Dooi tussen Washington en Teheran
Na een briefwisseling tussen de presidenten Barack Obama en Hasan Rouhani lijken de ijzige betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Iran te ontdooien. Iran wil praten over zijn atoomprogramma, om van de verlammende internationale sancties af te komen.
Obama en Rouhani zijn volgende week allebei in New York voor de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Ze zouden elkaar daar tegen het lijf kunnen lopen. Het Witte Huis zegt dat er geen ontmoeting gepland staat, maar sluit de mogelijkheid van een direct gesprek niet uit.
Obama zegt al langer dat hij open staat voor gesprekken met zijn Iraanse evenknie, als Teheran oprecht bereid is zijn atoomprogramma te beperken. Iran zegt dat dit programma uitsluitend vreedzame doeleinden heeft, maar de VS, andere westerse landen en Israël verdenken het land ervan stiekem te werken aan een atoombom.
Iran heeft steeds gezegd dat eerst de sancties moeten worden verlicht. De door de VS en Europa ingestelde strafmaatregelen hebben geleid tot een sterke stijging van de inflatie en werkloosheid in Iran.
Of er schot komt in de nucleaire kwestie kan afhangen van de onderhandelingen over de ontmanteling van het arsenaal chemische wapens van Syrië. Iran is een belangrijke bondgenoot van de Syrische president Bashar Assad, wiens regering volgens Amerikaanse en andere westerse inlichtingendiensten verantwoordelijk was voor een gifgasaanval op 21 augustus bij Damascus.
Iran heeft de inzet van chemische wapens in Syrië fel veroordeeld. In een opiniestuk donderdag in de Washington Post zegde Rouhani toe zich te zullen inzetten voor een dialoog tussen het Syrische regime en de oppositie. "Maar om langs de impasses te komen, met betrekking tot Syrië of het nucleaire programma van mijn land of de betrekkingen met de Verenigde Staten, moeten wij ons doel hoger stellen", schreef Rouhani. "In plaats van ons te richten op hoe wij kunnen voorkomen dat zaken erger worden, moeten wij erover nadenken, en erover praten, hoe wij dingen beter kunnen maken. Wij moeten daarom de moed opbrengen om duidelijk, bondig en oprecht over te brengen wat wij willen, en om dit bekrachtigen met de politieke wil om de noodzakelijke stappen te zetten."
In een interview met NBC riep Rouhani deze week op tot 'de eliminatie van alle massavernietigingswapens uit de gehele regio'. Hij zei ook dat Iran nooit zal streven naar massavernietigingswapens, waaronder kernwapens.
Volgens de vroegere Amerikaanse onderhandelaar Robert Einhorn kan het nucleaire overleg op niets uitlopen als het plan voor Syrië mislukt. Maar als er een akkoord komt, en als de Syrische chemische wapens snel, geloofwaardig en verifieerbaar worden ontmanteld, zonder dat er militaire actie aan te pas hoeft te komen, 'denk ik dat dit een zeer positieve uitwerking kan hebben op de diplomatie en de bereidheid om daar in het geval van Iran een risico in te nemen'.
Sinds de verkiezing van Rouhani in juni hebben Obama en hij brieven uitgewisseld. Rouhani wordt als een gematigder en diplomatieke figuur gezien dan zijn voorganger Mahmoud Ahmadinejad. Bovendien lijkt hij de steun te hebben van de opperste leider, ayatollah Ali Khamenei.
