Tory-prominent keert zich tegen Cameron

De afkeer in Groot-Brittannië van Europa is inmiddels zo ver gevorderd dat de leiding van de Conservatieve Partij de backbenchers is gaan vrezen. Hiermee brengt premier David Cameron de Britse toekomst in Europa in gevaar. Dat schrijft de Conservatieve partijprominent Geoffrey Howe in een opiniestuk in The Observer.

De kwestie over het Britse lidmaatschap van de Europese Unie heeft tot verdeeldheid geleid in de Conservatieve Partij en tot kritiek op het leiderschap van Cameron. De backbenchers in het parlement, minder prominente parlementariërs die de achterste banken in het Lagerhuis bezetten en vooral de belangen van hun districten behartigen, roeren zich. Zij voelen de hete adem van de eurosceptische en nationalistische partij UKIP in hun nek en willen dat Cameron nog tijdens deze parlementsperiode een referendum over het EU-lidmaatschap uitschrijft.

Door aan hun grieven tegemoet te willen komen heeft Cameron de voorwaarden van het Britse lidmaatschap van de EU op het spel gezet en lijkt de premier nu bovendien de controle over zijn partij kwijt, zegt Howe. Een intern partijprobleem is volgens hem een nationaal probleem geworden. De wens van de Conservatieve backbencher uit Europa te stappen zou Groot-Brittannië in een gevaarlijk isolement kunnen brengen.

"Een vertrek uit de Unie zou, naar mijn idee, een droevige uitdrukking zijn van onze krimpende invloed en rol in de wereld - en een lesje nederigheid voor onze ambities, die door de huidige crisis al danig op de proef worden gesteld, om een serieuze politieke en economische speler op het wereldtoneel te blijven", aldus Howe.

Lord Geoffrey Howe is voormalig minister op de departementen van defensie en buitenlandse zaken, oud-voorzitter van het Lagerhuis en oud-vicepremier. Zijn kritiek op het Europa-beleid van de onlangs overleden oud-premier Margaret Thatcher, en zijn daarmee gepaard gaande ontslag als vicepremier van haar kabinet in 1990, leidde de val in van de IJzeren Dame.

Zijn kritiek is meer dan twintig jaar later niet veranderd. In het buitenland wordt het groeiende Britse verlangen naar een Europees exit absoluut niet begrepen, zegt Howe, met name omdat het land daarmee ook de invloed die het binnen de EU uitoefent inlevert. Een land als Groot-Brittannië zou nooit meer dezelfde invloed krijgen, tenzij die verankerd is in sterke bondgenootschappen en een geloofwaardig regionaal raamwerk. Nu de NAVO op haar retour is, is de EU de enige keuze die overblijft, aldus de Tory-prominent. "Tenzij we ons aansluiten bij de Verenigde Staten."

Een Europees exit betekent volgens Howe de heronderhandeling van honderden bestaande verdragen en het dansen naar het pijpen van Brussel en Washington, die samen werken aan een transatlantisch vrijhandelsverdrag. De oplossing om dit te voorkomen ligt klaar, schrijft Howe. Die is te vinden in een combinatie van helder nadenken, krachtig leiderschap en het onderwerpen van partijpolitiek aan het nationaal belang, concludeert hij.