Nieuwe wetten Justitie en Veiligheid per 1 juli 2024
Slachtoffers kunnen straks in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding, nazaten van tot slaaf gemaakten kunnen kosteloos hun naam wijzigen en verdachten van ernstige misdrijven moeten verplicht aanwezig zijn op de inhoudelijke zitting in hun strafzaak. Op 1 juli 2024 treden verschillende wetten in werking op het terrein van Justitie en Veiligheid. Hieronder een overzicht.
Wet seksuele misdrijven
Slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag worden vanaf 1 juli dit jaar strafrechtelijk beter beschermd. Dankzij de Wet seksuele misdrijven kunnen slachtoffers in meer gevallen aangifte doen van verkrachting en aanranding. Om verkrachting of aanranding aan te tonen is het niet meer nodig om te bewijzen dat er sprake was van dwang, doordat bijvoorbeeld geweld was toegepast of was gedreigd met geweld. Iemand is strafbaar als diegene seksueel contact doorzet, terwijl er duidelijke signalen zijn dat de ander geen seks wil. Dwang, is voortaan wel een strafverzwarende factor, maar niet langer een vereiste voor een veroordeling voor verkrachting of aanranding. In de nieuwe wet wordt ook seksuele intimidatie in het openbaar strafbaar. Seksuele intimidatie in het openbaar kan zich afspelen op straat, maar bijvoorbeeld ook op publieke websites en via social media. Daarnaast wordt het seksueel benaderen van kinderen jonger dan 16 jaar – ofwel sexchatting - strafbaar, gaan de maximumstraffen voor een aantal seksuele misdrijven omhoog en wordt regelgeving digitaal meer bij de tijd gebracht. Uitgangspunt in de nieuwe wet is dat seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag offline en online even strafwaardig is.
Autoriteit kan hostingbedrijven verplichten online kinderporno te verwijderen
Op straffe van een bestuurlijke boete kunnen hostingbedrijven vanaf 1 juli 2024 worden verplicht om hun servers op te schonen van online kinderpornografisch materiaal en om het schadelijke beeldmateriaal ontoegankelijk te maken voor internetgebruikers. De Autoriteit online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal (ATKM) kan voortaan de ICT-bedrijven een aanwijzing geven als online beeldmateriaal van seksueel kindermisbruik op hun servers is geconstateerd. Foute en nalatige hostingbedrijven die na een melding het online kinderpornografisch materiaal niet snel verwijderen, riskeren een boete. Deze sanctie is afhankelijk van de omzet en kan bij herhaalde overtredingen oplopen tot maximaal 10% van de bedrijfsomzet.
Verschijningsplicht
Verdachten van ernstige misdrijven moeten vanaf 1 juli verplicht aanwezig zijn op de inhoudelijke zitting in hun strafzaak. Nu is het aan verdachten zelf om te bepalen of ze aanwezig zijn bij hun rechtszaak. Met deze wetswijziging is dat niet langer het geval. Slachtoffers of nabestaanden krijgen hiermee de kans om een verdachte te vertellen wat het misdrijf bij hen heeft aangericht. Als de verdachte aanwezig is kunnen rechter en officier van justitie de verdachte zelf ondervragen. Dat draagt bij aan de waarheidsvinding.
Naamswijziging voor nazaten van tot slaafgemaakten
Nazaten van tot slaafgemaakten kunnen vanaf 1 juli kosteloos hun achternaam naam wijzigen. In het koloniale verleden hadden tot slaaf gemaakten vaak geen vrije naamskeuze, maar kregen een naam opgelegd. In veel gevallen was dit een verwijzing naar de (voormalige) slavenhouder of de plantage waarop zij werkten. Meerderjarigen die zo’n achternaam dragen, mogen die straks gratis aanpassen. Nu kost de naamswijziging nog € 835. Bovendien moet een psychologische verklaring worden overlegd waarin staat dat hinder wordt ondervonden van de achternaam. Dat is straks verleden tijd. Een verklaring dat betrokkene een nazaat is van een tot slaaf gemaakte volstaat.
