21 gemeenten hebben recht op meer zetels

Monique Verlind (DJMO)

Door veranderingen in de bevolkingsaantallen hebben 21 gemeenten bij de verkiezingen op 21 maart recht op meer zetels in de raad en moeten 3 gemeenten zetels inleveren, zo schrijft de Gemeentewet voor. Dat blijkt uit de bevolkingsaantallen per gemeente die het CBS maandelijks publiceert.

Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen zullen de raadsleden van 335 gemeenten worden gekozen. Volgens de laatste bevolkingscijfers wonen in deze gemeenten 12,7 miljoen kiesgerechtigden. In 45 gemeenten zullen geen verkiezingen worden gehouden, omdat deze als gevolg van een gemeentelijke herindeling op een ander moment worden of al eerder zijn gehouden.

Hoe meer inwoners, hoe meer zetels
Het aantal zetels in een gemeenteraad kan alleen bij verkiezingen veranderen. Artikel 8 van de Gemeentewet schrijft voor hoeveel raadsleden een gemeente krijgt. Dat aantal is afhankelijk van het inwonertal op 1 januari van het jaar voorafgaand aan de verkiezingen, met inachtneming van een onder- en bovengrens. Is het aantal inwoners op die datum toegenomen tot boven een grens, dan wordt het aantal zetels naar boven bijgesteld.

Een gemeenteraad krimpt na het passeren van een ondergrens. Soms is het aannemelijk dat na deze peildatum het inwoneraantal alsnog overschreden is. Een gemeente mag het aantal zetels dan naar boven bijstellen op basis van de bevolkingsstand in de vierde maand voorafgaande aan de maand van de kandidaatstelling, in dit geval 1 oktober 2017.

Grootst mogelijke raad in Almere
Op basis van de Gemeentewet neemt het aantal raadszetels in 21 gemeenten toe. Almere had op 1 januari 2017 meer dan 200.000 inwoners, waardoor het aantal raadszetels toeneemt van 39 naar 45, het hoogst mogelijke aantal. De andere groeiende gemeenteraden krijgen er 2 zetels bij.

De gemeente Alblasserdam heeft in januari 2017 de grens van 20.000 inwoners met 8 overschreden, waardoor de raad naar 19 zetels zal groeien. Sliedrecht en Gemert-Bakel zitten respectievelijk net 12 en 24 inwoners boven een groeigrens. Purmerend en Hendrik-Ido-Ambacht hebben op basis van de bevolkingstand op 1 oktober recht op meer zetels.

De raden van de gemeenten Bergen (Noord-Holland), Delfzijl en Loppersum zullen met twee leden krimpen omdat het bevolkingsaantal is geslonken. De bevolking van de gemeente Westervoort zat in januari 2017 onder de grens van 15.000 inwoners, maar in oktober weer daarboven, waardoor het aantal zetels in de raad toch niet omlaag hoeft.