Meer of minder?

Je zou het bijna vergeten, maar nog geen drie decennia geleden bereikte de Koude Oorlog onder hardliner Reagan een dieptepunt. In Nederland gingen miljoenen de straten op om te protesteren tegen de plaatsing van atoomraketten. Uiteindelijk werden die dingen niet geplaatst, maar alleen vanwege het versoepelende Sovjetbeleid vanaf Gorbatsjov.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie gaf het ene na het andere land aan niet langer kernwapens te willen stallen voor de Amerikanen, waaronder Griekenland en Canada. Andere landen hebben er flinke discussies over en zelfs ónze overheid heeft voor het eerst sinds de wapens hier gestald werden rond 1960, min of meer toegegeven dat ‘we’ kernwapens hebben en dat de JSF-aankoop om de kernwapentaak draaide.

Fast forward naar maart 2014. Rusland is na enkele transgressies in onder meer Georgië opnieuw de fout ingegaan. Met de invasie en annexatie van de Krim is de discussie over een hernieuwde Koude Oorlog weer losgebarsten. De vraag is nu wat wijsheid is. Iedereen snapt dat Rusland geen NAVO-landen aan- of binnen zal vallen, want dan ontstaat WO3 binnen een dag.

Er zijn (minstens) drie keuzes die serieus overwogen kunnen worden nu Rusland alle tekenen vertoont van het willen heroveren van enkele  oude satellietstaten. Ten eerste kunnen we niks doen (of hooguit wat meer troepen naar de gezamenlijke NAVO-buitengrens sturen). Ten tweede zouden we er ook voor kunnen kiezen om met een hernieuwd agressief Rusland alsnog de kernwapens af te stoffen –de meeste die in Europa liggen zijn niet erg krachtig en flink verouderd–, het arsenaal te vernieuwen en waar nodig uit te breiden. Nederland is in de jaren ’80 bijna overgestapt van straaljagers naar raketten, maar heeft dat destijds toch niet gedaan.

Uitbreiding van het raketschild waar men onder Reagan al aan werkte ís een mogelijkheid maar garandeert ook dat we daadwerkelijk een nieuwe Koude Oorlog en wapenwedloop in rollen. Willen we dat? De derde optie is alsnog proberen samen te werken om de kernwapens de wereld uit te krijgen. Nou is daarvoor vooral medewerking van de VS en van Poetin nodig, maar als het in de seventies kon, dan zou het ook nu bespreekmaar moeten zijn.

De NSS-toppen liggen in het verlengde van het afbouwen van de overblijfselen der kernwapenwedloop en het indammen van nucleair gevaar. Toch zou een tandeloos Europa zonder kernwapens in het geval van (hoewel onwaarschijnlijke) Russische agressie in no time onder de voet gelopen worden.

Ik ben benieuwd hoe je aankijkt tegen deze netelige kwestie. Wat is wijsheid? Niets doen? Meer kernwapens? Of alsnog afbouwen? Waarmee waarborg je de veiligheid van het Westen en voorkom je tegelijkertijd een nieuwe Koude Oorlog die met allerlei nieuw op te richten spionage- en wapenprogramma’s gigantische bakken met geld zou gaan kosten?