Nederlander Zimbabwe vreest voor tabaksplantage
De tabaksplantage van een Nederlandse boer in Zimbabwe is bezet door handlangers van het bewind van president Robert Mugabe. Piet Zwanikken vreest dat hij van zijn land wordt gegooid zoals meer dan vierduizend blanke boeren overkwam sinds Mugabe in 2000 een omstreden onteigeningsprogramma begon.
"Mijn boerderij wordt sinds vorige week bezet door oorlogsveteranen", verklaarde de 51-jarige Zwanikken maandag telefonisch vanuit Harare, de hoofdstad van Zimbabwe. Zwanikken woont in Harare sinds hij in december door zijn neus werd geschoten op zijn boerderij in de provincie Mashonaland West. Volgens Zwanikken was de aanslag beraamd door plaatselijke bestuurders die zijn grond willen afpakken. Het toezicht op zijn boerderij liet hij nadien over aan zijn personeel.
Acht medewerkers werden afgelopen week gearresteerd wegens het 'aanzetten tot geweld'. Dat gebeurde volgens Zwanikken nadat de medewerkers hadden geweigerd een bijeenkomst van regeringspartij Zanu-PF bij te wonen. De oorlogsveteranen van Zimbabwes onafhankelijkheidsstrijd in de jaren zeventig staken de banden van Zwanikkens tien tractors lek.
"Mijn productie is inmiddels stilgelegd", zegt Zwanikken. "Ik ben zeker 25.000 dollar aan inkomsten uit de tabak kwijt." Zwanikken, die naar eigen zeggen meer dan een miljoen Amerikaanse dollars in zijn boerderij investeerde, spreekt van 'economische sabotage'. Hij moest zijn 563 hectare grond eerder al onder dwang delen met 29 lokale boeren.
In Zimbabwe leven naar schatting ongeveer tien Nederlandse boeren. De meeste blanke boeren zijn Zimbabwaans, van wie er naar schatting nog een paar honderd over zijn na een decennium van gedwongen onteigeningen waarin Zimbabwe veranderde van 'broodmand' van de regio tot een land met voedselschaarste.
Zwanikkens boerderij valt formeel onder een investeringsbeschermings-overeenkomst tussen Nederland en Zimbabwe. In januari verklaarde minister van landbouw Herbert Murerwa dat Zimbabwe geen boerderijen meer zal onteigenen die in buitenlandse handen zijn. In 2009 bepaalde het internationale centrum voor geschillen over investeringen van de Wereldbank, ICSID, dat elf Nederlandse boeren die hun land in Zimbabwe waren kwijtgeraakt recht hebben op een schadevergoeding. De boeren zijn nog niet gecompenseerd, ondanks bemiddeling door de Nederlandse overheid.
"De Nederlandse ambassade is zeer behulpzaam", zegt Zwanikken. "Maar in Zimbabwe heerst wetteloosheid."
