Parlement roept op tot een betere bescherming van grens- en seizoenarbeiders

Er is meer actie nodig om de gezondheid, veiligheid en werkomstandigheden van grens- en seizoenarbeiders te verzekeren, zegt het Europees Parlement.

Op 19 juni keurde het Parlement een resolutie goed over de situatie van grens- en seizoenarbeiders in de context van de Covid-19-crisis, maar ook voor de situatie daarna, met aandacht voor mobiliteit, precaire werkomstandigheden en een gebrek aan veiligheidsmaatregelen. EP-leden roepen op tot een betere bescherming en gelijke sociale zekerheid en arbeidsrechten voor alle arbeiders.

Met de sluiting van de interne grenzen, beperkingen op bewegingsvrijheid en de opschorting van vele economische activiteiten, heeft de coronapandemie bestaande tekortkomingen aan het licht gebracht.

Vele mobiele arbeiders zijn cruciaal voor de voorziening van essentiële goederen en diensten in belangrijke economische sectoren zoals landbouw en voedselproductie, sociale diensten, gezondheidsvoorziening, de bouwsector en vervoer. Ze kunnen ook een belangrijke rol spelen in de aanloop naar economisch herstel na de pandemie. 

Deze arbeiders worden vaak in dienst genomen via kortetermijncontracten, met weinig werkzekerheid en onvoldoende of soms zelfs geen sociale zekerheid. Arbeiders met dergelijke kortetermijnopdrachten wonen bovendien vaak in groepsaccommodatie waar de regels rond sociale afstanden moeilijk na te leven zijn.

Arbeidsinspecteurs hebben herhaaldelijk schendingen van de mensenrechten vastgesteld op het vlak van werktijden, leefomstandigheden, gezondheid en veiligheid op de werkplek, ondanks het feit dat mobiele arbeiders op dezelfde manier behandeld moeten worden als binnenlandse werknemers.

Wat wil het Europees Parlement?
Het Parlement wil de correcte uitvoering van bestaande EU-wetten en een betere coördinatie onder lidstaten om de gelijke behandeling en bescherming van grens- en seizoenarbeiders te garanderen, inclusief:

• Vrijwaring van de gezondheid, veiligheid en eerlijke werkomstandigheden van arbeiders, inclusief degelijke huisvesting, onafhankelijk van hun loon
• Identificering van eventuele tekortkomingen in EU- en nationale wetgevingen en een mogelijke herziening van de huidige wettelijke kaders
• Uitbreiding van de nationale en grensoverschrijdende arbeidsinspecties
• Oplossingen om wanpraktijken op het gebied van onderaanneming aan te pakken en de verzekering dat de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) volledig operationeel is
• Verzekering dat arbeiders volledig op de hoogte zijn van hun rechten en verplichtingen in een taal die ze begrijpen, en op de hoogte zijn van de risico’s en veiligheidsmaatregelen die moeten genomen worden
• Een snelle overeenkomst over de herziene regels rond de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels, die momenteel worden onderhandeld tussen het Parlement, de Raad en de Commissie, om sociale fraude aan te pakken.

De resolutie dringt ook aan bij de lidstaten - die het nog niet gedaan hebben - om zo snel mogelijk alle reisbeperkingen op te heffen voor grensarbeiders om arbeidstekorten in belangrijke sectoren te vermijden.

Na een oproep van de Europese Raad eind maart, stelde de Commissie op 30 maart richtlijnen op voor een gecoördineerde aanpak op EU-niveau en om te verzekeren dat mobiele werknemers - voornamelijk essentiële beroepen in de strijd tegen Covid-19 – op hun werkplek kunnen geraken. Het voorzag een niet-uitputtende lijst van essentiële werknemers zoals zorgpersoneel, dienstverleners in de kinderopvang en ouderenzorg, wetenschappers in de gezondheidssector en arbeiders in de voedingssector, voor wie een soepele en snelle grensovergang – inclusief een aangepaste gezondheidsscreening - gegarandeerd moet worden.

Op 26 mei, besprak de commissie werkgelegenheid meldingen van precaire werkomstandigheden van grensarbeiders met het Kroatische voorzitterschap, de Commissie en de Europese Arbeidsautoriteit. Op de plenaire zitting van 18 juni debatteerden EP-leden uitgebreid over deze kwestie voorafgaand aan de stemming hierover.

Volgende stappen
Naar alle verwachting zal de Europese Commissie op de oproep van het Europees Parlement reageren met nieuwe specifieke richtlijnen om grens- en seizoenarbeiders te beschermen in de context van Covid-19.