column

Eenzaam, maar niet alleen

Francesca
Daar stonden ze, naast elkaar, onze Koningin met haar drie zussen, in de Nieuwe Kerk te Delft, hun gezichten en kleur van hun kleding perfect op elkaar afgestemd en zich volkomen bewust van hun nieuwe, maar treurige status: wees van koninklijke bloede.

Ze komen uit hetzelfde nest, maar lijken in niets op elkaar. Beatrix typeert zich vooral door haar daadkracht, verantwoordelijkheidsgevoel en sociale bewogenheid. Irene lijkt qua uiterlijk het meest op haar vader, zeker wanneer het om haar flamboyante stijl van kleden gaat. Margriet oogt rustig en bedaard, zou ze een jongen zijn geweest, had ze ter plekke een pijp gerookt om haar gedachten te ordenen, net als haar vader altijd deed. Ook Christina, de jongste van het stel, erfde enkele van zijn karaktertrekken: tijdens haar vroegste jeugd toonde zij zich al eigenzinnig én koppig, zonder dat had zij het in Amerika nooit gered.

Al dragen deze zusjes een kroon, wonen ze in een prachtig paleis, kasteel of villa en bulken ze van het geld, ze zijn in de eerste plaats gewoon mens, van vlees en bloed, net als wij.
Vanaf het moment dat de kist met het lichaam van prins Bernhard Paleis Soestdijk verliet, heb ik met hen te doen, maar vooral met Beatrix.
Statig stond ze op het bordes van Paleis Soestdijk, met haar voltallige familie om zich heen verzameld, om haar vader uitgeleide te doen, voor de allerlaatste keer. Het werd een zeer emotioneel afscheid, met het personeel dat een erehaag vormde en de acht hoornblazers van Paleis het Loo die het signaal "Einde Jacht" bliezen.
Beelden van de defilés van weleer moeten aan haar geestesoog voorbij getrokken zijn, dierbare herinneringen aan haar jeugd, haar verloving met Claus, hun stiekeme kus in de paleistuinen en de rookbom op hun huwelijksdag, hun hoogblonde koters spelend op de trappen van het bordes en hun kwajongensstreken, allemaal voorgoed voorbij.

Het was haar aan te zien, bij Paleis Noordeinde waar de stoet met kist van prins Bernhard een dik uur later arriveerde. Terwijl die naar binnen werd gebracht, stond ze er wat stijfjes bij, maar met onverhuld verdriet in haar ogen en een grauwsluier over haar gezicht, zelfs haar keurig gekapte haar oogde dof en grijs.
Niet dat hoofd, maar haar kapsel is een vertrouwd beeld, al vanaf mijn jeugdjaren. Voor alle zekerheid checkte ik het op een verzamelmuntje uit 1983, maar het is écht zo, het is onveranderd en ligt nog steeds als een helm over haar koninklijke hoofd.
Er zijn wel een aantal redenen voor te bedenken: haar uitgebreide verzameling hoeden bijvoorbeeld. Heel sjieke heeft ze, peperduur en speciaal voor haar ontworpen, perfect passend bij haar kleding, maar vooral bij haar kapsel.
Haar kapsel werd haar handelsmerk, een nieuwe "look" was om die reden ondenkbaar.
Wat de reden ook is of was, ze maalt er niet meer om, al jaren niet meer. Ze had wel belangrijker dingen aan haar hoofd, de geestelijke aftakeling van haar moeder bijvoorbeeld en de ziekte van haar man, prins Claus. Beide stierven kort na elkaar, eerst Claus, toen haar moeder. Ze had het zwaar, maar kon altijd terugvallen op haar steun en toeverlaat, haar vader, prins Bernhard, het prototype van "de krakende wagen."

Helaas is dat nu ook voorbij. Het zal je maar gebeuren: in twee jaar tijd drie van je meest dierbaren verliezen: je moeder, je man en je vader, je feestdagen in december in diepe rouw gehuld, zelfs een koningin ontkomt er niet aan.
Ik ben koningsgezind en daar schaam ik mij niet voor. Maar dat is niet waarom ik gistermiddag volschoot. Als je, zoals ik, in het buitenland woont, word je vanzelf extra gevoelig voor de kleuren van je eigen vlag en volkslied, maar ook voor andere beelden, die van de zorgzaamheid van Beatrix voor haar jongste zusje Christina bijvoorbeeld of de hand van Maxima, troostend in die van Willem-Alexander en de verbondenheid van een hechte familie, verenigd rond een grafkist met daarop slechts één witte anjer.

Het was alsof ik het voor me zag, de woorden die Wilhelmina ooit schreef: "Eenzaam, maar niet alleen" en de treffende gelijkenis tussen Beatrix en haar grootmoeder Wilhelmina, hetzelfde plompe figuur en stijve gedrag en erger, beide eenzaam en alleen aan de top.