... maar die zit in Rusland!
Homo's die te hoop lopen tegen Russische wetgeving, een schip dat onder Nederlandse vlag opstoomt naar een Russisch boorplatform en diplomaten die over en weer in elkaar worden geslagen. Het feest dat Nederland en Rusland vierden om de vierhonderdjarige onderlinge betrekkingen te gedenken, is bepaald niet rimpelloos verlopen. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima vertrekken vrijdag naar Moskou. Kunnen zij de plooien gladstrijken?
Vladislav Belov, hoofd van de afdeling Germanistiek van het Europa-instituut in Moskou, ziet het bezoek redelijk zonnig tegemoet. "Ondanks alles zijn de relaties tussen Nederland en Rusland niet verslechterd. Er is hooguit wat storing opgetreden", zegt Belov. Hij denkt ook niet dat Moskou Nederland de afkeer van de Russische antihomowet individueel kwalijk neemt. "Nederland is slechts de vertegenwoordiger van een vrij algemeen gedeeld westers standpunt over homoseksualiteit. En president Poetin begrijpt dat."
Aanvankelijk was het nog maar de vraag of de koning en de koningin een ontmoeting met de Russische president zouden hebben, maar die bijeenkomst gaat door. Samen zullen ze vrijdagavond dineren in het Kremlin. Zaterdag woont het koningspaar de opening bij van een bijeenkomst van Russische en Nederlandse topmensen uit het bedrijfsleven en bezoekt het een expositie in het Tretjakovmuseum. Het bezoek wordt 's avonds afgerond met een concert van het Koninklijk Concertgebouworkest. Dat gaat hoogstwaarschijnlijk geen rel creëren door een stuk van een homoseksuele componist in te zetten, zoals eerder werd gesuggereerd. Beethoven en Strauss staan op het programma. Mogelijk zullen individuele musici stil protesteren, bijvoorbeeld door regenboogkleuren in hun kleding te dragen.
De storm aan incidenten van september en oktober is inmiddels gaan liggen. Nooit had zich zo veel narigheid voorgedaan tussen Nederland en Rusland als afgelopen jaar. Uitgerekend het jaar waarin de landen hun eeuwenlange betrekkingen vierden. Om nog maar eens een greep te doen: de Russische asielzoeker Aleksandr Dolmatov die zich in zijn Nederlandse cel verhangt, Rusland dat een 'antihomowet' invoert, tot groot ongenoegen van Nederland, de Russische politie die vier Nederlanders in juli oppakt omdat ze een film maken over de homobeweging in Moermansk en de Russische kustwacht die in september het Nederlandse Greenpeace-schip de Arctic Sunrise onderschept. De dertigkoppige bemanning wordt gearresteerd, onder wie twee Nederlanders. En wanneer in oktober de Haagse politie de tweede man van de Russische ambassade arresteert, en onbekenden een week later in Moskou zijn Nederlandse tegenhanger in diens eigen woning mishandelen, zijn de rapen gaar. D66 roept zelfs op tot het afbreken van het Nederland-Ruslandjaar.
Belov erkent dat er nog wel wat puin te ruimen valt voor de koning. "Het is goed dat beide mannen elkaar spreken. Ik adviseer Willem-Alexander de president niet de les te lezen, maar een stevige discussie aan te gaan op basis van argumenten. Daar houdt Poetin van en op die manier krijg je zaken bij hem gedaan." Belov sluit niet uit dat het koningspaar er zelfs met stille diplomatie voor kan zorgen dat (in ieder geval) de twee Nederlandse Greenpeace-activisten worden vrijgelaten uit hun cel. Hoewel premier Rutte al heeft aangekondigd dat dit soort gevoelige punten niet zullen worden besproken.
Belov hoopt dat Willem-Alexander de diplomatieke gave van zijn moeder heeft. "Dan kan er chemie zijn tussen hem en Poetin." Maar zelfs als dat niet zo is, betekent dat niet het einde van de goede betrekkingen tussen de landen. Belov verwijst naar Duitsland. "Tussen president Joachim Gauck en Poetin botert het niet. Toch is, mede dankzij bondskanselier Angela Merkel, de relatie tussen beide landen uitstekend."
