'Griekenland brengt vluchtelingen in gevaar'
De Griekse kustwacht en grenspolitie sturen vluchtelingen uit conflictgebieden als Syrië en Afghanistan tegen de regels in terug naar Turkije. Dat staat in een rapport van Amnesty International dat maandag is gepresenteerd. Volgens Amnesty worden door de Griekse praktijken de levens van vluchtelingen in gevaar gebracht.
Het rapport van Amnesty is toegespitst op het zogenoemde 'push-back' beleid van de Griekse autoriteiten: het terugsturen naar Turkije van vluchtelingen die via Griekenland de EU proberen binnen te komen, zonder hun asielaanvragen in behandeling te nemen en zonder de mogelijkheid te bieden om de uitwijzing aan te vechten.
Amnesty heeft sinds maart bijna dertig mensen gesproken in Griekenland en Turkije die, in 39 verschillende gevallen, zijn tegengehouden toen ze probeerden de Egeïsche Zee of de rivier de Evros tussen Turkije en Griekenland over te steken. Bijna alle mensen die Amnesty interviewde zeiden slecht of met geweld te zijn behandeld door de Griekse autoriteiten. Grensbewakers namen hun geld, familiefoto's en erfstukken af en in sommige gevallen werden vluchtelingen terug in de zee gegooid.
"Wat er langs de Griekse grens gebeurt is niet alleen beschamend voor Griekenland. Het is beschamend voor de hele Europese Unie", zegt Jezerca Tigani van Amnesty.
Dertien vluchtelingen die Amnesty sprak beschreven hoe de kustwacht op de Egeïsche Zee te werk gaat. Hun opblaasbare boten werden geramd, lek gestoken of kapseisden bijna toen ze werden teruggesleept naar Turkije. De motoren van de boten werden onklaar gemaakt en hun roeispanen werden meegenomen, waarna ze stuurloos op zee werden achtergelaten. Op de Evros ging het er op een vergelijkbare manier aan toe.
De mensen die Griekenland wel wisten te bereiken belandden daar in erbarmelijke omstandigheden, schrijft Amnesty. Veel mensen die Amnesty sprak zaten al bijna negen maanden vast in donkere, smerige cellen waar gezondheidsproblemen wijdverspreid zijn.
"De omstandigheden waarin vluchtelingen en migranten worden vastgehouden zijn vaak verschrikkelijk", zegt Tigani. "Toen we mensen in die cellen bezochten vergaten we bijna dat we ons nog in de EU bevonden. Velen van hen zijn oorlog, armoede en honger ontvlucht, maar komen hier veel te vaak terecht in donkere, vochtige cellen met gebrekkige toegang tot frisse lucht en voedsel."
"Sommige gevangenen vertelden ons dat ze de politie moesten bellen als ze naar het toilet moesten, aangezien er geen toiletten in de cellen zitten. Hun telefoontjes werden vaak urenlang niet beantwoord waardoor ze genoodzaakt waren in flesjes te plassen. Anderen zeiden dat het beddengoed al maanden niet was verschoond en dat er amper zeep, shampoo of handdoeken beschikbaar waren."
Amnesty roept de Griekse autoriteiten op te stoppen met het klakkeloos terugsturen van vluchtelingen. Misstanden moeten worden onderzocht en de schuldigen moeten worden vervolgd, schrijft de hulporganisatie. Ook de Europese Unie moet actie ondernemen door de Griekse autoriteiten te ondersteunen bij het verwerken van vluchtelingen.
"Griekenland heeft duidelijk het recht zijn grenzen te beschermen, maar niet ten koste van de mensenrechten van diegenen die proberen in Europa een veilig heenkomen of een beter leven te vinden. Dit zijn moeilijke tijden voor Griekenland, en voor miljoenen mensen in Europa, maar dat is geen excuus voor de wijze waarop vluchtelingen en migranten worden behandeld", zegt Tigani.
Amnesty beschuldigt andere Europese landen ook van een hypocriete houding op het gebied van de mensenrechten. "Andere EU-lidstaten zijn maar al te blij om Griekenland als poortwachter te laten fungeren. Maar de praktijken langs de Griekse grens leggen de bittere ironie bloot van Europese landen die in het buitenland aandringen op vrede, maar de levens in gevaar brengen van mensen die naar Europa vluchten en hun asiel ontzeggen. De EU moet optreden om deze mensenrechtenschendingen aan haar grens een halt toe te roepen."
