Vroeger was alles beter

Ook een column geschreven? Je kunt 'm opsturen via de Submit. Is-ie leuk? Dan plaatsen we 'm met jouw naam erbij! Vandaag een bijdrage van  S-K

De Cito-toets zit er weer op voor de ‘nieuwe brugsmurfen’. Drie zenuwslopende dagen lang hebben tienduizenden toekomstige smurfen zich gebogen over de toets van het jaar. De gevreesde Cito-toets. De toets waar zoveel heisa over gemaakt wordt. Maar we zijn er weer een jaar vanaf. Een jaar verwijderd van het herhalende proces dat die Cito-toets ‘nergens voor nodig is, dus laten we het afschaffen’.

Ik kan het me nog goed herinneren: de Cito-toets. Hét hoogtepunt van je hele schoolcarrière, want oh wat was het spannend om te weten wat die toets uit zou wijzen. Wat zou het worden, VMBO? Havo? VWO? Dat was de grote vraag, tot het harde oordeel zich velde (er niet bij stilstaande dat die keuze al uitgestippeld was door je school). Spannend. Ja, dat was het.

Vroeger, toen de Cito-toets nog vanzelfsprekend was. Het was de normaalste zaak van groep acht. Je zou zo’n toets ‘wel even’ maken, zoiets deed je gewoon ‘wel even’. Vanzelfsprekende zaak. De Cito-toets was een voorbereidend middel op de middelbare school. Een niveauschatting, een indicatie. Een momentopname.

2009, Nu de Cito-toets niet meer zo vanzelfsprekend is. ‘Zo’n toets is kansloos, het niveau van een kind is niet af te lezen aan een momentopname’, is iets wat half Nederland met volle mond roept. Ik kan me daar wel in vinden, maar met score 515 (op schaal van 501 t/m 550) lijkt het mij vanzelfsprekend dat er geen VWO-er opbloeit. De leerling wordt getest op kennis. Kennis die ook op het voortgezet onderwijs opgedaan wordt.

Allemaal leuk en aardig dat het een ‘nietszeggende momentopname’ is, maar zo’n toets komt toch wel enigszins overeen met het ware prestatievermogen van een leerling? Lijkt mij tenminste wel, of ben ik nou achterlijk?! Zeg nou zelf: best knap als een toekomstige VMBO-er 550 zou halen en een toekomstige VWO-er 515 haalt. Een béétje onwaarschijnlijk, niet dan?! Maar goed, daar in Den Haag zullen ze alles wel weer beter weten…


Een Cito-toets is natuurlijk niet het enige waar naar gekeken wordt bij het kiezen van vervolgonderwijs. Een meester/juf kent zijn/haar leerling. Althans, zo hoort het wel… ‘Je bakt er niks van, maar je Cito-toets was klasse! Go you, veel plezier op het Gymnasium.’ Nee, niet zo’n slimme zet als je bedenkt dat de schooluitval onder jongeren steeds groter wordt.

Oh, ze hebben trouwens nog een leuk idee daar in Den Haag. Laten we de Cito-toets verplaatsen naar het einde van het jaar! In februari zou de druk namelijk teveel zijn voor de leerlingen. Wát een onzin. Echt joh, moeten ze wekelijks iets nieuws bedenken ofzo? Worden de leerlingen er beter van als ze nóg langer moeten opzien tegen de welgevreesde Cito-toets?
En wat heeft een Cito-toets dan eigenlijk nog voor toegevoegde waarde? Ze mogen, als dit geweldige idee daadwerkelijk uitgevoerd wordt, wel héél snel zijn met het berekenen van de uitslag. Voor het voorgezet onderwijs is het nou ook niet bepaald handig om een maand van tevoren pas te weten hoeveel leerlingen zij kunnen verwachten. ‘Sorry Pietje, je kunt niet bij ons op school komen. We zitten vol. Ga maar snel zoeken naar een andere school, tijd genoeg!’ Handig joh, dit idee. Biedt alleen maar voordelen. Not.

Laat de Cito-toets nu maar gewoon zoals ‘ie is. Dat er de laatste tijd altijd wat nieuws gevonden moet worden om over te mauwen, is heel spijtig. De leerlingen hadden het toch al zwaar genoeg? Val ze dan niet lastig met dit nutteloos gezever. Ga je druk maken om de kindjes in Afrika ofzo, doe dáár maar iets aan.