Special - Herman Brusselmans
In het najaar van 1999, wanneer het laatste deel van het Guggenheimer-drieluik -Uitgeverij Guggenheimer- is verschenen, stapt de Vlaamse modeontwerpster Ann Demeulemeester naar de rechter. Aanleiding zijn een aantal "beledigende passages" bij monde van Guggenheimer, de hoofdpersoon in het boek.
De Gazet van Antwerpen ruikt al direct onraad, zo blijkt uit de volgende passage in deze krant (d.d. 17/09/1999):
De verse Brusselmans ligt vanaf donderdag in de boekhandel te dampen en daar komt gegarandeerd heibel van. Hij heeft alweer zijn vunzigste vuilgebektheid uit de kast gehaald en schiet met grove hagel richting BV's. (Bekende Vlamingen, -red.)
De eerste paragraaf in het hilarische Uitgeverij Guggenheimer zet onmiddellijk de toon: Guggenheimer riekt aan zijn neus na een nachtje grondwerken en neuzen met Katia Alens, "het verliefde mokkel." En ook een "sigaar rokende" Ilse Demeulemeester en "televisiesnolletje" Inge Moerenhout moeten er aan geloven. "Heb na anderhalf jaar nog niks van mijn rechtszaak met Lynn Wesenbeek gehoord, dan heb ik zoiets van: ga er maar voor", zegt Brusselmans.
Op BV-vlak is Uitgeverij Guggenheimer een sequel op de De terugkeer van Bonanza waarin Brusselmans met een uit de kluiten gewassen betonmolen over de beau monde van VTM walst. Ook deze keer krijgen bijvoorbeeld Willy Sommers - "een slecht kapsel met een nagenoeg IQ-loos stuk vlees er langs onderen aan vastgemaakt" - en Margriet Hermans - "ze mag het zwembad niet meer in omdat de badmeester het zat is om de afdrukken van haar kont op de bodem telkens weer dicht te plamuren met een halve ton mortel" - weer de wind van voren.
Even de benadeelde partij aan het woord laten. Hallo, Katia? "Ik heb zijn interview in Playboy gelezen. Het zegt veel over de man zelf", zegt Katia Alens. "Als hij mij zo belangrijk vindt, is dat voor mij prima. Het vertelt wel alles over zijn fantasmen. Maar hij moet er niet op hopen dat ik met hem onder de lakens kruip. Het is eigenlijk degoutant, de man is gestoord. Niet dat ik ga reageren, ik wil niet dat het boek nog meer verkoopt. Alleen als Brusselmans het mij opstuurt, zal ik het lezen."
Dezelfde reactie bij Inge Moerenhout, maar Joyce De Troch vindt het prima. "Herman en ik kunnen het goed vinden. Hij schrijft tenminste wat hij denkt. Het klopt, zoals Herman zegt, dat kunst meer aandacht verdient dan om het even welke BV. De man is in elk geval niet hypocriet. Mij zie je wel op de voorstelling van zijn boek."
Uiteindelijk wint Ann Demeulemeester de rechtszaak, wat tot veel commotie in de media leidt. De discussie over wat kan en niet kan, en de dunne scheidslijn tussen beledigingen en vrije meningsuiting start in Vlaanderen zodoende vijf jaar eerder dan in Nederland, waar een zelfde soort discussie pas écht oplaait na de moord op Theo van Gogh, november 2004. Uitgeverij Guggenheimer wordt verboden. De zaak wordt zeer uitgebreid beschreven op de volgende site [-Borat-alert-], die wellicht even modieus oogt als de kleren van de geplaagde Ann Demeulemeester, maar niettemin een nauwkeurig beeld geeft. (Aangezien er geen directe link gegeven kan worden even op de old-school-manier Menu: interviews, Dossier Guggenheimer Allerlei, De Zaak Guggenheimer.)
Het boek wordt in Vlaanderen uit de schappen gehaald, waardoor een hoop Vlamingen, nu wel erg nieuwsgierig geworden, naar Nederland togen om het boek daar maar te kopen.
Hoewel Brusselmans door tegenstanders wordt beticht van shockeren om het shockeren is hij zelf wel redelijk beduusd van het verkoopverbod, dat enige tijd later overigens teruggedraaid wordt.
Herman Brusselmans in een reactie:
"We zijn druk bezig met een drukkingsgroepje, met journalisten en schrijvers -Gerrit Komrij onder andere- om figuren als Ann Demeulemeester op andere gedachten te brengen. Want vandaag is het mijn boek, morgen kan geen enkele kunstenaar nog iets zeggen of schrijven zonder dat één of ander mens zich beledigd voelt en naar de rechter stapt. Dat is een gevaarlijk precedent". Herman Brusselmans, gisteren nog op de Antwerpse Boekenbeurs, is niet te spreken over de uitspraak van de rechter. "We hebben het hier over literatuur. Over fictie. Dit kàn toch niet. Trouwens: Ann Demeulemeester gebruikt haar eigen naam om kleren te verkopen. Dan moet je toch kunnen verdragen dat er commentaar komt op die naam?" Of dit voorval zijn werk, zijn manier van werken zal beïnvloeden? "Natuurlijk. Ik schrijf nù al veel minder impulsief. Ik zit voortdurend na te denken: ik kwets toch niemand ? Mijn volgend boek wordt allicht een cyclus middeleeuwse gedichten. Dan ben ik gerust. Daar kun je niemand kwaad mee doen".
(Bron: De Nieuwe Gazet - 05/11/99)
