Je moet lezen
Mijn oudste dochter moet voor school een boekverslag maken, maar dat wil ze niet. Niet alleen wil ze het boekverslag niet maken, ze wil ook het boek niet lezen. Ze houdt niet zo van lezen. Ik wel, maar niet voor school. Toen ik op school zat wilde ik ook niet lezen. Althans, ik wilde niet de verplichte boeken lezen, want die waren zo vreselijk saai. Geschreven door saaie ouwe zakken die allemaal wel wisten hoe het moest en haarfijn gingen vertellen hoe de wereld volgens hen in elkaar zat. Nederlandse schrijvers trokken mij niet. Nog niet trouwens, al moet ik zeggen dat ik er minder weerstand tegen begin te krijgen.
Het verschil met mijn dochter is dat ik pas aan mijn boekenlijst en -verslag hoefde te beginnen op de middelbare school. Mijn dochter zit pas in groep zeven. Toen ik in groep zeven zat, wat destijds gewoon nog de vijfde klas van de lagere school heette, hoefden we dat allemaal niet te doen. We lazen uiteraard wel in de klas, maar hoefden geen boekverslagen te maken. Dat hoefde pas op de middelbare school. Met mijn boekenlijst had ik mazzel. Gelukkig had ik een ruimdenkende leraar Nederlands, die het begrip boek zo wijd mogelijk interpreteerde. Daardoor kon ik de theatershows van Freek de Jonge, die integraal in boekvorm uitgegeven waren, op mijn boekenlijst zetten. Mits ik de gebruikte symboliek kon verklaren en recensies gebruikte om dit te onderbouwen. Die shows kende ik uit mijn hoofd en tijdens je mondelinge examen citeren uit de boeken is natuurlijk ook een pluspunt. En er viel wat te lachen, dus dat scheelde ook.
Als kind vond ik lezen wel leuk, alleen dat verplichte lezen, daar vond ik niets aan. Ik heb ook geen enkele leraar meegemaakt die lezen leuk wist te maken voor leerlingen, al zullen er ongetwijfeld een aantal rondlopen die dit wel voor elkaar weten te krijgen. Ik snap niet dat door men door de jaren heen op school er kennelijk niet in slaagt om lezen aantrekkelijk te maken. Als lezen niet in mij had gezeten, dan had ik er na mijn schooltijd ongetwijfeld mee gestopt, zoals velen waarschijnlijk gedaan hebben en zoals nu ook dreigt bij mijn oudste dochter. Zeker nu er tegenwoordig zoveel alternatieven zijn, zoals tv, dvd en computers.
Terwijl lezen zo mooi is. Je moet je eigen fantasie nog gebruiken. Je kunt uit een boek andere dingen halen dan de schijver erin gestopt heeft. En wat dat is, dat is voor iedereen anders. Het liefst zou ik me in een klein hutje terugtrekken, het haardvuur opstoken, me in een groot vest of deken wikkelen, een goed glas wijn erbij en alleen maar lezen. De wind die om het huis heen giert en de regen die tegen de ramen klettert en alleen maar lezen. Het ene boek na het andere. En schrijven. Eindelijk verdergaan met de verhalen die in mijn hoofd zitten en al deels op papier staan en zelf zo'n boek schrijven.
Afgelopen zondag op televisie, bij het VPRO-programma boeken van Wim Brands, was een gesprek met Charles Mann, de schrijver van het boek 1493. Het was een inspirerende verteller van een fascinerend verhaal over hoe de globalisering waar we nu de mond vol van hebben, vijfhonderd jaar geleden al begonnen was met Christopher Columbus. Het maakte dat ik onmiddellijk dat boek wilde kopen om het verhaal te lezen. Niet alleen ik, veel mensen die ik daarna sprak waren geïnspireerd en geïnteresseerd geraakt in het boek en het onderwerp. Mensen als Wim Brands en Charles Mann zijn nodig om kinderen enthousiast aan het lezen te krijgen. Mensen die enthousiast over boeken kunnen praten.
En mocht je alleen willen luisteren, dan kan dat ook. Aanstaande zondag, 11 maart, in café Sam Sam in Apeldoorn lezen ik en uw andere favoriete FOK!columnisten weer voor, uit eigen werk.
