Spanje: Sánchez durft Catalaanse politici gratie te verlenen

De Spaanse regering zal dinsdag gratie verlenen aan negen vooraanstaande Catalaanse onafhankelijkheidsadvocaten die in de gevangenis zitten. Dat maakte premier Pedro Sánchez bekend tijdens een bezoek aan Barcelona, de hoofdstad van Catalonië. De negen prominente politici werden in 2019 veroordeeld tot tussen de negen en 13 jaar gevangenisstraf voor een poging om Catalonië van Spanje af te scheiden.

Het onderwerp is zeer emotioneel beladen - terwijl de stap moet worden gezien als een gebaar van verzoening naar de Catalanen die campagne voeren voor de onafhankelijkheid van de regio, klinkt er harde kritiek in andere delen van Spanje. Vorige week demonstreerden tienduizenden mensen in Madrid tegen het geplande pardon voor de gevangen zittende Catalanen. Oppositieleider Pablo Casado van de conservatieve Volkspartij (PP) riep Sánchez op om "de eenheid van Spanje niet te verkopen".

De minderheidsregering van Sánchez vertrouwt op stemmen van Catalaanse separatisten voor een meerderheid in het parlement. Ten tijde van een illegaal referendum door de separatisten rond de toenmalige regionale president Carles Puigdemont, stelde Sánchez zich al gematigder op dan toenmalig regeringsleider Mariano Rajoy van de PP. Over de eenheid van Spanje valt echter niet te onderhandelen voor beide partijen.

Toen het geschil over de onafhankelijkheid van Catalonië in 2017 escaleerde, leek de eenheid van Spanje soms ernstig in gevaar. De centrale regering in Madrid pikte het niet en nam een tijdlang de controle over Catalonië. Onafhankelijkheidsleiders werden voor het gerecht gebracht. Twaalf Catalaanse politici werden veroordeeld tot gevangenisstraffen tot 13 jaar. Puigdemont vluchtte naar het buitenland en woonde soms in Berlijn. Hij zit nu in het Europees Parlement.

De bevolking van Catalonië is verdeeld in ongeveer twee gelijke blokken van voor- en tegenstanders van de onafhankelijkheid. De separatisten hebben hun stem de afgelopen jaren echter veel luiderlaten klinken, waarbij sommigen alleen toestemming vroegen om een referendum te houden over een afsplitsing - zoals ook mogelijk was in Quebec, Canada of Schotland. In de rest van Spanje zijn echter velen verontwaardigd over de Catalanen en hun acties om zich af te splitsen van Spanje.

Het geschil over Catalonië gaat tientallen, zo niet eeuwen terug. Vooral onder de Franco-dictatuur werd de Catalaanse taal en cultuur onderdrukt en in plaats daarvan werd een verenigde Spaanse natie gepropageerd. Volgens anderen zijn centralisatiemaatregelen onder koning Philip V in de 18e eeuw de oorzaak van het probleem. Sinds de overgang naar democratie meer dan 40 jaar geleden heeft Catalonië, net als andere Spaanse regio's, vergaande zelfstandigheid gehad in het verleden.