijgen van de uitbraken en het faciliteren van de gezondsheidszorg (meer IC en testcapaciteit).
Tevens dient dit een participatieve lockdown te zijn, dus gebaseerd op vrijwillige medewerking vanuit de verantwoordelijke burger. Logisch, want vertrouwen, hoe moeilijk soms ook, is de hoeksteen van onze democratische samenleving. Vertrouwen in je medeburger, in de overheid en in jezelf in de eerste plaats. Momenteel heb ik veel vertrouwen in de Nederlandse aanpak die een combinatie is van varen op deskundigen in de gezondheidszorg en gezond verstand. Uiteindelijk zullen we met dit virus moeten leren leven en mogelijke uitbraken moeten controleren.
Meten is weten en het is dus zaak zo snel mogelijk brede metingen te kunnen uitvoeren met de juiste testapparatuur. Er zijn tests die snel kunnen aangeven of iemand besmet is. Interessant is tevens te zien dat in Duitsland, waar vrijwel iedereen met verschijnselen getest wordt, de percentages ernstig zieken en overledenen aanzienlijk lager liggen dan in landen waar vrijwel niet getest wordt. Voor de beleidsmakers en politiek dus zeer belangrijk om de juiste beslissingen te kunnen nemen op basis van feiten.
In het andere geval zal dit een jarenlange (op emotie gebaseerde) strijd worden en is er geen sprake van een korte en tijdelijke inbreuk op onze vrijheid en tevens een disproportionele verschuiving naar de macht en handelen van de staat. In een dergelijk scenario verschuiven wij naar een gedwongen surveillance-samenleving (zie Israel, nieuw ingevoerde wetgeving in het Verenigd Koninkrijk en nu ook de EU-voorstellen inzake telecom-locatiedata), wordt anoniem betalen (met cash geld ) afgeschaft (zie de voorschriften voor retail momenteel), censuur gepleegd inzake alternatieve of niet gewenste informatievoorzieningen dan de gangbare narrative en het medisch geheim en integriteit van het lichaam opgeheven in het kader van mogelijke virusbesmettingen (gedwongen vaccinaties en apps). Ook zullen dan commerciële belangen vanuit de IT en farmaceutische industrie nog meer de boventoon gaan voeren.
In het gunstigste geval zal op basis van de totale en individuele testresultaten de maatschappij en economie weer snel kunnen opleven met in het achterhoofd een belangrijke les: het belang van onze vrijheid en gezondheid en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. De burger is ineens op zichzelf teruggeworpen geweest en zal vanuit die ervaring beseffen dat het leven niet maakbaar is en onze samenleving niet vrijblijvend. Dat zou kunnen leiden tot meer burgerparticipatie en minder overheid, lees meer focus op kritieke functies. Als we momenteel om ons heen kijken is zeker sprake van een positief ingestelde, goed geinformeerde en verantwoordelijke burger en moeten we ons niet telkens focussen op de paar uitzonderingen. Van belang is dan wel dat de maatregelen begrijpelijk, uitlegbaar, meetbaar en zeer tijdelijk zijn. En niet in structurele wetgeving worden verpakt waarmee de crisis misbruikt wordt om meer invloed en macht naar bepaalde organisaties en sectoren toe te trekken.
Daarnaast ook het besef dat we ook kunnen applaudiseren voor alle ondernemende Nederlanders, zonder wie we alle mooie overheidsdiensten niet kunnen betalen. En wellicht kan het idee van een basis-inkomen voor iedere burger nog eens bekeken worden. Met andere woorden: meer eigen keuzes in een vrijere samenleving, ondersteund door technologie en gezond verstand!
Voor een vrij 2020!
Bas Filippini,
voorzitter Privacy First
(op persoonlijke titel)
