Mag ik u een compliment geven?

Wat voor weer zou het zijn in Den Haag
Noordenwind met wat nevel uit zee
Op de Denneweg ruikt het nu vaag
Naar Couperus en ook naar saté

In de aanloop naar de Koninginnedag van afgelopen zaterdag, zakte mij de moed al in de schoenen wat betreft wat nu weer te doen. Al mijn collega's en vrienden hadden al plannen, ik informeerde bij meerdere mensen waar ze heen gingen – Amsterdam, veelal, waar ik al zeker tien Koninginnedagen heb gespendeerd en waarbij de behoefte er nóg een aan toe te voegen met het nieuwe anti-studentikoze alcoholbeleid tot een nuchter dieptepunt gezakt is – en bleef rondvragen naar alternatieven. Tot ik Yana onverwacht aan de telefoon had op donderdagavond. “Kom naar Den Haag”, zei ze, “dan gaan we onszelf verhuren.” Ik gniffelde. “Nee”, zei ze, “niet zó. We kunnen mensen peptalks geven en complimenten uitdelen, voor geld.” “COMPLIMENT TWINTIG CENT!” kwam al direct in me op. “Lijkt me leuk”, zei ik, maar ik weifelde aangaande de uitvoerbaarheid.

De volgende dag was ik benieuwd of Yana de daad bij het woord zou voegen. Ze had een poster gemaakt, waarop mensen opgeroepen werden tot het aanschaffen van hun eigen gepersonaliseerde peptalk. Een depressieve zakenman op een bureaustoel midden in een grasveld op de achtergrond. Meteen raakte ik geïnspireerd om óók een aanplakbiljet te fabriceren, die u onder deze alinea aantreft. Yana's moeder printte op haar werk de posters uit op A3-formaat, mijn broertje Joost besloot vanwege die eeuwige angst van alleen zijn op (in Ruttes woorden) De Dag Van Nederland Op Z'n Best, mee te gaan naar 's-Gravenhage. Nog steeds werd ik nerveus van de gedachte, wildvreemde mensen aan te moeten spreken met een joviaal opgeplamuurde glimlach, terwijl ik wellicht helemaal niet vrolijk zou zijn. Het stond haaks op mijn normale levenswandel – vrij ingetogen en introvert, een echte FOK!'er dus.

Zou het pension er nog zijn
Op het Valkenbosplein
Met die mensen uit 1902
Is het leven nog altijd zo traag
Wat voor weer zou het zijn in Den Haag

Toch stonden we netjes om tien uur 's ochtends voor haar deur aan de Valkenboslaan, met koffie in onze slaperige donders en een hernieuwd gevonden appreciatie voor de fantastisch mooie stad die Den Haag (op veel plekken) is. Het weer? Bijzonder goed; heerlijk zonnig en warm. En nee, het pension op het Valkenbosplein met de mensen uit 1902 is er niet meer. “Alles is hier driehoog”, zei mijn broertje, en dat klopt wel op de onooglijke sixtiesflats, Schevesnikkel-hoogbouw en centrumwolkenkrabbers na. In plaats van duiven torsen enorme, Birds-angsten oproepende gevaarten van meeuwen zich een weg door de lucht, en op de één of andere manier waait het vrijwel altijd zo hard, dat je zorgvuldig gemodelleerde kapsel binnen vijf seconden na de tram uitgestapt te zijn, weer teruggeblazen wordt in haar just out of bed-look.

Toch hadden we er razend veel zin in. We plakten de posters op het karton dat we konden vinden -postpakketjes, lege stofzuigerzakdozen, et cetera-, staken ettelijke hoeveelheden plakband in onze tas en namen (Yana's idee, red.) een knalroze kleed, een krukje en een hoeveelheid glitterende roze en paarse slingers mee, waarmee je ongetwijfeld de halve Kongo zou kunnen versieren. We togen richting De Fred(erik Hendriklaan), om aldaar onze complimenten te geven aan willekeurige voorbijgangers. Al snel vonden we ergens halverwege in de drukte nog een plekje, wellicht van een gedesillusioneerde verkoper die zijn zaakje had verzaakt; we drapeerden het kleed over het krukje, bevestigden onze versiersels aan de winkel achter ons en de verkeersborden rondom; Yana -die haar bekoorlijke lichaam in een zaken-outfit van korte zwarte rok en jasje, met een witte blouse en een decolleté waar je u tegen zei- “Voor de verkoop”, had ik geopperd, en inderdaad nam zij nadat wij alledrie een biertje tegen de zenuwen op hadden (“Dutch courage”, red.) alras parmant plaats op het beklede roze krukje. Om “het lachen te oefenen”, stelde Yana voor onze kaken maniakaal opengesperd op en neer te bewegen, droog “ha, ha, ha” uitslakend. Dat werkte dermate op de lachspieren dat we al gauw begonnen met het lastigvallen van onschuldige voorbijgangers.

Is er regen vandaag
Waait de wind met een vlaag
Alle voetgangers weg van het Spui
En duikt iedereen diep in zijn kraag
Wat voor weer zou het zijn in Den Haag

Nooit hadden wij verwacht, dat mensen daadwerkelijk interesse zouden tonen in onze stunt. “Compliment 20 cent!” schreeuwde ik, “De beste van Den Haag!”, “Goedgekeurd door het Torentje!”, “Haagser dan Hopjes!” – pas na een kwartier kregen we de eerste klant, die uiteindelijk werd herhaald in een schier oneindige variatie op die allereerste. Degenen die wij als klant binnen wisten te hengelen, waren allemaal dolenthousiast over de complimenten, velen vroegen of we psychologie-studenten waren (met immer het antwoord “nee, Kunstacademie, havo en Engels) en geen enkele liep níet weg zonder een brede glimlach. Een aantal klanten raadden ons zelfs aan bij mensen die ze kenden en tegenkwamen. Ook de “niet goed, geld terug”-garantie hielp zichtbaar toen we 'm eenmaal hadden bedacht. We raadden bij diverse mensen, waaronder een naar ons zeggen “kunstzinnige man, wellicht een architect”, en “iemand in een behoorlijk hoge, leidinggevende positie”, hun beroep correct.

Al met al kregen we meer bemoedigingen en complimenten over onze vrijwel onbaatzuchtige actie heen gestrooid, dat we er nog maanden op zouden moeten kunnen teren. Slechts twee makkelijk definieerbare groepen mensen wisten stuk voor stuk, uren lang, geen gehoor te geven aan onze oproep, een compliment te kopen. De eerste waren moslims; geen jongere, oudere, zwierig lopende en hoerig geklede dame of met kleden ingepakte tegenhangster gingen op ons in. Allen schudden netjes nee en liepen verder. Daarnaast de mensen die je het allermakkelijkst een complimentje geeft: oogverblindend bloedmooie producten van de schepping. Wandelende Depps, Johanssons en Cyrussen, zogezegd. Elke “Jézus wat komt er een lekkere gozer aan” en “Joost, kijk, instant-boner-material op drie uur” reageerde op een merkwaardig -haast onheilspellend- gelijke manier: “Die krijg ik al genoeg”, “daar betaal ik niet voor”, “die heb ik niet nodig”. Ze leken wel vastgeroest in een soort narcistische bubbel. Toch kon het vanzelfsprekend de pret niet drukken.

Nog iets, kort, frappant: verbazingwekkend veel mensen vatten "Mag ik u een compliment geven?" op als compliment an sich, en reageren met een opgewekt "dank je", geaccompanieerd door een joviale glimlach - alsof het woord "compliment" inherent al zo positief is, dat er verder niets gezegd hoeft te worden. Alsof het een blanco cheque is die men zelf kan uitschrijven voor elke gewenste te complimenteren eigenschap. Dit terzijde.

Uiteindelijk verdienden we tot we moe werden van het vrolijk doen, ruim vijftien euro. Die ging deels op aan toiletbezoeken (vijftig cent per keer, dus tel dat maar per biertje op bij de prijs), verder vrijwel geheel aan drankjes en eten. Uiteindelijk sloten we de dag volwaardig af op een winderig Schevenings strand, waar de noordenwind zo hard waaide dat er een constante, twee meter hoge laag zand over en tegen de voorbijgangers zwiepte. Wij zetten onze zonbaadkunsten dan ook gevoeglijk voort in een strandtent, alwaar wij niet alleen beschut bediend werden van consumpties, maar eveneens konden zonnen op de meest decadente ligbanken die Zuid-Holland rijk moet zijn. Het was al met al een veel memorabeler dag, dan het gros van mijn Amsterdam-perikelen was geweest. Ook het thuis op de bank Karst T. zien ploeteren viel hierbij volstrekt in het niet. Dat was volgens de Piet Paulusma-schaal hooguit een drie, dit een dikke negen.

Wat voor weer zou het zijn in Den Haag
Zijn de bomen al groen op het Plein
Oh wat zou ik verschrikkelijk graag
Een moment op het Buitenhof zijn

Vooral het werkelijk gelukkig maken van mensen was haast besmettelijk verslavend, de continuë positieve feedback evenzo. Volgend jaar zullen wij onze kunsten -al dan niet met een volledig ander idee- opnieuw tentoonspreiden in één der gemeentes, die ons land rijk danwel arm is. Het smaakt naar meer. Misschien een nog symbolischer bedrag kiezen. Een nog barmhartiger service. We zullen zien. Ik heb me vermaakt.

En U? Gezwicht voor de sociale druk van Holland Viert FEEST, of lekker thuis voor de buis/in de tuin gehangen*?

Langs de Poten te gaan
Voor de schouwburg te staan
Het is niet nodig maar het lijkt me zo fijn
Een kwartiertje is al wat ik vraag
Ik verlang naar mijn eigen** Den Haag

*Flipsen, jij nog knaloranje uitgedost rondgelopen in Argentinië?
**Niet superworms 'eigen', helaas!

Conny Stuart - Wat voor weer zou het zijn in Den Haag