Rookverbod voor TBS-gestraften in Mesdagkliniek

In de tbs-kliniek in Groningen is roken voor zowel patiënten als medewerkers niet langer toegestaan. Patiënten die het rookverbod aanvochten, zijn afgewezen door de beroepscommissie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ).

Dit is de eerste tbs-kliniek in Nederland waar een dergelijk rookverbod van kracht is. Sinds april vorig jaar geldt er al een algemeen rookverbod in het FPC Mesdag, de officiële naam van de instelling. Twee patiënten hebben hierover geklaagd, omdat zij meenden gedwongen te worden om te stoppen met roken. Zij mochten zowel buiten als op hun kamer niet meer roken, en ook tijdens begeleid verlof was het niet toegestaan om een sigaret op te steken.

De beklagcommissie gaf de patiënten gelijk en oordeelde dat een rookverbod op de eigen kamer en in de open lucht in strijd is met de Grondwet. "Het is een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en het recht op zelfbeschikking." Echter, de Mesdagkliniek ging tegen deze uitspraak in beroep en de RSJ heeft bepaald dat het verbod gehandhaafd mag blijven. Tegen deze beslissing kan niet meer worden geprocedeerd. "Roken is geen grondrecht, maar een hardnekkige verslaving", aldus de RSJ. Bovendien kan, zelfs als er sprake is van een eigen keuze, dit volgens de commissie schadelijk zijn voor de gezondheid van anderen.

Claudia van Bruggen, medebestuurder bij de Mesdagkliniek, deelt deze mening. "De gezondheid van medewerkers en medepatiënten heeft prioriteit. Behandelaars moeten op onverwachte momenten een kamer binnen kunnen komen zonder dat er gerookt wordt. Anders breng je anderen in gevaar", vertelt ze aan RTV Noord. Van Bruggen benadrukt ook dat het rookverbod gunstig is voor de behandeling van tbs-patiënten. "Onderzoeken tonen aan dat roken invloed heeft op het medicatiegebruik en andere verslavingen van patiënten."

Daarnaast speelde brandveiligheid een rol bij de invoering van het rookverbod in de Mesdagkliniek. Van Bruggen is dan ook opgelucht dat het verbod blijft bestaan. "Dit betreft nieuwe regelgeving, dus we zijn blij dat dit nu zorgvuldig is geëvalueerd."

Volgens haar zullen behandelaars binnenkort eerst met rokende patiënten in gesprek gaan om hen te ondersteunen bij het stoppen. "Dit proces moet zorgvuldig plaatsvinden, met een individueel programma voor elke patiënt. Patiënten die na deze voorbereidende periode betrapt worden op roken, zullen we aanspreken. Bij herhaling bekijken we wat er verder nodig is." TBS Nederland, de overkoepelende organisatie van tbs-instellingen, steunt ook het verbod. "Binnen alle tbs-klinieken moeten we ons actief inzetten om roken, een hardnekkige verslaving, zoveel mogelijk te beperken", zegt voorzitter Hyacinthe van Bussel.

De discussie over het recht om te roken speelt ook bij andere GGZ-instellingen, wat leidt tot dilemma's, aangezien discussies over regels de behandeling kunnen belemmeren.