Ontwaakt, verworpenen der aarde!
Het zal niemand ontgaan zijn dat het vandaag 1 mei is, sinds 1890 de dag van de arbeid. Aan de 1 meiviering als viering van de arbeidersbeweging ligt de invoering van de achturige werkdag ten grondslag. De eis om slechts acht uur per dag te werken werd in de 15e en 16e eeuw veelvuldig onder de Engelse ambachtslieden gehoord.
Bij het eerste congres van de Tweede Internationale in 1889 werd besloten om op 1 mei 1890 een internationale strijddag voor de achturige werkdag te organiseren. Dit plan was bedacht door de Amerikaanse vakbond American Federation of Labour (AFL). De vakbond AFL organiseerde eerder op 1 mei een nationale actiedag, waarbij een sector staakte terwijl andere sectoren de stakingskas aanvulden om de stakers door te betalen tijdens de staking.
Op het congres van de Tweede Internationale van 1891 werd besloten om van de Dag van de Arbeid een jaarlijkse traditie te maken. Op het congres van 1891 probeerden de Duitse marxisten en de Britten om de Internationale Dag van de Arbeid te verplaatsen naar de eerste zondag van mei, maar deze resolutie kreeg geen meerderheid. De Fransen waren tegen de verplaatsing naar zondag, omdat ze dit zagen als een overgave.
Dit komt door het bloedbad in de Franse stad Fourmies, waarbij soldaten op de ongewapende demonstrerende menigte schoten en daarbij tien mensen vermoordden. Volgens het congres waren er drie hoofddoelen: Strijd voor de achturige werkdag; Pleiten voor andere arbeidsrechten en het behoud van vrede. Bij vieringen op 1 mei wordt nog vaak het strijdlied De Internationale ten gehore gebracht.
De oorspronkelijke tekst van het strijdlied komt van de "Franse communard" Eugène Pottier. Na de nederlaag van de Parijse Commune, had hij het land moeten verlaten. In 1871 verbleef hij even in België en week hij uit naar de Verenigde Staten. 15 jaar later keerde hij, totaal ziek en verzwakt, naar Parijs terug, waar hij in 1887 stierf. Intussen had men zijn "Chants Révolutionnaires" uitgegeven.
Het lied zelf zou Eugène Pottier nooit horen. De Internationale werd aanvankelijk gezongen op de tonen van de Marseillaise, het Franse volkslied. Er zijn opnamen bewaard gebleven van De Internationale in het Russisch op de tonen van de Marseillaise tijdens de Russische Revolutie.
Pierre De Geyter zette de tekst op nieuwe muziek in 1888, een jaar na de dood van Pottier. Tekstdichter en componist hebben elkaar nooit ontmoet. De Internationale werd voor het eerst uitgevoerd op 8 juli 1888, op het jaarfeest van het syndicaat der krantenverkopers, te Rijsel (Lille). De Tweede Internationale proclameerde het in 1892 op voorstel van Vladimir Lenin en Rosa Luxemburg als officieel strijdlied.
