Oppositie: Rutte draait in paspoortkwestie
Premier Mark Rutte (VVD) heeft zich dinsdag flink moeten verdedigen in de kwestie rond het dubbele paspoort van zijn staatssecretaris van Volksgezondheid Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA).
PvdA-leider Job Cohen (PvdA) wilde weten waarom Rutte in 2007 als fractievoorzitter van de VVD nog vond dat staatssecretaris Nebahat Albayrak (PvdA) haar Turkse paspoort moest inleveren, terwijl hij de Zweedse nationaliteit van Veldhuijzen van Zanten geen probleem vindt.
Rutte antwoordde dat hij een verschil maakt tussen landen die zich bemoeien met onderdanen die in Nederland wonen en landen die dat niet doen. Zo zijn mannelijke Nederlanders met een Turks paspoort dienstplichtig en bemoeit Turkije zich met erfeniskwesties. Voor Zweden is dat niet het geval, daarom heeft hij geen problemen met de benoeming van Veldhuijzen van Zanten.
Rutte kreeg het moeilijk toen CDA-fractieleider Sybrand van Haersma Buma vroeg of Rutte ook een staatssecretaris met een Turks paspoort had kunnen benoemen. "Dat zou onderwerp van discussie zijn geweest", zei Rutte. Hij zou daarover hebben overlegd met gedoogpartner Geert Wilders (PVV).
De premier voegde er wel aan toe dat benoeming uiteindelijk geen probleem zou zijn geweest, wanneer de loyaliteit niet ter discussie staat, zoals het geval was bij Albayrak. Rutte benadrukte dat hij in 2007 niet twijfelde aan haar loyaliteit.
Hierop werd Rutte fel aangevallen door de oppositie. "Ik zag de premier net op een gênante manier draaien", zei Femke Halsema (GL). Volgens Pechtold ging de premier 'hopeloos nat'. Emile Roemer (SP) sprak van 'pure discriminatie'. "U maakt een wezenlijk onderscheid tussen een Turks en een Zweeds paspoort."
Buma eiste daarop de verzekering dat het kabinet mensen gelijkwaardig behandelt. "Dat is voor ons essentieel. Het is niet acceptabel dat de ene nationaliteit anders wordt gewogen dan de andere."
Rutte herhaalde dat hij alleen een onderscheid maakt tussen landen die verplichtingen opleggen aan hun onderdanen die een Nederlands paspoort hebben en landen die dat niet doen. En de tweede nationaliteit van een Turkse kandidaat zou geen probleem zijn geweest, omdat loyaliteit uiteindelijk het criterium is, niet de dubbele nationaliteit. Hiermee nam Van Haersma Buma genoegen.
Wilders was niet op de hoogte van het tweede paspoort van de staatssecretaris. Hij maakt geen onderscheid tussen een Zweeds en een Turks paspoort. "Wij zijn tegen alle dubbele nationaliteiten." Hij viel Rutte bij en stelde dat Rutte als formateur een staatssecretaris met een Turks paspoort gewoon had kunnen benoemen, omdat de wet dat niet verbiedt. "Ik had me uiteraard wel verzet bij de formateur."
