Eurocontrol: Lasers gevaar voor luchtvaart

Het opzettelijk verblinden van piloten en luchtverkeersleiders met behulp van laserpennen moet door de Europese Unie strafbaar worden gesteld. Dat heeft Eurocontrol, de luchtverkeersleidingsinstantie van de EU, maandag gezegd.

Het kwaadaardig gebruik van de laserpennen is een steeds vaker voorkomend probleem in Europa en de Verenigde Staten, aldus Eurocontrol. Volgens experts kan het verblinden van piloten tot crashes leiden.

Eurocontrol zei maandag dat er vorig jaar in Europa 4266 van dit soort incidenten plaatshadden, tegenover 1048 in 2008. In de Verenigde Staten steeg het aantal gevallen van verblinding van 1527 in 2009 naar 2836 vorig jaar. In totaal ondervonden 120 vliegvelden in 32 Europese landen hinder van het gebruik van laserpennen.

"Het voorkomen en verhelpen van dit probleem vereist een uniforme aanpak in heel Europa", zei Dragica Stankovic, veiligheidsexpert bij Eurocontrol. "Iedereen moet betrokken worden bij het oplossen van het probleem. Toezichthouders, gerechtelijke autoriteiten, politie, luchtvaartmaatschappijen, luchtverkeersleiders, onderzoeksbureaus en de producenten van lasers moeten beseffen hoe ernstig dit probleem is."

Het hinderen van commerciële vluchten is al strafbaar in de VS en in enkele Europese landen zoals Zweden en Oostenrijk. De meeste EU-lidstaten hebben echter geen specifieke wetgeving om dit probleem te bestrijden.

In de meeste gevallen worden mensen die piloten of luchtverkeersleiders hinderen met lasers ondervraagd door de politie en vervolgens weer op vrije voeten gesteld, zei Stankovic. Ze sprak op een conferentie van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie (ICAO) van de Verenigde Naties, de Europese Commissie, verenigingen van luchtvaartmaatschappijen en piloten en nationale politiediensten, waar het probleem deze week wordt besproken.

De incidenten met lasers hebben meestal plaats vlak voor het opstijgen of landen van een vliegtuig, de meest kritieke fase van een vlucht wanneer een piloot juist alert moet zijn. In een aantal recente gevallen moest de tijdelijk verblinde piloot de controle over het vliegtuig overdragen aan zijn copiloot. In tegenstelling tot groene lasers, die in staat zijn iemand tijdelijk te verblinden, kunnen blauwe lasers leiden tot permanente schade aan de ogen, aldus Eurocontrol.

Helikopters, zoals die van politie- of ambulancediensten, lopen vooral gevaar slachtoffer te worden van lasers omdat ze lager vliegen dan passagiersvliegtuigen. Vanwege het gevaar dat de laserpennen, die makkelijk verkrijgbaar zijn en slechts een paar honderd euro kosten, voor de burgerluchtvaart vormen moet de verkoop en het bezit ervan net als vuurwapens aan banden worden gelegd, meent Eurocontrol.

"De beste manier om dit probleem op een uniforme wijze aan te pakken binnen de EU is door middel van een Europese richtlijn", aldus Stankovic. "Europese wetgeving zou de aanschaf, het bezit en het gebruik van laserpennen moeten reguleren zoals dat ook gebeurt met handwapens, geweren en andere wapens." In bepaalde Europese landen worden vergelijkbare oproepen gedaan. Volgens Volker Kauder, fractievoorzitter van de Duitse christendemocraten, moeten de laserpennen worden opgenomen in de Duitse wapenwet.

Het idee om piloten te verblinden met behulp van felle lichten werd voor het eerst geopperd in militaire kringen in de jaren dertig van de vorige eeuw. De techniek werd onder andere gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog en de blokkade van Berlijn in 1948. "Het verschil is dat deze apparaten - die sterk genoeg zijn om vliegtuigen en verkeerstorens aan te tasten - voor iedereen te verkrijgen zijn, niet meer alleen voor het leger", zei David McMillan, directeur-generaal van Eurocontrol. "En wat nog erger is, is dat de bereidheid bestaat om deze dingen te gebruiken, op kwaadaardige of roekeloze wijze."

Eurocontrol: Lasers gevaar voor luchtvaart (Foto: Novum)