AIVD rolt Russisch spionagenetwerk op in Nederland, twee diplomaten uitgezet

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) beëindigde recentelijk operaties van een inlichtingenofficier van de Russische civiele inlichtingendienst SVR. De inlichtingenofficier - die als geaccrediteerd diplomaat op de Russische ambassade in Den Haag werkte - hield zich bezig met spionage op het gebied van technologie en wetenschap. Hij bouwde een substantieel netwerk van bronnen, die allen werkzaam zijn of waren in de Nederlandse hightech-sector.

De Russische inlichtingenofficier legde contact met personen met toegang tot gevoelige informatie binnen de hightech-sector.

Sommige personen werden door de inlichtingenofficier in ruil voor informatie betaald.

Een tweede Russische inlichtingenofficier van de SVR, die ook als diplomaat was geaccrediteerd bij de Russische ambassade in Den Haag, vervulde een ondersteunende rol. Beide inlichtingenofficieren zijn door het ministerie van Buitenlandse Zaken 'persona non grata' verklaard. Dit betekent dat zij niet meer als diplomaat in Nederland actief mogen zijn en ons land binnenkort moeten verlaten.

Nederlandse economie en nationale veiligheid
De high tech-sector beschikt over hoogwaardige en unieke kennis. Deze spionagezaak heeft zeer waarschijnlijk schade toegebracht aan de organisaties waar de bronnen actief zijn of waren en daarmee mogelijk ook aan de Nederlandse economie en de nationale veiligheid.

De interesse van de Russische inlichtingenofficier ging onder meer uit naar informatie over kunstmatige intelligentie, halfgeleiders en nanotechnologie. Veel van deze technologie is zowel bruikbaar in civiele als militaire toepassingen.

Getroffen organisaties geïnformeerd; bronnen aangesproken en geconfronteerd
De bronnen van de Russische inlichtingenofficier zijn door de AIVD aangesproken om hun activiteiten te verstoren.

In een aantal gevallen heeft de AIVD een ambtsbericht aan betrokken bedrijven en een hogere onderwijsinstelling uitgebracht, zodat zij maatregelen kunnen treffen.

In één geval is aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een ambtsbericht uitgebracht. De IND treft op grond hiervan vreemdelingrechtelijke maatregelen tegen een bron. De AIVD onderzoekt of er additionele ambtsberichten uitgebracht kunnen worden aan de IND.

De AIVD heeft geen mededelingen gedaan over de identiteit van de bronnen en om welke bedrijven en hogere onderwijsinstelling betrokken zijn.

De Brief van minister Ollongren, van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, aan de Tweede Kamer over de verstoring van Russische economische spionageactiviteiten door de AIVD is hier te downloaden.