'Aanslag' op Hans Janmaat herdacht

Hans JanmaatZo'n 60 aanhangers van extreem-rechts hebben gisteravond in Kedichem bij een hotel herdacht dat linkse activisten daar twintig jaar geleden een 'aanslag' pleegden op CD-leider Hans Janmaat en zijn aanhangers. De politie zegt verrast te zijn door de herdenking, die werd uitgevoerd door leden van de groep Voorpost Nederland. Zij droegen fakkels en witte maskers.

De huidige eigenaar van het hotel zat er niet op te wachten en belde boos en geschrokken de politie. Toen die arriveerde was de herdenking al voorbij. Er zijn geen arrestaties verricht.

Voorpost Nederland zegt in een verklaring de ''laffe aanslag'' van precies twintig jaar geleden te hebben herdacht met het voordragen van onder meer een gedicht en het zingen van het Wilhelmus. De witte maskers van de optocht symboliseerde volgens Voorpost de gemaskerde bende van twintig jaar geleden; de fakkels verwezen naar het vuur van de brand.

1986
Janmaat onvlucht proestend het rokende hotel.  Deze foto werd later bekroond tot persfoto van 1986Twintig jaar geleden (1986) hield Tweede Kamerlid Hans Janmaat in hotel Cosmopolite te Kedichem (gemeente Leerdam) een bijeenkomst om de scheuring in zijn achterban te herstellen. De Centrum Partij was deels uiteengevallen in de Centrum Democraten. Anti-fascisten kregen daar vooraf lucht van en planden een grote actie. Vanuit diverse krakersbolwerken werd er grootschalig koers gezet naar het hotel. Een aantal demonstranten was bewapend met knuppels, velen droegen maskers/mutsen en er werd een brandbom - sommigen beweren een rookbom - het hotel binnengegooid. Daardoor vatte het pand vlam. In de paniek die ontstond sprong de latere eega van Hans Janmaat, Wil Schuurman, uit het raam. Zij verloor daarbij haar been.

Het hotel raakte zwaar beschadigd. De toenmalige hoteleigenaar kwam kort daarna om het leven tijdens opruimingswerkzaamheden bij het verbrande pand. Er zijn nooit schuldigen aangehouden voor de aanslag. Er werden meteen na het incident in de omgeving van Leerdam wel 72 anti-fascisten opgepakt, maar de dader van de brandaanslag zat daar volgens justitie niet tussen. Uiteindelijk werden er wel enkelen veroordeeld, tot straffen van maximaal drie maanden wegens openlijke geweldpleging.

In latere interviews met activisten doemt niet echt het beeld op dat men bewust het leven in gevaar wilde brengen van de CD en CP-leden. Toenmalige kopstukken uit de activistenwereld hebben meerdere keren laten weten dat het doel alleen het wegjagen van Janmaat en consorten was. Wel bleken de gebeurtenissen in Kedichem bij een aantal activisten de ogen geopend te hebben. Een deel van de actievoerders was zo geradicaliseerd dat men zich afvroeg wat het verschil met extreem-rechts nog was. Volgens sommigen vormden de gebeurtenissen uit 1986 een ommekeer. Justitie ging harder ingrijpen en velen verlieten de radicaal geworden krakerswereld. De actie was ook niet echt geweldig voor de beeldvorming van de anti-fascisten. Een foto van een gehavende en proestende Janmaat, met op de achtergrond het rokende hotel, werd vaak afgedrukt. De foto werd zelfs persfoto van 1986.

-
Uitgebreide terugblik van een actievoerder op het gebeuren in 1986. Ook weekblad Nieuwe Revu blikte afgelopen week uitgebreid terug op de gebeurtenissen indertijd.