Het Openbaar Ministerie (OM) in Noord-Nederland is tot het oordeel gekomen dat een politieambtenaar in de nacht van 26 op 27 mei 2024 aan de Helperzoom in de Stad-Groningen rechtmatig gebruik heeft gemaakt van zijn vuurwapen. Bij het geweldsincident kwam een 24-jarige vrouw om het leven.

Zoals altijd in dit soort zaken heeft de Rijksrecherche een uitgebreid feitenonderzoek gedaan. Doel van dit feitenonderzoek is om na te gaan of het door de politie gebruikte geweld overeenkomstig de geweldsinstructie was. In het kader van dit onderzoek zijn meerdere politieambtenaren en andere getuigen gehoord. Ook is er pathologisch en toxicologisch onderzoek verricht door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Tenslotte zijn de beelden van de bodycam die één van de politiemensen droeg bekeken en geanalyseerd.

Uit het onderzoek komt naar voren dat meerdere politieambtenaren in de desbetreffende nacht op een melding zijn afgegaan. Deze melding was gedaan door de vriend van de vrouw. Hij was de woning aan de Helperzoom uitgevlucht, omdat hij door haar was bedreigd met een mes en zij zichzelf daarmee had verwond. De vrouw had bovendien de nodige middelen gebruikt. De politieambtenaren kwamen daardoor zo snel mogelijk in actie. Daarbij probeerden ze te voorkomen dat zij zichzelf iets aan zou doen.

Toen twee politieambtenaren bij de woning kwamen reageerde de vrouw niet op hun geroep. Zij moesten daarom de deur forceren om binnen te komen. De twee mannen troffen haar uiteindelijk aan in de afgesloten badkamer. Toen beide politieambtenaren de deur openden pakte de vrouw het mes en ging zij dreigend achter één van de politieambtenaren aan.

Op het moment dat de vrouw met het mes in haar hand - op zeer korte afstand van de politieambtenaar - voorover boog, schoot de andere politieambtenaar éénmaal. Dit omdat hij voor het leven van hem vreesde. Het hele incident speelde zich in een kleine ruimte in slechts enkele seconden af.

Het OM moet in deze zaak beoordelen of het op basis van de geweldsinstructie was toegestaan om het dienstwapen te gebruiken. Volgens de Ambtsinstructie is de politie onder meer bevoegd om te schieten teneinde direct gevaar voor het leven van personen of voor het ontstaan van zwaar lichamelijk letsel af te wenden.

Het OM vindt, gelet op alle omstandigheden, dat de desbetreffende politieambtenaar bevoegd was om zijn dienstwapen te gebruiken. Dit omdat hij terecht voor het leven van zijn collega vreesde. Ook had hij geen andere mogelijkheid om het ontstane gevaar af te wenden. Hij heeft dus conform de geweldsinstructie gehandeld.

Dit doet niets af aan de tragiek van het voorval. Een jonge vrouw is overleden en haar familie zal daarmee moeten leven. Dit geldt ook voor de betrokken politieambtenaren. Hoewel het gebruik van het wapen rechtmatig was, heeft dit incident ook op hen een diepe indruk gemaakt.

De man die op 3 november 2022 de toegang tot het Schengengebied is ontzegd vanwege mogelijke dreiging van de openbare orde, mag nog steeds Nederland en andere Schengenlanden niet in. Dat volgt uit een uitspraak van de bestuursrechter in Den Haag.

David Icke had verzocht om een voorlopige voorziening zodat hij onder meer rond kerst Nederland kon bezoeken, maar de rechtbank wijst dit af. 

Ontzegging Schengengebied
De man woont in het Verenigd Koninkrijk en werd op 3 november 2022 voor de duur van twee jaar de toegang tot het Schengengebied ontzegd. In een rechtszaak die daarop volgde, liet de rechtbank, zittingsplaats Haarlem, dit besluit in stand. Daarop is de man in hoger beroep gegaan bij de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. In februari 2025 staat de behandeling van dat hoger beroep gepland. Op 1 november 2024 heeft de Staat de beslissing om de man de toegang tot het Schengengebied te ontzeggen met twee jaar verlengd.

In deze procedure vraagt de man een voorlopige voorziening te treffen zodat het besluit om het Schengengebied niet in te mogen wordt opgeschort. Hij vindt de verlenging voor twee jaar opnieuw een disproportionele schending van zijn fundamentele vrijheidsrechten. Het besluit is volgens hem in strijd met wet- en regelgeving. Ook dit jaar doorkruist de signalering de reisplannen van verzoeker, waaronder een bezoek tijdens de kerstdagen aan zijn schoonouders in Nederland, stelt hij. 

Oordeel rechter
De rechter stelt vast dat het besluit van de Staat om de man tot het Schengengebied te ontzeggen, op dit moment voorligt bij de hoogste bestuursrechter. De behandeling moet nog plaatsvinden. Uit de uitspraak van de meervoudige kamer in Haarlem blijkt in ieder geval dat het eerdere besluit van de Staat niet duidelijk onrechtmatig is, zo oordeelt de rechter. Omdat de omstandigheden verder niet zijn gewijzigd, is ook de verlenging met 2 jaar niet duidelijk onrechtmatig. De rechter oordeelt dat deze procedure om een voorlopige voorziening zich niet leent voor een verdergaand oordeel over de rechtmatigheid van het besluit van de Staat.

De rechter weegt de belangen van de man en van de Staat tegenover elkaar af. Het belang van de man is om - al voordat de bodemprocedure is afgerond - naar Nederland en de overige Schengenlanden te kunnen reizen en met name om rond de kerstdagen zijn schoonouders te kunnen bezoeken. Tegenover dit belang staat het belang van de Staat bij het voorkomen van mogelijke dreigingen voor de openbare orde. De rechter oordeelt dat het belang van de man onvoldoende zwaarwegend is. Hij kan namelijk ook contact onderhouden met zijn schoonouders op een andere wijze en zijn schoonouders kunnen ook naar Verenigd Koninkrijk komen.

De rechter wijst het verzoek om een voorlopige voorziening af.

Desiré Delano (Desi) Bouterse (79) hield Suriname ruim veertig jaar in zijn greep als militair, politiek leider en uiteindelijk ook als voortvluchtige veroordeelde. Vrijdag 27 december kwam naar buiten dat de oud-president was overleden. Al snel bleek dat er veel onduidelijkheid en geheimzinnigheid heerste rond zijn dood. Terwijl de ene bron sprak over een ‘kort ziekbed’ en een schuiladres in de jungle, maakte het Surinaamse Openbaar Ministerie (OM) uiteindelijk bekend dat Bouterse is overleden aan complicaties van leverfalen, veroorzaakt door chronisch alcoholgebruik. De autoriteiten voegden daaraan toe dat zijn stoffelijk overschot eerst in beslag werd genomen om de exacte doodsoorzaak te onderzoeken, onder meer om crimineel handelen uit te sluiten.

De opeenvolging van gebeurtenissen in de dagen na zijn dood leidde tot heel wat vragen in Paramaribo en daarbuiten. De regering liet weten dat er geen staatsbegrafenis zou komen, hoewel Bouterse als oud-president in principe recht had op dergelijke eer. Ondertussen ontstond er commotie over de vraag hoe het mogelijk was dat deze voortvluchtige man, veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf in verband met de Decembermoorden van 1982, vrijwel ongemerkt kon sterven en of er mogelijk een deal was gesloten om hem zijn laatste adem in alle rust thuis te laten uitblazen.

De laatste levensfase van een voortvluchtige
Eind 2022 werd Bouterse in hoger beroep opnieuw veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn rol in de Decembermoorden, waarbij in 1982 vijftien tegenstanders van zijn militaire regime werden gemarteld en vermoord in Fort Zeelandia. De rechter zag geen aanleiding om de eerder opgelegde straf te matigen. Bouterse moest zich in januari 2023 melden bij de Surinaamse gevangenis, maar liet verstek gaan. Sindsdien ontbrak ieder spoor.

Diverse speculaties deden de ronde over zijn onderduiklocaties. Sommigen noemden Cuba of Venezuela, omdat Bouterse in het verleden goede relaties onderhield met deze landen en daar mogelijk medische verzorging kon krijgen. Anderen wezen op de uitgestrekte Surinaamse jungle, waar hij over de jaren verscheidene buitenverblijven zou hebben gehad. Ook klonk het gerucht dat hij zelfs binnen Paramaribo geregeld thuis verbleef, zonder dat de politie daar volgens critici serieus naar op zoek ging.

In de loop van december 2023 doken concrete verhalen op over een bouwcomplex in Commewijne, een bosrijk gebied op ongeveer vijftig kilometer ten oosten van Paramaribo. Er zouden zich gewapende mannen ophouden, en een bootsman verklaarde dat hij en zijn gezelschap daar met overmacht op afstand werden gehouden. Uit satellietbeelden bleek dat er sinds 2013 in dat gebied bouwactiviteiten plaatsvonden en dat er meerdere stenen woningen en een landingsstrip voor een klein vliegtuig aanwezig waren. Als zodanig was de locatie alleen via water of de lucht goed bereikbaar, wat in de hand werkte dat Bouterse er zich schuil kon houden.

Vanuit het westen van het land klonken bovendien geruchten over Nickerie als een mogelijke verblijfplaats. Daar zou de oud-president zich ten slotte hebben voorbereid op een gewapende confrontatie met de politie, met naar verluidt meerdere AK-47’s en andere wapens in de aanslag. De verhalen over een hele vlucht aan onderduiklocaties illustreren dat Suriname te maken kreeg met hardnekkige speculaties en dat de lokale autoriteiten moeite hadden om eenduidige informatie te vergaren.

De thuisbrengende ‘onbekenden’
De onduidelijkheid rond zijn verblijfplaats kreeg een bizarre wending toen op woensdagochtend 27 december het bericht kwam dat Bouterse dood was. In de officiële verklaring van de Surinaamse politie stond dat hij ‘s nachts rond 5.00 uur thuis in Leonsberg (Paramaribo) zou zijn afgeleverd door onbekenden. De autoriteiten vonden zijn lichaam in de woning en brachten het later naar het mortuarium voor nader onderzoek.

Journalisten die zich op de dag zelf haastten naar het riante huis van Bouterse, zagen bewapende beveiligers en kregen te horen dat ze op afstand moesten blijven. Niet veel later verdween de menigte weer en werd de weg naar de woning gebarricadeerd. In de daaropvolgende dagen vroegen velen in Suriname en daarbuiten zich af wie precies het lichaam had thuisgebracht. Ook ontstond het vermoeden dat Bouterse misschien niet al dood was bij aankomst, maar dat hij pas daar overleed.

Zowel president Chan Santokhi als ministers van Justitie en Politie, Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Zaken ontkenden vooraf op de hoogte te zijn geweest van Bouterses verblijfplaats. Op een persconferentie enkele dagen later zei Justitieminister Kenneth Amoksi in eerste instantie dat er ‘afspraken waren gemaakt’, om zich vervolgens direct te corrigeren en te verklaren dat er ‘geen enkele deal’ was. Dit wekte argwaan bij een deel van de bevolking, die geloofde dat de regering een subtiel akkoord zou hebben gesloten: Bouterse zou in ruil voor een stille aftocht en het vermijden van opsluiting de zekerheid hebben gekregen dat hij thuis kon sterven.

Formeel stelt de regering dat men niet wist waar Bouterse verbleef. En hoewel er eind december invallen waren in panden die aan de oud-president werden gelinkt, was hij telkens net vertrokken. Deze samenloop van omstandigheden versterkte de indruk van een zorgvuldig geregisseerde verdwijning en thuiskomst, die misschien pas in een later stadium in al haar details zal worden opgehelderd.

Ingrid Bouterse-Waldring
Ingrid Bouterse-Waldring (63) reageerde in de eerste dagen na het overlijden van haar echtgenoot slechts spaarzaam. Pas toen het Surinaamse OM via een persbericht liet weten dat Bouterse overleden was aan complicaties van leverfalen, als gevolg van chronisch alcoholgebruik, gaf zij een uitgebreide reactie op Facebook. Zij verklaarde dat het ‘pijnlijk’ en ‘vernederend’ was om via de media te moeten vernemen hoe haar man was gestorven. Volgens haar was het begrijpelijk dat justitie een onderzoek instelde, omdat Bouterse voortvluchtig was en men wilde uitsluiten dat er een misdrijf was gepleegd. Toch vond ze het publiceren van de doodsoorzaak in medische termen onnodig kwetsend.

Haar kritiek richtte zich met name op het feit dat de Surinaamse regering eerder had opgeroepen tot respect rond het afscheid van Bouterse, terwijl het OM volgens haar niet bijdroeg aan die waardige houding door de medische details wereldkundig te maken. Ze stelde bovendien dat de familie niet had gevraagd om een staatsbegrafenis. Ook gaf ze aan dat de nadruk op ‘chronisch alcoholgebruik’ in het publieke discours de waardigheid van haar gezin aantastte. Haar hartekreet vond weerklank bij aanhangers van Bouterse, die meenden dat de Surinaamse autoriteiten de oud-president via deze publiciteit alsnog wilden beschadigen.

Het gemengde sentiment in de Surinaamse samenleving
In de dagen na de dood van Bouterse heerst in Paramaribo en omstreken een wankele rust. Op straat en in markten wordt de oud-president zowel geprezen als bekritiseerd. Voorstanders herinneren zich bijvoorbeeld de gesubsidieerde boodschappenpakketten uit zijn regeringsperiode (2010-2020) en de manier waarop hij mensen kon ‘betoveren’ met zijn charme. Anderen, met name oudere Surinamers, wijzen op de trauma’s van de dictatuur in de jaren 80, de Binnenlandse Oorlog (1986-1992), de avondklokken, en de politieke moorden waarvoor hij is veroordeeld.

Toch is er in Suriname opvallend weinig openlijke vijandigheid op straat. De meeste mensen zeggen dat het oordeel over Bouterse uiteindelijk aan God is. Terwijl men zich herinnert hoe hij als sergeant in 1980 de coup leidde die de Nationale Militaire Raad (NMR) oprichtte en later verantwoordelijk werd gehouden voor de Decembermoorden, is er ook het besef dat hij decennialang een allesbepalende figuur was. Niet alleen zijn directe slachtoffers ondervonden de gevolgen, ook talloze Surinaamse burgers maakten een periode door van angst en ontwrichting.

De twijfels over de vraag waar Bouterse precies ondergedoken zat, of hij mogelijk hulp kreeg van hoge functionarissen en hoe hij aan zijn einde kwam, sijpelen door in gesprekken op straat. Politieke tegenstanders en mensenrechtengroeperingen vinden het vooral schokkend dat Bouterse kennelijk ongezien kon sterven zonder dat politie of justitie daar enig effectief zicht op had. Aanhangers van Bouterse menen juist dat de oud-legerleider ‘in vrede’ heeft kunnen gaan, en dat er, ondanks alle beschuldigingen, toch een zekere mate van waardigheid in zijn laatste uren bestond.

Geen staatsbegrafenis, wél halfstok
De regering van president Chan Santokhi besloot dat Bouterse geen staatsbegrafenis krijgt. Tegelijk maakte men bekend dat er wél een nationale blijk van respect zou zijn: op de dag van de uitvaart hangen de vlaggen halfstok bij regeringsgebouwen. Die beslissing wordt door velen in Suriname begrepen. De man was immers een voortvluchtige veroordeelde en het zou bizar zijn als hij toch de hoogste eerbewijzen zou krijgen.

Ingrid Bouterse schreef in haar verklaring dat de familie sowieso al geen staatsbegrafenis ambieerde. Dit voorkomt een grotere controverse, aangezien een officiële ceremonie waarschijnlijk onrust zou hebben gezaaid. Minister van Buitenlandse Zaken Albert Ramdin, minister van Binnenlandse Zaken Bronto Somohardjo en minister van Justitie en Politie Kenneth Amoksi traden gezamenlijk op in een persconferentie om te benadrukken dat de regering rust en respect wil bewaren rond de uitvaart.

De precieze datum van de begrafenis liet even op zich wachten: uiteindelijk werden 3 en 4 januari genoemd als mogelijke data voor de herdenkingen. Tot die tijd kondigden de autoriteiten geen dagen van nationale rouw af en ook voor de overheidsinstellingen bleven de roosters onveranderd. Dit benadrukt nogmaals dat de staat Bouterse in ieder geval publiekelijk niet als held, maar als een in opspraak geraakte oud-president beschouwt.

Politiek en politie: “Wij wisten van niets”
President Chan Santokhi herhaalde diverse malen dat hij niet wist waar de voortvluchtige Bouterse zich bevond. Ook meerdere ministers van zijn regering lieten weten niet op de hoogte te zijn geweest van een eventuele overeenkomst om de oud-president ongestoord in zijn villa te laten sterven. Santokhi verwees naar de politieverklaring dat Bouterse ‘s ochtends vroeg door onbekenden thuis was gebracht.

Nederlandse media publiceerden ondertussen mogelijke versies van een deal, waarin Bouterse en de regering zouden hebben afgesproken dat hij in Leonsberg zou kunnen sterven zonder arrestatie. Minister Amoksi, die zoals eerder gesteld bij een persconferentie even verzuchtte dat ‘het was afgesproken’, ontkende vervolgens formeel elke voorkennis.

Rondom deze ogenschijnlijke dubbelzinnigheid van de overheid gonst het van de speculaties. Binnen de regering maakt men zich er echter weinig zorgen om. Men wijst erop dat er geen bewijs is voor een geheime afspraak en dat iedereen die over meer informatie beschikt, die moet delen met de procureur-generaal. Sommigen geloven dat de regering een pragmatische keuze maakte: Bouterse arresteren terwijl hij ernstig ziek was, kon leiden tot escalatie en onrust, terwijl de dood van de ex-president, hoe controversieel ook, een pragmatische uitweg uit de impasse zou zijn. De regering weigert in elk geval stellig te erkennen dat zij voorkennis had.

Journalistieke onthullingen en getuigenverklaringen
Vanuit verschillende Surinaamse en buitenlandse media kwamen nieuwe details naar voren in de week na Bouterses overlijden. Zo berichtten Surinaamse kranten over het mogelijke bouwcomplex in Commewijne, waarin de oud-president zich zou hebben opgehouden. Nederlandse media, waaronder RTL Nieuws en De Telegraaf, spraken met getuigen die zeiden dat Bouterse eerder in Nickerie was geweest, in afwachting van een mogelijk gewapende confrontatie.

Een bootsman liet weten dat hij met vrienden werd weggestuurd door gewapende mannen op een locatie in de buurt van de Cassewinicakreek, waarna collega’s hem vertelden dat het gebied van Bouterse was. In Frans-Guyana, dat maar een paar minuten vliegen van Commewijne verwijderd is, waren eveneens berichten dat Bouterse in de bossen van Suriname verbleef. Aangezien hij medisch hulp nodig had vanwege ernstige nierproblemen, suggereerden enkele anonieme bronnen dat hij misschien artsen in- en uitvloog via een klein vliegtuigje.

Ook schreef De Telegraaf uitvoerig over een ‘koningsdrama’ rond de laatste wens van Bouterse om naar Leonsberg terug te keren en daar in alle rust te sterven. Volgens de krant zou hij in Nickerie wapens, goud en contant geld hebben klaarliggen. Zodra duidelijk werd dat hij er fysiek slecht aan toe was, zou de hoogstnoodzakelijke en delicate overtocht naar Paramaribo in het geheim zijn georganiseerd. De media wezen erop dat Suriname een klein land is waar iedereen elkaar kent; voor Surinamers is het lastig te geloven dat politie en justitie echt niet wisten waar de oud-president uithing.

Het verdriet van de nabestaanden
Terwijl de ene kant van Suriname opgelucht lijkt dat Bouterse niet langer een splijtzwam is, uit de directe kring van de oud-president grote verontwaardiging over de manier waarop zijn dood in het nieuws kwam. De weduwe beklaagt zich over de wijze waarop het OM de doodsoorzaak ‘rücksichtslos’ openbaar maakte. Haar Facebook-bericht benadrukte dat ze niet verlangt naar extra eerbewijzen, maar vooral om respect voor haar overleden man en het gezin verzoekt.

De familie, waar ook (pleeg)kinderen en kleinkinderen bij horen, heeft lange tijd in onzekerheid geleefd. Bouterse was slechts bij uitzondering bereikbaar, zo blijkt uit een getuigenis van oud-ondervoorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP), Ramon Abrahams. Hij verklaarde dat hij een telefoontje kreeg op de ochtend dat Bouterse zich eigenlijk bij de gevangenis had moeten melden. Bouterse zei slechts: “Ik ben weg. Doe wat je moet doen.” Daarna volgde nog één brief. Volgens Abrahams was het duidelijk dat zijn politieke leider geen plannen had om zich ooit aan justitie over te geven.

De nabestaanden en de top van de NDP hebben uiteindelijk samen besloten dat de uitvaart op 3 en 4 januari plaatsvindt, zonder dat de staat zich formeel mengt in de organisatie. Het gebrek aan een officiële ceremonie is voor de familie geen verrassing, gezien de veroordeling tot twintig jaar cel. Tegelijk heerst er bij aanhangers van Bouterse een gevoel van frustratie: een man die zich decennialang ‘volkspresident’ noemde, wordt nu zonder veel plichtplegingen begraven.

Een bewogen laatste etappe
Hoewel de precieze omstandigheden nog altijd niet tot in detail zijn opgehelderd, valt uit een reeks getuigenissen en mediaberichten een globaal beeld te schetsen van Bouterses laatste weken. Hij zou een zwakke gezondheid hebben gehad en al enige tijd aan zwaar alcoholmisbruik hebben geleden. Mede door eerdere nierproblemen en vermoedelijk andere aandoeningen was hij er in december 2023 slecht aan toe.

Waarschijnlijk verbleef hij in het binnenland, in een afgelegen gebied in de jungle, totdat bleek dat hij zijn einde voelde naderen. Op dat moment zou hij zich tot zijn vertrouwelingen hebben gewend met het verzoek: “Breng me naar huis. Ik wil geen vernedering in de gevangenis en geen confrontatie met de politie.” Er zijn aanwijzingen dat ook topfunctionarissen of belangrijke figuren in de beveiligingssector hiervan op de hoogte waren.

In de nacht van dinsdag op woensdag werd Bouterse volgens diverse bronnen, mogelijk nog levend, naar zijn woning in Leonsberg gebracht, waar hij enkele uren doorbracht met zijn vrouw Ingrid. Tegen drie uur ’s nachts zouden verschillende familieleden en kennissen zijn gearriveerd voor een afscheid. Omstreeks vijf uur volgde een melding bij de politie dat er een lijk was ‘afgegeven’. De schouwarts kwam ter plaatse en stelde de dood vast, en volgens het OM kon deze rond 23 of 24 december zijn ingetreden. Die schijnbare tegenstrijdigheid is bron van geruchten over wanneer Bouterse werkelijk zijn laatste adem uitblies.

Daarna werd het lichaam in beslag genomen voor autopsie. Het rapport van de patholoog-anatoom wees op leverfalen bij ernstige leverfibrose, veroorzaakt door chronisch alcoholgebruik, als meest waarschijnlijke doodsoorzaak. Tegelijkertijd houdt het OM de optie open dat Bouterse al wat langer dood was. Mogelijk werd zijn lichaam gebalsemd of anderszins geprepareerd om het vervoer van Commewijne of Nickerie naar Paramaribo te faciliteren. Dit is echter niet formeel bevestigd en behoort vooralsnog tot het onopgeloste mysterie.

“Hij heeft zoveel levens ontwricht”
Ook indirecte slachtoffers van Bouterses bewind voelen de gevolgen nog steeds. Stephan Sanders schreef in zijn column in NRC dat Bouterse niet alleen vijftien directe slachtoffers maakte bij de Decembermoorden, maar dat hij ook talloze levens ontwrichtte met zijn jarenlange machtsvertoon, coups en oorlogen. Sanders stelt dat zijn eigen man, toevallig ook Delano geheten, het land moest ontvluchten tijdens de Binnenlandse Oorlog in de late jaren 80. Jaren later kwam deze vlucht hem in Nederland goed uit: hier bouwde hij een toekomst op. Maar dat zo’n toekomst werd afgedwongen door angst, oorlog en politieke chaos, rekent Sanders Bouterse zwaar aan.

Voor velen gold hetzelfde: een periode van repressie, geweld en onvoorspelbaarheid. Bouterse kon mensen tegelijk charme en angst inboezemen. Zijn politieke achterban, voor een belangrijk deel verzameld in de Nationale Democratische Partij, bleef tot de dag van vandaag trouw, maar talloze anderen zijn nog altijd getraumatiseerd door zijn bewind. De dood van Bouterse brengt die pijn en oude wonden opnieuw boven tafel, aldus de columnist.

Regering en justitie
Officieel blijft het Surinaamse Openbaar Ministerie doorzoeken naar de ‘onbekenden’ die Bouterse thuisbrachten. Men wil weten of er medeplichtigen of medeverdachten moeten worden vervolgd, omdat zij een voortvluchtige hebben geholpen. Maar vooralsnog is er nog geen arrestatie verricht. Ook president Santokhi geeft aan dat hij weinig kan toevoegen: “Het is aan het OM, dat gaat over de opsporing.”

Een opmerkelijke factor is dat minister Ramdin van Buitenlandse Zaken in een persconferentie zei: “Niet alles is altijd zichtbaar,” en op vervolgvragen vooral ontwijkend antwoordde. Wat de regering exact wist en wie eventueel een oogje dichtdeed, is daarmee onzeker. De minister van Justitie ontkent dat er sprake was van een vooraf overeengekomen ‘overlijdensafspraak’, maar temidden van verwarrende persconferenties blijft de publieke opinie verdeeld.

Hoe nu verder?
In Suriname zelf is het debat over de Decembermoorden en zijn politieke nalatenschap nooit stilgevallen. In mei 2024 zijn er parlementsverkiezingen en de NDP, Bouterses partij, is nog altijd een aanzienlijke factor. Het is echter onduidelijk of de NDP na deze gebeurtenissen een sterke stem behoudt. Bouterse was de onbetwiste leider en zijn charisma zorgde voor veel politieke successen. Met zijn vertrek ontbreekt die magnetische persoonlijkheid en zal de partij zich moeten heruitvinden.

De toekomst van de geschiedenisboeken
Een belangrijk sentiment onder Surinamers is dat Bouterse, ondanks al zijn macht en misdaden, nooit een dag in de cel heeft doorgebracht. Hij stierf als vrij man, omringd door naasten, al was het onder clandestiene omstandigheden. Sommige burgers stellen dat hiermee ook recht is gedaan aan zijn status als voormalig legerleider en president, terwijl anderen benadrukken dat dit schril afsteekt tegen de veroordeling en het gebrek aan gerechtigheid voor de nabestaanden van de Decembermoorden.

Voor president Santokhi en zijn regering is de episode-Bouterse mogelijk ‘gesloten’, maar misschien ook niet. De vraag naar eventuele doofpotafspraken, corruptie en medeplichtigheid kan een rol blijven spelen. Daarnaast zijn er maatschappelijke organisaties en nabestaanden die zich willen blijven inzetten om de waarheid naar boven te brengen en de volledige verantwoordelijkheid van iedereen die in deze zaak een rol heeft gespeeld, te laten vaststellen.

Ondertussen kijkt Suriname vooruit naar de grote economische uitdagingen. De staatsschuld, die voor een deel te wijten is aan beleidskeuzes van Bouterse in zijn laatste regeringstermijn (2015-2020), blijft een zware last. De dood van de oud-president zal daar niets aan veranderen, maar de politieke erfenis is voelbaar in elk publiek debat.

De dood van Desi Bouterse heeft voor een korte, onstuimige periode gezorgd in Suriname, maar niet meteen geleid tot massale onrust. Velen proberen te begrijpen hoe het kan dat een veroordeelde, voortvluchtige ex-president, beladen met zoveel controverse, in alle stilte kon overlijden en thuis kon worden neergelegd, terwijl de regering zegt van niets te weten. De daaropvolgende onthullingen van het OM over chronisch alcoholmisbruik en leverfalen hebben tot woede geleid bij de weduwe, die spreekt van ‘een pijnlijk en vernederend’ persbericht.

Tegelijk laat de maatschappij zien dat er ruimte is voor nuance en respect, zelfs rond een figuur als Bouterse. Sommigen noemen hem een ‘volkspresident’ met charmes, anderen herinneren zich vooral de militaire dictatuur, de oorlog, en de moorden waarvoor hij is veroordeeld. Journalistieke speurtochten naar zijn schuiladres in de binnenlanden, beweegredenen van vrienden en trouwe secondanten en de raadsels rond zijn nachtelijke ‘transport’ naar Leonsberg dragen bij aan de mythevorming die Bouterse tot zijn laatste snik omhulde.

Waar de weduwe en de familie met boosheid reageren op de openbaarmaking van medische details, blijft de regering aansturen op kalmte rond de uitvaart. Er komt geen staatsbegrafenis, maar wel een halfstok gehesen vlag op de dag van de plechtigheid, wat het officiële mengsel van erkenning en distantie weerspiegelt. Met zijn dood zijn vragen over medeplichtigheid, mogelijke deals, en de schade die hij Suriname heeft berokkend niet verdwenen.

Vooralsnog lijkt Suriname, een klein land waar roddels en waarheden elkaar snel afwisselen, er vooral op gebrand om de gebeurtenissen af te sluiten. Velen beseffen dat een definitieve veroordeling in de rechtszaal niet heeft geleid tot Bouterses gevangenschap, maar tot een stille dood buiten de spotlights. De man die bijna een halve eeuw lang de touwtjes in handen had, is binnengehaald door ‘onbekenden’ en stervend of reeds dood aangetroffen in zijn eigen huis. De ontrafeling van dit ‘koningsdrama’ zal nog lang in de lucht hangen, maar zijn begrafenis lijkt het einde van een verhaal dat Suriname nooit volledig heeft kunnen ontsnappen.

Wie in de komende tijd Paramaribo bezoekt, zal merken dat het leven zijn gewone loop hervat. Surinamers praten onderling, met de typisch nuchtere mengeling van humor, achterdocht en verdriet. Terwijl het OM het onderzoek voortzet en de NDP zich organiseert voor de komende verkiezingen, rest de vraag of Bouterses geheimen nog boven tafel komen. Mocht dat niet gebeuren, dan zal de naam Desi Bouterse ongetwijfeld blijven rondspoken als het grootste en meest omstreden hoofdstuk in de naoorlogse geschiedenis van Suriname.

Een harde wind, regenbuien en zelfs de kans op een echte storm aan de kust bepalen dit jaar de sfeer rond de jaarwisseling. Al dagen vooraf komt vanuit verschillende bronnen hetzelfde bericht: het wordt kutweer met oud en nieuw.

Organisaties in de kustgebieden hebben ingrijpende beslissingen moeten nemen. Zo is de nieuwjaarsduik in Scheveningen, een van de grootste van het land, afgelast omdat de harde wind te veel risico’s met zich meebrengt. De organisatie in Egmond, waar ruim tweeduizend mensen zich hadden aangemeld, hakte dezelfde dag eveneens de knoop door met een vergelijkbare onderbouwing: de te verwachten windstoten kunnen voor een gevaarlijk sterke stroming zorgen en zonder aanwezige hulpdiensten kan de veiligheid niet worden gegarandeerd. In Wijk aan Zee is men eveneens tot de conclusie gekomen dat het onverantwoord is om de zee in te gaan, terwijl op andere plekken nog gewacht wordt op het allerlaatste moment om een besluit te nemen.

Niet alleen de traditionele sprong in het koude zeewater lijdt onder de weersvoorspellingen. Ook vreugdevuren en vuurwerkshows in onder andere Rotterdam en Den Haag krijgen te maken met het onstuimige weer. Op advies van het KNMI, dat in grote delen van het noordwesten van het land code geel heeft afgekondigd, hebben gemeenten en organisatoren hun plannen herzien. De variërende windkracht, die volgens meteorologen kan oplopen tot een stevige windkracht 6 of 7 vlak aan de kust, leidt tot onzekerheid: één windvlaag kan genoeg zijn om smeulende vonken meters ver mee te nemen, of vuurwerk in een ongewenste richting te sturen.

In Den Haag heeft de burgemeester daarom na overleg met politie, brandweer en het Openbaar Ministerie besloten om de vreugdevuren in Scheveningen, Duindorp en Laak met een dag te vervroegen. In plaats van op oudjaarsavond worden de hoge stapels van pallets en hout al op 30 december om 23.00 uur in brand gestoken. Deze maatregel is bedoeld om een herhaling van de vonkenregen, die tijdens de jaarwisseling 2018-2019 in Scheveningen voor grote schade zorgde, te voorkomen. Toen lagen de stapels hoger dan was toegestaan.

De harde wind is niet de enige spelbreker. In het noordwesten en rondom de Waddenzee wordt bovendien regen verwacht. In de loop van de avond op oudejaarsdag kan het daar stevig plenzen, waardoor de buitentemperatuur voor een onaangename combinatie met de forse wind zorgt. Landinwaarts blijft het wat langer droog, al is het overal fris en grijs. De temperatuur ligt in de nacht van 31 december op 1 januari tussen 4 en 8 graden, waarbij de hoogste waarden aan de kust worden gemeten. Ook daar kan de gevoelstemperatuur echter een stuk lager uitvallen door de harde windstoten. Vooral ten noorden van de Flevopolder lijken de windstoten het meest extreem te zijn, maar sommige meteorologen waarschuwen dat ze diep landinwaarts kunnen doordringen en overal voor hinder kunnen zorgen.

Die hinder kan zich op verschillende manieren uiten. Allereerst moeten mensen die in de buitenlucht vuurwerk willen afsteken rekening houden met flinke rukwinden. Sierpotten en fonteintjes kunnen omwaaien en vuurpijlen kunnen door onvoorspelbare windvlagen in een verkeerde richting schieten.

In sommige gemeenten is daarom al besloten om vuurwerkshows te annuleren of te vervroegen. Toch houdt bijvoorbeeld het Nationale Vuurwerk bij de Erasmusbrug in Rotterdam vooralsnog vast aan de geplande middernachtelijke knalshow. De organisatie liet weten dat zij de windvoorspellingen nauwlettend in de gaten houdt. Ze stelt dat de huidige cijfers nét onder de drempelwaarde liggen waarbij vuurwerk afsteken niet meer verantwoord zou zijn. Mocht er last-minute toch een gevaarlijke toename van de windkracht optreden, dan kan men alsnog besluiten het evenement te staken.

Naast de kustprovincies maken ook anderen in het binnenland zich op voor een mogelijk onstuimige nacht. In Amsterdam-Noord wordt het vreugdevuur in Floradorp bijvoorbeeld al een dag eerder ontstoken. De gemeente meent dat de wind anders te sterk zal zijn en geeft aan dat bij harde wind het risico op overslaand vuur te groot is. Twee jaar geleden werd het oudejaarsvuur daar op het laatste moment afgelast door slechte weersomstandigheden, waarna het ondanks het verbod toch werd aangestoken. Dit keer wil men een herhaling van dat scenario voorkomen door tijdig in te grijpen.

Inwoners van Friesland hebben te maken met eenzelfde soort besluit: de gemeente Waadhoeke heeft op advies van de brandweer de lokale vreugdevuren geannuleerd en ook de nieuwjaarsduik gaat niet door. Ook daar is code geel van kracht en met een straffe wind vanaf de Waddenzee ziet men te veel risico’s. Reddingsorganisaties als de KNRM en de Reddingsbrigade wijzen erop dat het niet alleen bij harde wind gevaarlijk is om in zee te gaan, maar ook bij een opkomend tij. De stroming kan veel sterker zijn dan mensen op het strand beseffen. Ze roepen deelnemers op zich te houden aan afgelastingen en vooral niet zelfstandig de zee in te gaan. Volgens hen voelt de combinatie van wind, regen en koude watertemperaturen voor de niet-geoefende zwemmer vaak heftiger aan dan verwacht. Daarnaast zijn er bij afgelastte evenementen geen hulpverleners op het strand aanwezig om bij nood in te grijpen.

Niet overal sneuvelen de plannen. De duik bij het Markermeer in West-Friesland gaat vooralsnog door, omdat de golfslag op het binnenwater minder heftig is dan aan zee. Ook in sommige andere plekken, waar de wind naar verwachting wat minder extreem zal zijn, blijft men hoopvol.

Toch beseffen de meeste organisatoren dat het juist de kustlocaties zijn die een iconische nieuwjaarsduik vormgeven en dat de afgelasting voor velen een forse tegenvaller is. Er is immers geen uitzicht op een snelle weersverbetering. Op nieuwjaarsdag zou het zelfs nog harder kunnen waaien, met een mogelijke windkracht 9 in de ochtend. Dat zou officieel een storm betekenen, en het is sinds 1995 niet meer voorgekomen dat er op 1 januari een storm in Nederland werd gemeten. De wind kan dan snelheden tot 110 kilometer per uur bereiken, met name in het noordwesten. Ook in de rest van het land zijn de rukwinden merkbaar, en in de loop van de dag neemt de kans op regen weer toe.

Na 1 januari kan het weerbeeld omslaan richting winterse omstandigheden. Meteorologen spreken van een meer open weerpatroon vanaf 2 januari, waarbij het ’s nachts kan gaan vriezen en er lokaal kans is op (natte) sneeuw. De temperatuur zou in de avonden dalen tot rond het vriespunt, en bij winterse buien in de late uurtjes is er kans op gladheid. Het weer is echter grillig: er wordt gesproken over maximumtemperaturen die in de dagen na nieuwjaar tussen 1 en 12 graden kunnen liggen, wat de onzekerheid over de weersverwachting nog eens onderstreept.

Voor nu is in ieder geval duidelijk dat de laatste uren van het jaar, zeker in de kustregio’s, niet alleen kil en nat, maar ook behoorlijk onstuimig zullen verlopen. Gemeenten, organisaties en veiligheidsinstanties nemen daarom maatregelen die de geplande festiviteiten verstoren maar tegelijkertijd bedoeld zijn om ongelukken te voorkomen. De hoop is dat mensen die van vuurwerk of een frisse duik houden zich flexibel opstellen of uitwijken naar locaties waar het weer minder extremen vertoont.

Zo rest er voor veel Nederlanders de keuze om de jaarwisseling binnenshuis of op een beschutte plek te vieren. Het is voor sommigen even slikken dat er geen vuur op het strand brandt of geen duik in de ijzige zee wordt genomen, maar met regen, windstoten en de dreiging van storm op komst heeft de veiligheid de hoogste prioriteit. Zo zal de overgang naar het nieuwe jaar in grote delen van het land in elk geval minder uitbundig en voorzichtiger verlopen dan in voorgaande jaren.

Roken staat wereldwijd bekend als een van de belangrijkste vermijdbare oorzaken van ziekte en sterfte. Toch onderschatten veel rokers de ernst ervan en wordt de dagelijkse sigaret vaak gezien als een gewoonte waar men “niet zomaar aan doodgaat”. Nieuwe cijfers van onderzoekers aan het University College London (UCL) schudden deze gedachte flink op: elke sigaret verlaagt de levensverwachting met zo’n 20 minuten. Daarmee lijkt de eerdere alarmerende schatting van 11 minuten (uit een studie rond de eeuwwisseling) de helft te laag te zijn geweest.

Hoe dit verschil in schatting te verklaren valt, ligt vooral in de toegang tot betere en meer actuele gegevens. Er zijn tegenwoordig omvangrijke databases beschikbaar met statistieken over zowel mannelijke als vrouwelijke rokers, waardoor de nauwkeurigheid van de cijfers sterk is toegenomen. Bovendien gaat het niet alleen om de lengte van het leven, maar ook om de kwaliteit. De onderzoekers stellen dat een 60-jarige roker doorgaans het gezondheidsprofiel van een 70-jarige niet-roker heeft. Roken vreet namelijk voornamelijk aan de relatief gezonde jaren, in plaats van de periode aan het einde van het leven te bekorten die vaak toch al wordt gekenmerkt door ziekte of beperkingen.

De basis voor de herziene schatting van 20 minuten levensverlies per sigaret is gelegd door onderzoekers van University College London. Zij analyseerden data uit verschillende langetermijnstudies, waaronder de British Doctors Study (die al in 1951 begon en een van de eerste grote onderzoeken was naar de effecten van roken) en de Million Women Study (opgestart in 1996). De onderzoekers vergeleken de sterftekansen van rokers met die van niet-rokers en betrokken hierbij onder andere het gemiddeld aantal sigaretten dat dagelijks wordt gerookt.

In 2000 werd een veelvuldig geciteerd cijfer van 11 minuten korter leven per sigaret gepubliceerd in het tijdschrift BMJ. Destijds waren er nog minder uitgebreide datasets voorhanden. De UCL-onderzoekers combineren nu oude en nieuwe gegevens, waardoor ze tot een verfijndere en, zo blijkt, verontrustendere uitkomst komen. Het recente onderzoek stelt dat mannen per sigaret gemiddeld 17 minuten verliezen, terwijl vrouwen zelfs 22 minuten kwijtraken. Uitgaande van een gemiddelde komt dat neer op 20 minuten levensverlies per sigaret.

Vanuit epidemiologisch oogpunt is dit niet verrassend: verschillende vormen van kanker, hart- en vaatziekten en aandoeningen als COPD komen aantoonbaar vaker voor bij rokers. Bovendien zijn er meer gegevens verzameld over rookgedrag, de hoeveelheid nicotine in de tabak, de leeftijd waarop iemand start en verschillen in inhalatiediepte. Al deze factoren spelen een rol in de schade die roken op lange termijn veroorzaakt.

Vrouwen hebben meer te verliezen
De nieuwe analyse geeft dus expliciet aan dat vrouwen per sigaret meer minuten verliezen dan mannen. De oorzaak daarvan is nog niet tot in detail ontrafeld, maar er zijn verschillende verklaringen die wetenschappers suggereren. Vrouwen zouden een verhoogde gevoeligheid kunnen hebben voor bepaalde carcinogenen in sigarettenrook. Ook hormonale factoren en de manier waarop vrouwen biologisch reageren op tabaksrook, kunnen een rol spelen.

Naast biologische verklaringen kijkt men in sommige studies ook naar sociologische verschillen. Het rookpatroon verschilt: sommige vrouwen roken al vanaf jonge leeftijd intensiever of hebben mogelijk andere gewoontes (bijvoorbeeld hoe diep er geïnhaleerd wordt). Er is echter brede consensus dat elke extra sigaret, ongeacht of je man of vrouw bent, een groter risico op gezondheidsproblemen met zich meebrengt.

Jonger oud zijn
Een van de meest intrigerende onderdelen van de studie is de constatering dat rokers niet alleen in het totaal minder levensjaren hebben, maar ook kwalitatief achteruitgaan. “Dus een 60-jarige roker heeft meestal het gezondheidsprofiel van een 70-jarige niet-roker,” luidt een van de citaten uit de onderzoeken. Deze observatie vindt aansluiting bij eerdere bevindingen dat rokers gemiddeld evenveel gezonde jaren als totale levensjaren verliezen.

Dit betekent dat roken veelal de gezondste fase van iemands leven aantast. Waar sommigen denken dat ze alleen de laatste jaren kwijtraken, laten de cijfers zien dat rokers juist in de periode waarin ze normaal gesproken relatief fit zouden zijn, al te maken krijgen met ziektes en beperkingen. Chronische aandoeningen, variërend van hartfalen tot longkanker en van vaatvernauwing tot longemfyseem, kunnen zich in veel gevallen veel vroeger manifesteren dan bij niet-rokers.

Nederland
In Nederland was in 2023 ongeveer 19 procent van de bevolking van 18 jaar en ouder roker, volgens gegevens van het Trimbos-instituut. Dat percentage is de laatste jaren gestaag gedaald (in 2014 bedroeg het nog 25,7 procent). Desondanks blijft roken in Nederland de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte. Ongeveer 9,4 procent van de totale ziektelast in Nederland is direct toe te schrijven aan tabaksgebruik, zo blijkt uit de Volksgezondheid Toekomst Verkenning (VTV) van 2018.

Jaarlijks sterven ruim 20.000 mensen in Nederland aan een ziekte die verband houdt met roken. Bij longkanker, een van de meest gevreesde rokersziektes, is 81 procent van de sterfgevallen te wijten aan roken. Voor COPD ligt dit cijfer op 77 procent. In totaal zijn er naar schatting 672.000 mensen chronisch ziek als gevolg van roken in Nederland, waaronder aandoeningen als longkanker, hart- en vaatziekten en andere chronische ziekten in het ademhalingsstelsel.

Erik van der Heijden, longarts en hoogleraar aan de Radboud Universiteit, geeft aan dat de toegenomen nadruk op de gezondheidsvoordelen van niet-roken vooral voor jongeren belangrijk is. Door de opkomst van vapes en e-sigaretten raken meer jongeren in de verleiding om te beginnen met roken. Volgens Van der Heijden is het vervolgens maar een kleine stap naar ‘gewone’ sigaretten, omdat de nicotineverslaving al is ontstaan.

Direct effect
De onderzoeksresultaten zijn niet alleen alarmerend, maar kennen ook een positieve insteek: ze laten zien dat stoppen met roken onmiddellijk effect heeft. Wanneer een gemiddelde roker van 10 sigaretten per dag op 1 januari stopt, kan hij of zij op 8 januari al een verloren dag aan levensduur hebben voorkomen, zo blijkt uit de analyse. Op 20 februari zou dat oplopen tot een week. Wie het niet-roken volhoudt tot 5 augustus, wint zelfs een hele maand aan leven.

Dit type rekenvoorbeelden maakt de gevolgen van roken minder abstract en vooral direct voelbaar. Vaak wordt gedacht dat de winst pas jaren later merkbaar wordt, maar de onderzoekers benadrukken dat het ‘nooit te laat is’ om te stoppen. De voordelen zijn voor alle leeftijden groot, aangezien elke niet-gerookte sigaret direct zorgt voor een kleinere kans op bijvoorbeeld hart- en vaatziekten en diverse kankersoorten.

Een belangrijk aandachtspunt is dat minderen met roken niet hetzelfde effect heeft als volledig stoppen. Er bestaat geen ‘veilige ondergrens’ voor roken; zelfs enkele sigaretten per dag houden een aanzienlijk gezondheidsrisico in. Onderzoekers spreken daarom over een ‘roltrap des doods’ waar je pas helemaal vanaf stapt als je totaal stopt met roken.

Gevolgen voor de volksgezondheid en het beleid
Doordat de schade van roken wereldwijd zo groot is, voelt de overheid in Nederland (en in veel andere landen) zich verplicht tot ingrijpen via wet- en regelgeving, voorlichting en accijnsverhogingen. De prijs van een pakje sigaretten is de afgelopen decennia flink gestegen, wat het aantal rokers uiteindelijk moet terugdringen. Voor sommige consumenten is roken echter dusdanig verslavend dat de kosten hen niet weerhouden.

Vanuit het Britse ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zorg (Department of Health and Social Care) is het onderzoek aangejaagd om de urgentie te benadrukken en mensen aan te zetten tot stoppen. In Nederland wordt er eveneens actief gewezen op hulpmiddelen als de Rookvrij en Fitter-app en het persoonlijke Stoppen met Roken-plan van de overheid. De hoop is dat zulke initiatieven rokers de handvatten geven om uit de vicieuze cirkel van verslaving te breken.

Ministeries en gezondheidsinstituten benadrukken dat stoppen niet alleen individueel gezondheidswinst oplevert, maar ook financieel voordeel oplevert, zowel voor de roker als voor de samenleving. Gezondheidskosten die gerelateerd zijn aan de behandeling van ziekten als longkanker, hart- en vaatziekten en COPD lopen enorm op. De maatschappelijke winst van minder rokers is dus zeer aanzienlijk.

Hoewel de nieuwste analyses grotendeels uit Britse studies voortkomen, is het beeld in landen als Nederland, België en Duitsland vergelijkbaar. In Groot-Brittannië sterven ongeveer 80.000 mensen per jaar aan roken gerelateerde ziekten en is roken goed voor een kwart van alle kankersterfgevallen. In Nederland ligt dat aantal met ruim 20.000 sterfgevallen wat lager, maar de proporties zijn niet wezenlijk anders.

Ook elders in Europa en de rest van de wereld is roken een grote kostenpost voor de gezondheidszorg en de samenleving als geheel. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) sterven wereldwijd jaarlijks meer dan zeven miljoen mensen aan de gevolgen van roken. Het terugdringen van tabak is daarmee een belangrijke internationale prioriteit, wat leidt tot strengere wetgeving rond reclame en verpakking, hogere accijnzen en verdergaande initiatieven als ‘rookvrije zones’ op openbare plekken.

Voor wie nog rookt, maar graag zou stoppen: het lijkt moeilijker dan het is. Dat nu blijkt dat je ook nog veel langer kunt genieten van het feit dat het gelukt is, zou een extra motivatie kunnen zijn.

De waarde van een Bitcoin is de afgelopen weken met ruim 14% gedaald. De digitale munt is momenteel ongeveer 89.300 euro waard. Nadat de digitale munt eerder dit jaar piekte rond de 108.000 dollar (zo’n 102.000 euro), leek de marktpositie van Bitcoin even onwankelbaar. Toch is de realiteit nu anders, want binnen een kort tijdsbestek hebben flinke koersdalingen het vertrouwen van menig belegger behoorlijk op de proef gesteld. Hoewel Bitcoin nog steeds een enorme winst laat zien vergeleken met het begin van het jaar, is de euforie die ontstond na de herverkiezing van Donald Trump tijdens de recente Amerikaanse presidentsverkiezingen alweer heel snel weggeëbd.

Deze neerwaartse correctie is een hard gelag voor beleggers die op de top zijn ingestapt. Veel mensen die dachten snel te kunnen profiteren van de hype, zien hun portefeuilles nu stevig in waarde dalen. De essentiële vraag is of deze koersdaling het einde van de huidige bullmarkt betekent, of slechts een tijdelijke reset is. Historisch gezien is een correctie na zo’n sterke stijging niet ongewoon. De crypto-gemeenschap spreekt vaak over ‘wave patterns’: periodes van exponentiële groei, gevolgd door diepe correcties, om uiteindelijk weer op te veren.

Naast de bekende volatiliteit van Bitcoin is er ook externe druk. Een cryptomunt wordt niet in een vacuüm verhandeld: de economie, de rentestanden, politieke spanningen en zelfs de seizoensinvloeden rond feestdagen hebben invloed op de handel. Na de afgelopen maanden van optimisme sloeg de stemming plots om. Toen de Amerikaanse centrale bank liet weten de rente de komende tijd minder te verlagen dan verwacht, koelde het sentiment direct af. Bovendien is het traditionele eindejaarspatroon, waarin veel beleggers in de feestmaanden hun posities afbouwen, soms ook zichtbaar op de cryptomarkt. Het gevolg: dalende koersen en de daarmee gepaard gaande toenemende onzekerheid.

Een ander belangrijk signaal is het handelsvolume en de liquidaties op cryptobeurzen. Als er in korte tijd grote bedragen worden geliquideerd, bijvoorbeeld omdat beleggers hun met hefboom gekochte posities moeten sluiten, kan dat de prijs nog verder drukken. De afgelopen tijd bedroeg het totale liquidatiebedrag in de markt honderden miljoenen. De angst sloeg zo om zich heen dat ook institutionele beleggers hun posities verkleinden. Er vonden in de Verenigde Staten voor het eerst sinds weken grote uitstroom van BTC-ETF’s (Bitcoin-spotfondsen) plaats, wat verder bijdroeg aan de dalende trend.

De recente terugval roept vanzelfsprekend de vraag op of de zogeheten bullmarkt voorbij is. Sommige analisten stellen dat de daling een gezonde correctie betreft. Zij wijzen erop dat het sentiment weliswaar tijdelijk is verslechterd, maar dat de langetermijnverwachtingen voor Bitcoin nog steeds positief zijn. De fundamentele factoren achter de koers, zoals de toenemende acceptatie door grote beleggers en bedrijven en de schaarste (maximaal 21 miljoen munten), blijven immers overeind. Toch is er ook een tegengeluid te horen: de dalende handelsvolumes zouden weleens het begin van een langdurige stagnatie of zelfs een nieuwe cryptowinter kunnen inluiden, zeker nu ook overheden regelgeving aanscherpen en investeerders voorzichtiger lijken te worden.

btc

De meeste Nederlanders zijn tevreden over hun zorgverzekering. Toch zijn het de kleine zorgverzekeraars die het beste uit de test komen. Dat blijkt uit een onderzoek van Zorgwijzer op basis van bijna 21.000 beoordelingen.

Uit de resultaten blijkt dat DSW, Stad Holland en OHRA de meest tevreden klanten hebben, mede dankzij hun persoonlijke aanpak, betrouwbaarheid en uitgebreide dekkingen. 

DSW aan kop
DSW pakt de eerste plaats als best beoordeelde zorgverzekeraar. Net als voorgaande jaren gaat de verzekeraar aan kop, met een gemiddeld cijfer van een 8,7 op basis van 1.150 beoordelingen.

Klanten roemen de verzekeraar uit Schiedam om de uitstekende klantenservice, snelle afhandeling van declaraties en brede keuze uit zorgverleners. De persoonlijke aandacht en bereikbaarheid worden verder als grote pluspunten genoemd.

Stad Holland volgt op de tweede plaats met een 8,6, waarbij de waardering vooral voortkomt uit de persoonlijke service en uitgebreide aanvullende dekking. OHRA sluit de top drie af met een 8,4, waarbij klanten de snelle verwerking van declaraties, betrouwbaarheid en het meedenkende karakter erg waarderen.

Kwaliteit komt met prijskaartje
Hoewel de kleinere zorgverzekeraars hoge ogen gooien op klanttevredenheid, vertaalt dit zich vaak in een hogere premie. Zo bedraagt de maandelijkse basispremie bij DSW 158,50 euro in 2025, terwijl prijsvechter VinkVink van Menzis met een tarief van 141,40 euro per maand aanzienlijk goedkoper is. VinkVink scoort met een 6,2 echter significant lager op klanttevredenheid.

Ook Stad Holland en OHRA zijn met een basispremie van respectievelijk 164,75 en 159,95 euro aan de dure kant. 

Meeste Nederlanders tevreden
De meeste Nederlanders zijn verzekerd bij één van de vier grote merken Zilveren Kruis, CZ, VGZ en Menzis. Ook deze groep is tevreden over zijn of haar zorgverzekeraar, blijkt uit de beoordelingen op Zorgwijzer.

Van de grote concerns voert CZ de lijst aan met een 7,9, gevolgd door Menzis met een 7,8. Zilveren Kruis en VGZ scoren een 7,7 en een 7,6.

Hoewel dit dikke voldoendes zijn, valt de gemiddelde score lager uit dan bij de kleinere verzekeraars, zoals DSW, a.s.r. Ik kies zelf en ONVZ, die (ruim) boven een 8 uitkomen. 

Verzekerden hechten waarde aan service
Verzekerden hechten veel waarde aan een bereikbare en persoonlijke klantenservice, stelt Koen Kuijper, expert zorgverzekeringen bij Zorgwijzer.

“Een goede zorgverzekering gaat dan ook verder dan alleen een lage premie,” zegt hij. “Het draait ook om vertrouwen, bereikbaarheid en de kwaliteit van dienstverlening.”

“Kleine zorgverzekeraars zoals DSW en Stad Holland blinken hierin uit, terwijl grote verzekeraars meer moeite hebben om deze hoge standaard te evenaren,” voegt Kuijper toe.

Iedereen in Nederland kan tot het einde van het jaar overstappen van zorgverzekering. In januari is het nog mogelijk een nieuwe zorgpolis af te sluiten, maar daarvoor moet de zorgverzekering voor 2024 uiterlijk op 31 december zijn opgezegd.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov heeft zich uitgesproken tegen het sturen van westerse vredestroepen naar Oekraïne als onderdeel van een mogelijk einde aan het bijna drie jaar durende conflict.

Moskou is ‘natuurlijk niet tevreden’ met voorstellen uit het team van Trump om een ‘vredeshandhavingscontingent van ‘Britse en Europese strijdkrachten’ naar Oekraïne te sturen’, zei Lavrov in een interview met het staatspersbureau TASS.

In het Westen wordt momenteel gesproken over een mogelijke stationering van buitenlandse soldaten in Oekraïne als onderdeel van een mogelijk vredesakkoord. Het Kremlin had eerder gezegd dat het “te vroeg was om over vredeshandhavers te praten”.

Trump, die over drie weken voor zijn tweede termijn zal worden beëdigd, heeft meerdere keren beweerd dat hij binnen 24 uur een vredesakkoord tussen Rusland en Oekraïne kan bereiken. Hij heeft nog geen concreet plan omschreven, maar er zijn al verschillende ideeën naar voren gebracht door de mensen om hem heen – waaronder het sturen van Europese soldaten om toezicht te houden op een staakt-het-vuren langs het duizend kilometer lange front en daarnaast het uitstellen van de toelating van Kiev tot de NAVO gedurende 20 jaar. 

De spanningen tussen EU-lidstaat Slowakije en hun oostelijk buurland Oekraïne blijven stijgen. De Slowaakse minister van Defensie Robert Kalinak zei op TA3 Television dat Oekraïne een deel van zijn grondgebied zou moeten opgeven om vrede met Rusland te bereiken. Dit zou volgens hem de realiteit zijn. Het is in het belang van Slowakije dat de oorlog in Oekraïne onmiddellijk eindigt en dat er onderhandelingen en een staakt-het-vuren tussen de partijen komen.

Kalinak zei verder tegen omroep TA 3: "Oekraïne realiseert zich waarschijnlijk niet dat het niet tussen Duitsland en Zwitserland ligt, maar dat het altijd de langste grens met Rusland zal hebben." Rusland heeft met zijn aanval alle regels overtreden en het internationale recht geschonden, dus er bestaat geen twijfel over wie de agressor was. "Maar we moeten ook kijken wat er in andere regio's gebeurt en of we dezelfde normen toepassen op andere geschillen."

Er kwam aanvankelijk geen reactie uit Kiev. De betrekkingen tussen de twee landen zijn de laatste tijd niet goed: Oekraïne zal begin 2025 stoppen met het doorvoeren van Russisch gas, wat problemen oplevert voor NAVO-land Slowakije. Oekraïne verliest hierdoor de doorvoervergoedingen die ondanks de oorlog nog betaald werden. Maar ze kiezen ervoor om Rusland de kans ontnemen om geld te verdienen voor zijn oorlogskas door gas naar Europa te exporteren.

De Slowaakse premier Robert Fico heeft Oekraïne vrijdag gedreigd dat zijn land in ruil daarvoor de levering van elektriciteit zou kunnen stopzetten. De Oekraïense president Zelensky interpreteerde het dreigement van Fico als een order van het Kremlin. Fico bezocht vorige week Kremlin-chef Poetin in Moskou en kreeg hiervoor zware kritiek van de EU en Oekraïne.

Van pioniers in de wetenschap tot schrijvers, van oorlogsmisdadigers tot sportieve helden: het afgelopen jaar hebben we weer afscheid moeten nemen van personen die we voorlopig niet zullen vergeten.

In de muziekwereld verloren we invloedrijke figuren zoals Quincy Jones, wiens revolutionaire benadering van muziek generaties artiesten inspireerde. Op het gebied van sport werden we geconfronteerd met het verlies van iconen als Sjoukje Dijkstra, de eerste Nederlandse olympisch kampioene in het kunstschaatsen. En de politicus Rick Brink overleed plotseling, een onvermoeibare pleitbezorger voor inclusie in de samenleving.

Ook de culturele en literaire wereld werd getroffen. Tonke Dragt, meesterverteller en schrijfster van klassiekers zoals De brief voor de koning, liet een blijvende erfenis na in de Nederlandse literatuur. Actrice en zangeres Wieteke van Dort, bekend van haar warme, humoristische personages en onvermoeibare inzet voor de Indische gemeenschap, werd eveneens een groot gemis.

In de wereld van de wetenschap en politiek namen we afscheid van figuren die geschiedenis schreven. Peter Higgs, wiens naam onlosmakelijk verbonden is met een van de grootste ontdekkingen in de natuurkunde, overleed op 94-jarige leeftijd.

In het volgende, verre van complete overzicht tref je een aantal van de bekende namen die in de geschiedenisboeken 2024 als het jaar van overlijden hebben staan.

Vanmiddag om 15:00u eindigt de tolheffing voor de Westerscheldetunnel. De tunnel die in 2003 werd geopend is de eerste en enige vaste binnenlandse verbinding tussen Zeeuws Vlaanderen en de rest van Nederland.

Niet alle voertuigen mogen voortaan gratis door de tunnel. Grote voertuigen zoals vrachtwagens blijven voorlopig tolplichtig in de ruim zesenhalve kilometer lange tunnel. Reden hiervoor is onder andere de vrees dat vrij vrachtverkeer door de tunnel extra verkeer tussen Gent en Rotterdam aantrekt, dat daarmee de Zeeuwse provinciale wegen te veel zou belasten.

Vanwege de veiligheid blijven er voor auto's en motoren nog wel (gescheiden) poortjes met slagboom. Dit om te voorkomen dat er met te hoge snelheid over het tolpleon wordt gereden. Wel openen de slagbomen voor hen nu voortaan gratis en niet pas in 2033, zoals eerder voorzien was.

Gedeputeerde Harry van der Maas van de provincie Zeeland en minister Barry Madlener van Infrastructuur en Waterstaat zullen de (deels) tolvrije tunnel vanmiddag officieel openen.

In het Alexandra Palace in Londen zijn de eerste twee achtste finales gespeeld op het wereldkampioenschap darts. Maandag staan de overige zes wedstrijden in de vierde ronde op het programma, waarna op nieuwjaarsdag de vier kwartfinales gespeeld worden.

De achtste finales begonnen met een Welsh onderonsje: Jonny Clayton nam het op tegen Gerwyn Price. Met onder meer een 124-finish via bullseye pakte Price de eerste twee sets, maar missers van Price en een strakke 121-finish, gelijk gevolgd door een 141-finish, hielpen Clayton op weg naar 2-2 in sets. The Ferrett liet vervolgens echter kansen liggen om het om te keren en Price profiteerde daar dan weer van: met twee keer 3-1 pakte de oud-wereldkampioen de wedstrijd met 4-2.

Titelverdediger Luke Humphries nam het vervolgens op tegen tweevoudig oud-wereldkampioen Peter Wright, die duidelijk nog niet helemaal fit was. Toch trok hij de eerste set knap naar zich toe na vijf legs, waarna Humphries set twee opende met een 161-finish. Die set ging ook naar een vijfde leg en werd gewonnen door Humphries, waarna Wright de vijfde leg in set drie pakte met een snaarstrakke 96-finish. Ook de vierde set ging naar Wright, wéér na vijf legs, maar daarna was het verzet van Humphries gebroken. Een 88-finish was de genadeklap en met 3-0 in de vijfde set maakte Wright een zeer bijzondere overwinning compleet: 4-1.

In het Italiaanse Toblach is gedurende het weekeinde de negentiende editie van de Tour de Ski gestart, de jaarlijkse etappewedstrijd in het langlaufen. In een zonovergoten Süd-Tirol stonden de eerste twee etappes op het programma: een sprint in de vrije stijl en een 15 kilometer massastart in de klassieke stijl. Op oudjaarsdag en nieuwjaarsdag worden de derde en vierde etappes afgewerkt, ook in Toblach.

Vrouwen
De sprint werd gekenmerkt door collectief Zweeds falen, bij afwezigheid van topper Jonna Sundling. Alle sprints dit seizoen werden door Zweedse vrouwen gewonnen, maar met Maja Dahlqvist stond er dit keer zelfs maar één in de halve finales - ze bereikte de finale, maar ging daarin ook nog eens onderuit. In de finale leek de overwinning even te gaan naar de Finse Jasmi Joensuu, maar de Amerikaanse Jessie Diggins was haar nét te snel af. Joensuu werd wel tweede en pakte zo haar eerste World Cup-podium, uitgerekend in de eerste wedstrijd nadat ze aankondigde dat haar huwelijk op de klippen was gelopen. Plek drie ging naar de Zwitserse Nadine Fähndrich,voor Kristin Austgulen Fosnæs uit Noorwegen en de Zwitserse Anja Weber.

Op de massastart werd de aanval in de tweede helft geopend door Therese Johaug, waarbij de teruggekeerde grand dame van het Noorse langlaufen gezelschap kreeg van zes anderen. Johaug en de Zweedse Ebba Andersson, veruit de minste sprinters van het stel, probeerden de rest los te schudden, maar zonder succes. Er werd gesprint en daarin was Diggins niet te verslaan, een zeldzame zege in de klassieke stijl voor de Amerikaanse. Kerttu Niskanen uit Finland werd fraai tweede, voor de Noorse Astrid Øyre Slind. Uiteraard voert Diggins het klassement aan, op 38 seconden gevolgd door Niskanen - Slind en landgenote Heidi Weng staan al op 1:09 minuten.

Mannen
Johannes Høsflot Klæbo is de grote topfavoriet bij de mannen, zeker in de sprintetappes, en dat maakte de Noor alvast waar: in de finale kwam alleen zijn Franse maat Lucas Chanavat met de verrassende Zwitser Janik Riebli in de buurt, maar Klæbo was niet te kloppen. Chanavat en Riebli werden tweede en derde, voor de afgehaakte Fransman Richard Jouve en de gevallen Valerio Grond (Zwitserland) en Ben Ogden (VS).

De massastart liep zoals zo vaak uit op een sprint met een forse groep, en dan is er in principe maar één de baas: Klæbo won ook de tweede etappe, voor landgenoten Erik Valnes, Håvard Moseby en Martin Løwstrøm Nyenget. Uiteraard is Klæbo daarmee ook de leider in het algemeen klassement, gevolgd door Jouve (+0:34), de Italiaan Federico Pellegrino (+0:36) en de Zweed Edvin Anger (+0:38).

Zondagavond zijn twee vliegtuigen van KLM kort na vertrek teruggekeerd naar Schiphol vanwege technische problemen. Het gaat het om twee Boeing 777-toestellen, die inmiddels veilig aan de grond staan. Alle passagiers en bemanningsleden maken het goed. Zo meldt AT5. 

Vlucht KLM 835 met bestemming Bali steeg om 21.54 uur op, maar boven Duitsland werd een technisch probleem geconstateerd. De gezagvoerder besloot toen om terug te keren naar Nederland. Om wat voor het technisch mankement het gaat, wordt momenteel nog onderzocht. 

Ook vlucht KLM 895 moest halverwege de reis terugkeren. Deze vlucht was zondagmiddag vertrokken naar de Chinese stad Shanghai. Daar was een probleem met de drinkwatervoorziening. "Er bleek niet voldoende drinkwater aan boord om te vlucht voort te zetten", laat een woordvoerder van KLM weten. Het vliegtuig draaide boven Azerbeidzjan om.

Ook problemen KLM in Noorwegen
Een dag eerder vond er ook een incident plaats met een KLM-vlucht. Een toestel dat onderweg was van Oslo naar Amsterdam moest na het opstijgen uitwijken naar een ander vliegveld in Noorwegen. 

Bij het opstijgen werd een hard geluid gehoord, waarna de piloten besloten terug te keren. Omdat er door mist niet in deze omstandigheden geland kon worden bij de luchthaven van Oslo, werd er uitgeweken naar Sandefjord.

Tijdens het landen belandde het toestel met lage snelheid in het gras naast de landingsbaan. De zes bemanningsleden en de meeste passagiers zijn zondag alsnog naar Amsterdam overgevlogen. 

Meerdere jongeren in Amsterdam en omstreken zijn de afgelopen weken het slachtoffer geworden van afpersing via sociale media. Daarvoor waarschuwt de politie op Instagram. Criminelen gebruikten een intimiderende methode om minderjarigen honderden euro's afhandig te maken. Zo meldt AT5. 

De slachtoffers werden op met name Snapchat benaderd. Hen werd wijsgemaakt dat ze een 'boete' moesten betalen, omdat zij iemand 'tot last' zouden zijn geweest. Betaalden ze de honderden euro's niet, dan zouden ze op een later moment worden 'uitgekleed en gefilmd' of beroofd dan wel mishandeld.

Hoeveel aangiften er precies liggen, is niet duidelijk. De politie roept iedereen die slachtoffer is geworden van afpersing op om zich te melden. "Ook als je angstig bent en twijfelt, komen we alsnog graag in contact met je om samen naar de mogelijkheden te kijken."

Afpersing via Snapchat, vooral populair onder jongeren, komt veel voor. Het sociale medium ligt onder meer in de VS onder vuur omdat het te weinig zou doen tegen dit soort wanpraktijken. Het bedrijf achter Snapchat, Snap Inc., kreeg in 2022 maandelijks zo'n tienduizend meldingen over afpersing van minderjarigen, maar zou er vanwege te hoge kosten voor hebben gekozen om niet in te grijpen, bleek eerder dit jaar. Snapchat schreef in een verklaring de veiligheid van de app "continu te verbeteren".

Goedemorgen!

De zon gaat onder... ((Archief)foto: MisterFox)

Geld of een foto doneren? Dat kan hier! 
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.

Milaan is de eerste grote Italiaanse stad die een vrijwel volledig verbod op buiten roken oplegt: vanaf 1 januari is roken verboden in alle openbare ruimtes, inclusief straten en paden. De enige uitzondering op het verbod zijn geïsoleerde gebieden waar een afstand van minimaal tien meter tot andere mensen kan worden gewaarborgd.

Bij overtreding wil de stad boetes op leggen die kunnen oplopen tot 240 euro. De uitbreiding van het verbod geldt alleen voor klassieke tabaksproducten zoals sigaretten, sigaren of cigarillo's, zo stelt de wet. Elektronische sigaretten daarentegen blijven in Milaan grotendeels buitenshuis toegestaan.

Het nieuwe verbod implementeert een nieuwe stap in de 'Air Pollution Control Ordinance', die de stad in 2020 heeft besloten en aangenomen. Roken is sinds 2021 verboden op speelplaatsen, begraafplaatsen, openbaarvervoerhaltes, parken en sportfaciliteiten in de op een na grootste stad van Italië.

Het doel van de verordening is om de hoeveelheid schadelijke en verontreinigende stoffen in de lucht te verminderen en zo de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren.

De financiële en economische metropool Milaan is met ruim 1,3 miljoen inwoners een van de steden in Italië met een slechte luchtkwaliteit. Volgens officiële informatie uit de regio Lombardije is het roken van sigaretten daar volgens de verordening de oorzaak van zeven procent van de totale fijnstofuitstoot.

Het is ook een bewustmakingsmaatregel gericht op het voorkomen van een ongezonde en schadelijke levensstijl van de bevolking, zei milieuraadslid Elena Grandi. Het doel is om de gezondheid van burgers te beschermen, inclusief het passief meeroken op openbare plaatsen “die ook door de jongsten worden bezocht”, aldus de verordening.

In Italië sterven jaarlijks ongeveer 9.000 mensen als gevolg van tabaksgebruik.

Buiten roken (@Freepik)

In Afghanistan hebben de Taliban opnieuw een decreet uitgevaardigd dat de deelname van vrouwen aan het sociale leven beperkt. De woordvoerder van de machthebbers publiceerde op X een bevel dat de installatie van ramen in woongebouwen verbiedt waardoor ruimtes die door vrouwen worden gebruikt, zichtbaar zijn.

Dit geldt bijvoorbeeld voor slaapkamers of keukens. Lokale autoriteiten moeten toezicht houden op de bouwwerkzaamheden. In bestaande huizen moeten de eigenaren de ramen dichtmetselen of anderszins ondoorzichtig maken.

Sinds de Taliban drie jaar geleden weer aan de macht kwamen in Afghanistan, zijn vrouwen geleidelijk aan uit de openbare ruimte verbannen. Een onlangs aangenomen wet verbiedt vrouwen om in het openbaar hun stem te verheffen. Bovendien mogen meisjes niet meer naar middelbare scholen. De Verenigde Naties hebben scherpe kritiek op de ontwikkeling en spreken van ‘gender-apartheid’.

Het Israëlische leger zegt dat het ongeveer twintig Hamas-leden heeft gedood bij een aanval op een ziekenhuis in het noorden van de Gazastrook.

Ruim 240 terroristen zijn gisteren en eergisteren gearresteerd tijdens de militaire actie in het Kamal Adwan-ziekenhuis in de stad Beit Lahia, aldus het leger. Onder hen is de directeur van de kliniek. Israëlische soldaten hebben verschillende explosieven onschadelijk gemaakt in het ziekenhuis, dat werd gebruikt als commandocentrum van Hamas. De Verenigde Naties hadden scherpe kritiek geuit op de militaire operatie in het laatste operationele ziekenhuis in de noordelijke Gazastrook.

Er was vandaag ook een aanval door Israëlische troepen op een ziekenhuis in Gaza-stad. Volgens het door Hamas gecontroleerde agentschap voor civiele bescherming werden hierbij zeven Palestijnen gedood. Volgens Israëlische informatie hadden Hamas-leden zich daar ook verschanst.

In het Verenigd Koninkrijk schaft de Labour-regering de belastingvrijstelling voor particuliere scholen af.

Minister van Financiën Reeves zei dat dit geld voortaan naar staatsscholen zou vloeien, waar 94 procent van de kinderen onderwijs krijgt. Particuliere scholen moeten daarom vanaf 1 januari 20 procent BTW afdragen over schoolgeld. Volgens de Labour-regering zou hierdoor ieder jaar het equivalent van minimaal 1,8 miljard euro in de staatskas moeten vloeien. Het geld zal vervolgens worden gebruikt om ongeveer 6.500 nieuwe leraren aan te nemen en verdere verbeteringen aan openbare scholen te financieren.

Minister van Onderwijs Phillipson zei dat hoge onderwijsnormen niet mogen worden voorbehouden aan gezinnen die het zich kunnen veroorloven. Onderzoeksinstanties hadden erop gewezen dat de ongelijkheid tussen particuliere en openbare scholen was toegenomen tijdens de veertien jaar dat de Conservatieve Tories aan de macht waren.