Financiële risico's voor overheid flink gedaald

De Nederlandse overheid loopt veel minder financiële risico's dan een jaar geleden. Dat komt onder meer doordat de staat niet langer garant staat voor de Amerikaanse rommelhypotheken van ING. De nationalisatie van SNS Reaal heeft wel tot extra risico's geleid, zo staat in het woensdag gepubliceerde financieel jaarverslag van het rijk.

In totaal stond de overheid eind vorig jaar voor 214 miljard euro garant. Dat is 44 miljard minder dan een jaar eerder. Het aantal leningen en achterborgstellingen - een garantie die niet is afgegeven door het rijk, maar waarvoor de staat wel garant staat - bleef grofweg gelijk.

Nederland loopt vooral minder risico omdat de staatsgaranties op de problematische hypotheekportefeuille van ING zijn afgebouwd. De overheid nam in 2009 via een staatsgarantie tachtig procent van het risico op de Amerikaanse hypotheken over van de bank, die door die hypotheken in de problemen dreigde te komen.

Door het aantrekken van de huizenmarkt kunnen veel Amerikanen hun hypotheek wel weer terugbetalen. De garantie van 28 miljard euro is daardoor niet meer nodig en in stukken afgebouwd. Ook de risico's bij gemeenten, provincies en waterschappen zijn afgenomen, vooral door het invoeren van schatkistbankieren, waarbij ze hun geld bij de staat moeten stallen in plaats van bij banken.

De redding van SNS Reaal in februari van vorig jaar heeft de overheid juist iets meer risico's opgeleverd. Sinds de bank en verzekeraar werd overgenomen staat Nederland garant voor de problematische vastgoedportefeuille Property Finance - sinds kort Propertize geheten - voor vijf miljard euro.

Waar het aantal garanties in totaal echter daalde, ligt het aantal achterborgstellingen hoger dan een jaar geleden. Het aantal 'indirecte garanties' steeg van 250 naar 259 miljard euro. Dat komt vooral door de Nationale Hypotheekgarantie (NHG), waar huiseigenaren kunnen aankloppen als ze na verkoop van hun woning een restschuld overhouden.

Omdat de huizenprijzen vorig jaar verder zijn gedaald, lopen steeds meer huizenbezitters met een hypotheekgarantie het gevaar een restschuld over te houden. In totaal stond de Nederlandse staat voor 164 miljard euro garant voor NHG-hypotheken, tegen 154 miljard euro vorig jaar.