Boek: Diane Wei Liang - Het oog van jade
Het oog van jade speelt zich af in Peking, met zijn nieuwe rijken die zijn meegelift op het economische tij, en zijn oude tradities die voorschrijven hoe je je moet gedragen. Een stad met een druk en kleurrijk straatbeeld en een rijke geschiedenis. Met restaurantjes waar gemarineerde zeepaardjes en eendentong worden geserveerd, en nachtclubs waar achter gesloten deuren duistere dealtjes worden gesloten. Kunstvoorwerp
Dit is de achtergrond voor een verhaal dat het midden houdt tussen een detective en een familieroman. Mei Wang, een jonge single, heeft een detectivebureau. Een oude familievriend geeft haar een opdracht: ze moet een kostbaar kunstvoorwerp opsporen, dat ten tijde van de Culturele Revolutie is gestolen uit een museum. In de loop van haar onderzoek blijkt dat het spoor naar haar eigen verleden leidt. Door haar ontdekkingen kan Mei zich op het juiste moment verzoenen met haar oude moeder, die na een beroerte in het ziekenhuis is komen te liggen.
Levensles
Het oog van jade is een leuk boek met een serieuze ondertoon. De hoofdpersoon Mei is sympathiek. Ze is, in tegenstelling tot haar zusje Lu, een eigenwijze single. Lu heeft een rijke man aan de haak geslagen en wentelt zich in luxe. Mei dopt haar eigen boontjes. Hoewel ze wordt uitgelachen door haar oude studievrienden en haar familie, blijft ze trouw aan haar overtuiging. Maar ze leert ook haar lesje: dat ze niet alles ondergeschikt hoeft te maken aan haar principes over eerlijkheid en gerechtigheid. Er bestaat ook nog zoiets als liefde.
Werkkamp
Het boek schetst een mooi beeld van het moderne Peking. En het vertelt hoe het leven van de Chinezen van nu nog steeds wordt overschaduwd door de dictatuur van Mao Zedong en de gevolgen van de Culturele Revolutie. Onder het mom van vernieuwing probeerde de Chinese communistische partij in de jaren zestig de eeuwenoude cultuur van het land te vernietigen. Tegenstanders werden vermoord of naar werkkampen gestuurd. Schrijfster Diane Wei Liang is geboren in China en heeft in haar jeugd zelf in een werkkamp gezeten. Dit speelt een rol in Het oog van jade, maar zonder het verhaal zwaarwichtig te maken.
Rake vergelijkingen
Het boek is juist heel lichtvoetig van toon. Dat komt door Wei Liangs geweldige stijl. Deze vrouw kan schrijven, en hoe! In korte zinnen weet ze een situatie neer te zetten, inclusief de precieze sfeer. Een paar goedgekozen woorden, een rake vergelijking, en het beeld staat. Glashelder. Een voorbeeld (dit gaat over een steppe in Mongolië):
Ik arriveerde daar rond de middag. De zon scheen. De wolken raasden als locomotieven door de lucht. Ik liet de schapen los en ging op het gras liggen.
Als je dit leest, krijgt je zelf toch meteen zin om ook op je rug in het gras te gaan liggen en naar de wolken te kijken? Wei Liang schrijft zo lekker aanstekelijk dat je je graag laat meevoeren. Subtiele humor heeft ze ook, wat blijkt uit ironische dialogen als deze:
'Zag ik daarnet meneer Shao vertrekken, de koning van het haargroeimiddel? (...) Er is iets vreemds met die man.'
'Hij draagt een toupet.'
Teruglezen
Verhaaltechnisch is er wel wat aan te merken op Het oog van jade. De plot neemt een wending die niet zo goed te volgen is. Tegen het einde is even teruglezen soms noodzakelijk. En het is jammer dat niet alle Chinese termen die voorkomen in het boek, worden uitgelegd. Een woordenlijst achterin was nuttig geweest.
Opstand
Over de schrijfster: Wei Liang schreef eerder Het naamloze meer, over de studentenopstand op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989 in Peking, waaraan ze zelf heeft meegedaan. Kort daarna verhuisde ze naar Amerika. Wei Liang woont nu in Londen. Ze werkt alweer aan een volgende roman: Papieren vlinders.
Uitgever: Sijthoff ISBN: 9789021800561 Pagina's: 256
Waardering:
