Herdenking einde slag om Stalingrad
In de zomer van 1942 richtte de Duitse oorlogsmachine zich op het zuidelijke deel van het Oostfront. Het doel was het Dongebied te bereiken, daar de Sovjetlegers in het zuiden te omsingelen en te vernietigen en vervolgens de oliebronnen van de Kaukasus veroveren. De Duitse opmars verliep aanvankelijk zeer succesvol en de Sovjettroepen trokken op chaotische wijze terug.
Vanwege brandstoftekorten bereikten de eerste Duitse eenheden Stalingrad pas op 23 augustus 1942. Diezelfde dag voerde de Luftwaffe een grootschalig bombardement uit op de stad; het was het zwaarste bombardement van de Tweede Wereldoorlog aan het Oostfront. Het Rode Leger was op dat moment nog bezig met het organiseren van de verdediging van de stad. Toen de hoofdmacht van Paulus' 6. Armee op 14 september eindelijk bij de stad arriveerde waren de troepen van het Rode Leger nog veruit inferieur aan de Duitse strijdkrachten.
De eerste maand van de slag was voor Chuikovs 62e Sovjetleger het zwaarst. Met hun rug naar de Volga waren de Sovjets voor het verkrijgen van versterkingen en voorraden afhankelijk van de aanlegsteigers, die het doel waren van de Duitse aanvallen. Op 14 september lag Chuikovs hoofdkwartier nog maar 500 meter van de frontlijn, maar zijn troepen hielden stand. De Duitsers waren niet getraind voor straatgevechten en konden de Sovjets niet effectief bevechten. De Sovjets op hun beurt, tot het einde van de slag in de minderheid, waren inventief en flexibel en wisten stand te houden. Hoewel de Duitsers 90% van de stad in handen hadden konden ze de situatie niet naar hun hand zetten. De slag werd op de steppe buiten de stad beslist: het Sovjetopperbevel had hier wekenlang troepen samengetrokken om de astroepen in een enorme operatie te omsingelen. De aanval begon op 19 november en was een snel en volledig succes. Een ontzettingsoperatie faalde en ook een luchtbrug ter bevoorrading van de omsingelde troepen werd een mislukking. Hoewel de slag beslist was zou het nog tweeënhalve maand duren voordat de Duitsers capituleerden. In deze twee maanden brak er paniek uit onder de Duitse troepen. Door gebrek aan voedsel daalde het moreel, dat toch al niet hoog was, nog verder. In die twee maanden stierven er meer Duitse soldaten aan ondervoeding en onderkoeling dan door gevechtshandelingen. Er kwam zelfs kanibalisme voor onder de soldaten.
Na een grootschalig slotoffensief capituleerde Paulus op 31 januari 1943. Twee dagen later gaf de laatste verzetshaard zich over. 130.000 astroepen werden krijgsgevangen gemaakt en tewerkgesteld in werkkampen. Zij moesten het verwoeste Rusland herbouwen. Van deze dwangarbeiders keerden uiteindelijk slechts 6.000 terug naar huis, de laatsten pas 13 jaar na de slag.
Met dank aan go2war2.nl. Wil je meer lezen over de slag om Stalingrad dan kan dat hier
