FOK!toen: Peter Jackson
Vandaag staat er een verjaardagstaart op de tafel in huize Jackson in Nieuw-Zeeland. Peter Jackson, de regisseur die bij de meeste mensen vooral bekend werd door zijn verfilmingen van de boeken van J.R.R. Tolkien, is vandaag namelijk alweer 52 jaar geworden. Voor FOK!toen een goede reden om eens een blik te werpen op het leven van deze sympathieke filmmaker.
De vroege jaren
Peter Robert Jackson word op 31 oktober 1961 geboren in Pukerua Bay, een kustplaatsje vlak bij de stad Wellington. Peter is de enige zoon van Joan en William Jackson. Moeder werkt als fabrieksarbeider en vader is een boekhouder. Als kind is Peter al een groot liefhebber van oude films en als hij van een vriend van de familie een Super 8 camera cadeau krijgt, gaat hij samen met een aantal vrienden korte films maken. Jackson was opgegroeid met de prachtige films van Ray Harryhausen en was daarnaast ook een grote fan van series zoals Thunderbirds en Monty Python's Flying Circus. Jacksons meest favoriete film in die tijd was King Kong en als de jonge filmmaker negen jaar oud is, maakt hij een stop motion remake van de epische rolprent.
In 1971 maakt Jackson zijn eerste film. The Dwarf Patrol is een oorlogsfilm die geheel in de achtertuin van de familie Jackson is opgenomen. Tussen 1971 en 1978 zou de cineast in wording diverse korte films maken, waarvan de James Bond-spoof Coldfinger, de Hammer Horror-parodie Curse of the Gravewalker en The Valley (1976) het meest 'bekend' zouden worden. Als Jackson 16 jaar oud is besluit om hij om zijn school te verlaten en gaat aan het werk bij een lokale krant. Tijdens de daaropvolgende zeven jaar werkt Jackson voor de krant terwijl hij nog bij zijn ouders woont. Op deze manier kan hij geld opsparen om zijn eerste echte camera te kopen. Als Peter Jackson 18 jaar oud is koopt hij zijn eerste 16 mm camera en begint op de opnames van de film Roast of the Day, een film die later bekend zou worden onder de titel Bad Taste.
Kotsende ruimtewezens en een hondsdolle aaprat
Van 1983 tot 1987 werd er hard gewerkt aan de totstandkoming van de film Bad Taste. Opnames voor de film konden namelijk alleen in de weekends worden gemaakt, aangezien de meeste mensen in zowel de crew als cast een normale weekbaan hadden. Met een budget van 18000 Euro werden de opnames van de splatterhorrorfilm in vier jaar afgerond. Voor de prachtige gore effecten liet Jackson zich inspireren door de Amerikaanse effecten pionier Tom Savini. Nadat de film op het filmfestival van Cannes te zien was geweest werden de rechten voor Bad Taste in twaalf landen verkocht.
Jackson was ondertussen begonnen met het schrijven van nieuwe scenario's. Hiervoor werkte hij samen met schrijvers als Stephen Sinclair, Fran Walsh en Danny Mulheron. Vooral met Walsh kon Jackson het goed vinden, de twee zouden in 1987 trouwen. Jackson werkt aan een vervolgfilm voor A Nightmare on Elm Street maar doet uiteindelijk niks met het script. Eind 1989 verschijnt de tweede film van Jackson. Meet the Feebles is een heerlijk bizarre poppenfilm die zich nog het beste laat omschrijven als een combinatie van The Muppet Show, The Evil Dead en Deep Throat. Met de slogan 'From the creators of Bad Taste, comes a film with no taste at all!' verscheen de film in april 1990 op een fantasy filmfestival in Hamburg.
Braindead
In 1992 verscheen de derde film van Jackson. Braindead was een heerlijke zombiefilm met een uitzonderlijke twist in het verhaal. Waar men normaal gesproken probeert om levende doden buiten de deur te houden, probeert de held in het verhaal van Braindead zijn ondode familieleden in hun huis op te sluiten. Het verhaal van Braindead, die in Amerika zou worden uitgebracht als Dead Alive, was geschreven door Jackson, samen met Fran Walsh en Stephen Sinclair. Met een budget van dik 2 miljoen Euro werd de komische horrorfilm in 11 weken opgenomen in de omgeving van Wellington. Jackson zou wereldwijd prijzen winnen met de film, waaronder de Silver Scream Award op het Festival van de Fantastische Film in Amsterdam in 1993.
Hemelse films
Na Braindead besloot Jackson dat het tijd werd voor een ander filmgenre. In 1994 verschijnt de film Heavenly Creatures, over de waargebeurde Parker-Hulme moordzaak uit 1954. In de film zien we het verhaal van Pauline Parker en Juliet Hulme, een tweetal 16-jarige meisjes die de moeder van Parker vermoorden. Heavenly Creatures werd genomineerd voor een Oscar en zou diverse prijzen waaronder de Zilveren Leeuw van het Filmfestival van Venetië winnen. In het daaropvolgende jaar regisseert Jackson samen met Costa Botes de prachtige mockumentary Forgotten Silver over de 'vergeten' filmhistorie van Nieuw-Zeeland. Dat de documentaire goed geslaagd was bleek wel toen velen op zoek gingen naar films van de Nieuw-Zeelandse filmpionier Colin McKenzie. Deze waren dan ook woedend toen ze ontdekten dat Colin McKenzie nooit had bestaan.
Na het grote succes van Heavenly Creatures kreeg Jackson in 1996 de kans om zijn eerste Hollywoodfilm te gaan maken. Met de steun van producer Robert Zemeckis kreeg Jackson de kans om zijn film in Nieuw-Zeeland op te nemen, zolang het verhaal zich maar in een fictief Amerikaans stadje zou afspelen. The Frighteners met Michael J. Fox zou commercieel gezien geen succes zijn. Ondanks dat de film veel goede recensies had gekregen bleef het publiek uit de bioscopen weg. The Frighteners was de laatste speelfilm van Michael J. Fox. De acteur was nog 4 jaar te zien in de serie Spin City alvorens hij met pensioen zou gaan, vanwege de ziekte van Parkinson. Universal had wel vertrouwen in de filmmaker en boden hem aan om een remake te maken van King Kong. Toen echter ook de monsterfilms Mighty Joe Young en Godzilla in productie werden genomen, besloot Universal om haar filmplannen een tijdje in de koelkast te zetten om een overdaad van monsterfilms te voorkomen.
Tolkien
Nadat Peter Jackson te horen had gekregen dat de opnames van King Kong voorlopig geen doorgang konden vinden besloot de filmmaker om zich op een ander filmproject te gaan storten. In 1978 had hij de bewerking van Ralph Bakshi van het epische verhaal The Lord of the Rings van Tolkien gezien en liep sindsdien al met het plan rond om eens een serieuze film rondom het verhaal te gaan maken. Nadat Jackson in 1997 een ontmoeting had gehad met producer Saul Zaentz kreeg hij de rechten over het verhaal van Tolkien. The Lord of the Rings zou in eerste instantie als een tweedelige film opgenomen worden voor Miramax. Toen de opnames al waren begonnen kreeg de regisseur van de studio de vraag of het verhaal ook in een enkele film verwerkt kon worden. Jackson ging op zoek naar een andere filmmaatschappij voor zijn film en maakte een deal met New Line Cinema voor een trilogie.
Van 11 oktober 1999 tot 22 december 2000 werd de volledige trilogie opgenomen in Nieuw-Zeeland. In 438 dagen werd er op 150 verschillende locaties opnames gemaakt voor de drie The Lord of the Rings-films. Op 19 december 2001 verscheen het eerste deel van de trilogie; The Fellowship of the Ring. Al in het openingsweekend zou de film alleen in Amerika al zo'n 34 miljoen Euro opbrengen, wereldwijd zou de Tolkien-verfilming zo'n 632 miljoen Euro in het kassalaatje brengen. Hiermee werd The Fellowship of the Ring de meest succesvolle fantasyfilm aller tijden. The Fellowship of the Ring zou in 2002 dertien keer genomineerd worden voor een Oscar, waarvan er vier verzilverd werden.
Op 18 december verscheen de vervolgfilm The Two Towers. Oorspronkelijk zou het verhaal van The Two Towers niet apart verfilmd worden, maar nadat Jackson te horen had gekregen dat er drie in plaats van twee films mochten worden gemaakt herschreef hij het oorspronkelijke scenario. The Two Towers, die werd gemaakt met een budget van 68 miljoen Euro zou wereldwijd zo'n 670 miljoen Euro opleveren en was daarmee ook de meest succesvolle film van 2002. De slag bij Helm's Deep wordt door velen als één van de allerbest in beeld gebrachte veldslagen ooit worden gezien. De opname van de veldslag nam zo'n drie maanden in beslag. The Two Towers zou uiteindelijk twee Oscars en een stuk of 76 andere filmprijzen opleveren.
De The Lord of the Rings-trilogie werd op 17 december 2003 afgerond met The Return of the King. De derde film in de reeks was zonder enige twijfel het meest succesvolle deel in de trilogie. Zo zou The Return of the King in het openingsweekend in Amerika al 52 miljoen Euro in het laatje brengen en zou na Titanic de tweede film worden die wereldwijd meer dan 727 miljoen Euro op zou leveren. The Return of the King zou elf maal voor een Oscar worden genomineerd en zou ze ook allemaal winnen. Alleen Ben-Hur (1959) en Titanic (1997) waren daar ook in geslaagd.
King Kong
Na het immense succes van zowel The Fellowship of the Ring als The Two Towers vroeg Universal aan Jackson of hij nog interesse had om een remake te maken van het klassieke King Kong-verhaal. Samen met The Lord of the Rings Co-schrijver Philippa Boyens gingen Jackson en Walsh aan de slag met het script voor de film, die met een budget van 127 miljoen Euro gemaakt zou worden. Voor de opnames van King Kong ging Jackson weer aan de slag met een groot deel van de crew van de Lord of the Rings-films. De regisseur was absoluut niet te spreken over het script dat hem in 1996 aangeboden was en baseerde zijn nieuwe scenario op het boek van Delos W. Lovelace uit 1932.
Op 6 september 2004 begonnen de opnames in Miramar in Nieuw-Zeeland. Al snel bleek de grootse avonturenfilm duurder uit te vallen dan ingeschat was en werd het budget opgeschroefd naar 150 miljoen Euro. Hierdoor kon Jackson de film wel met een half uur verlengen, al kostte dat hem wel zo'n 23 miljoen Euro uit eigen zak. King Kong werd daarmee ook de duurste filmproductie tot op dat moment. In maart 2005 konden de opnames, naar volle tevredenheid van Universal, afgerond worden.
Op 15 december 2005 verscheen de reuzenaap voor het eerst op het witte doek. Met een opbrengst van bijna 400 miljoen Euro zou King Kong in de top 5 van bestbezochte films van 2005 eindigen. Ook zou de dvd van de film zo'n 7,5 miljoen keer over de toonbank gaan. De film zou vier nominaties ontvangen bij de Academy Awards en mocht 3 Oscars mee naar huis nemen.
The Lovely Bones
Na de The Lord of the Rings-trilogie en King Kong wilde Jackson weer eens een wat kleinere film maken. Die kans kreeg hij in april 2004 als hij een bod mag doen op de filmrechten van Alice Sebold's boek The Lovely Bones. Na onderhandelingen besloot Jackson om met Dreamworks in zee te gaan. Met een budget van 50 miljoen Euro ging de filmmaker in oktober 2007 aan de slag met de opnames voor de film, die in zowel Pennsylvania als Nieuw-Zeeland opgenomen zou worden.
In The Lovely Bones draait het om Susie Salmon (Saoirse Ronan), een 14-jarig meisje dat door een buurtgenoot is vermoord. Vanuit het hiernamaals ziet het meisje hoe haar familie op zoek zijn naar haar. Haar vader Jack (Mark Wahlberg) wil wraak nemen op de moordenaar van zijn dochter en moeder Abigail (Rachel Weisz) heeft veel moeite met het verlies van hun dochter. Dan ziet Susie dat de moordenaar opnieuw wil toeslaan en moet een moeilijke keuze maken.
Voor de soundtrack van de film werd Brian Eno ingehuurd. Frans Walsh, fan van de muzikant, stelde Jackson voor om de atmosferische klanken van de Britse geluidskunstenaar te gebruiken. Jackson had daar wel oren naar en belde Eno op met de vraag of hij een tweetal oude composities van hem voor zijn film mocht gebruiken. Tot zijn grote verrassing stelde Eno voor om een geheel nieuwe soundtrack voor de film te componeren. Dat was opvallend aangezien Eno in het verleden meerdere malen had laten weten geen interesse te hebben in het maken van filmmuziek. Voor de soundtrack van Heavenly Creatures maakte Eno onder meer gebruik van een nog niet voltooide demo uit 1973.
The Lovely Bones zou oorspronkelijk op 13 maart 2009 worden uitgebracht, maar de film verscheen pas op 26 december 2009 voor het eerst op het witte doek. Hierdoor kreeg Jackson extra tijd om nog wat opnames op te poetsen en bij te werken. Na de vorige vier blockbusters vielen de resultaten van The Lovely Bones enigszins tegen. De kritieken op de film waren nogal uiteenlopend. Daar kon zelfs een aftiteling van 15 minuten niks aan veranderen. The Lovely Bones zou uiteindelijk wereldwijd zo'n 67 miljoen Euro opleveren.
District 9
Datzelfde jaar zou Jackson aan de slag gaan met een verfilming van het populaire computerspel Halo. Jackson zou de film van Neill Blomkamp produceren, maar nadat ze geen financiële steun konden krijgen voor het ambitieuze filmproject besloten de twee filmmakers om hun krachten te bundelen in het sciencefiction project District 9. In 60 dagen werden de opnames voor de film, die was gebaseerd op Blomkamp's korte film Alive In Joburg, in Zuid-Afrika gemaakt. Bij het verschijnen van de epische sciencefiction-rolprent was District 9 meteen een enorm succes. De film, gemaakt met een budget van 21 miljoen Euro zou wereldwijd meer dan 152 miljoen Euro opleveren.
Ondertussen had men Jackson een aanbod gedaan om een remake van de oorlogsfilm The Dam Busters te produceren. De film, gebaseerd op een scenario van Stephen Fry, had in 2010 moeten verschijnen, maar de productie is tot een nog te noemen tijdstip opgeschort. Jackson had zijn zinnen gezet op een verfilming van de Temeraire-verhalen van de Britse schrijfster Naomi Novik. Temeraire speelt zich af in een alternatieve wereld ten tijde van de napoleontische oorlogen, waar de strijd wordt beslecht met behulp van draken-divisies. In een interview in 2009 liet Jackson weten dat hij er over zat te denken om een mini-serie van het verhaal te maken, om te voorkomen dat het een onafgemaakt verhaal zou worden, indien het eerste deel van een film-reeks zou floppen.
Kuifje
Het idee achter een film over Kuifje ontstond in 1981 toen een filmrecensent de film Raiders of the Lost Ark vergeleek met een verhaal van Kuifje. Steven Spielberg kende de strips niet maar was meteen verknocht aan het heroïsche verhaal van Hergé. In 2001 liep Spielberg dan ook al met het idee rond om een tekenfilm-trilogie te maken over de dappere reporter en kocht via Dreamworks de filmrechten. De eerste film zou draaien rond de verhalen Het geheim van de Eenhoorn en De schat van Scharlaken Rackham, de tweede rond De 7 kristallen bollen en De zonnetempel en de slotfilm van de trilogie zou gebaseerd zijn op de verhalen De Blauwe Lotus en Kuifje in Tibet.
Spielberg nam vervolgens contact op met Jackson om te vragen of zijn filmbedrijf Weta Digital de animatie van Kuifjes hond Bobbie konden verzorgen. Jackson bleek ook wel een liefhebber te zijn van de strips van Hergé en stelde voor om een film te maken met motion capture in plaats van live-action. Nadat de twee filmmakers een bezoekje hadden gebracht aan de filmset van Avatar was ook Spielberg er van overtuigd dat de Kuifje-film digitaal opgenomen zou worden.
Na de voltooiing van zowel Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull als The Lovely Bones gingen de cineasten aan de slag met The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn. De film kreeg op 22 oktober 2011 haar wereldpremière in Brussel en zou vier dagen later in de rest van de wereld te zien zijn. De pers prees de film de hemel in en Kuifje zou uiteindelijk wereldwijd zo'n 271 miljoen Euro in het kassalaatje brengen. The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn was de eerste non-Pixar animatie-film die, naast vele andere prijzen, een Golden Globe zou winnen. Ook won componist John Williams een Oscar voor de prachtige filmmuziek.
The Hobbit
Nadat Peter Jackson de documentaire West of Memphis had geproduceerd kon hij eindelijk aan de slag met een project waar hij al jaren op zat te azen. The Hobbit zou oorspronkelijk als een tweedelige film gemaakt worden, maar de regisseur maakte in juli 2012 bekend dat het toch een trilogie zou gaan worden, bestaande uit An Unexpected Journey (2012), The Desolation of Smaug (2013) en There and Back Again (2014). Het overgrote deel van de cast uit The Lord of the Rings-trilogie was weer present toen de opnames voor het epische drieluik begonnen.
De opnames van The Hobbit gingen niet zonder slag of stoot. Zo riepen verschillende acteursvakbonden hun leden op om niet aan de film mee te werken. De producenten van de film weigerden acteurs aan te nemen onder vakbondsvoorwaarden en acteurs die de oproep negeerden konden uit de vakbond gezet worden. Jackson liet vervolgens weten dat hij de film dan wel in Oost-Europa op zou nemen. Vanwege deze uitspraak gingen in oktober 2010 duizenden Nieuw-Zeelanders protesterend de straat op. Ze eisten dat de film in Nieuw-Zeeland opgenomen zou worden, omdat men anders misschien wel 1 miljard Euro aan toeristische inkomsten mis zou kunnen lopen. De Nieuw-Zeelandse regering ging in onderhandeling met Warner Bros en bood de studio een extra belastingvoordeel van 7 miljoen Euro. Ook werden wetten op het gebied van arbeidsrecht aangepast om gezeik van en met de vakbonden te vermijden. Op 21 maart 2011 gingen de opnames van start in Nieuw-Zeeland. In juli 2012 eindigden de opnames.
Op 28 november 2012 kreeg The Hobbit: An Unexpected Journey haar wereldpremière in Wellington in Nieuw-Zeeland. De film sloeg in als een bom en zou wereldwijd meer dan 727 miljoen Euro in het kassalaatje brengen. Het vervolg, The Hobbit: The Desolation of Smaug, die in Nederland zal worden uitgebracht onder de titel De Hobbit: de Woestenij van Smaug, is vanaf 11 december 2013 in de bioscoop te zien.
