Onderzoek misbruik jeugdzorg gepresenteerd

Het eindrapport van de commissie-Samson over het misbruik van minderjarigen die door de overheid in instellingen of pleeggezinnen zijn geplaatst, wordt maandag gepresenteerd. Met de publicatie van het rapport 'Omringd door zorg, toch niet veilig' is het onderzoek naar misbruik van kinderen in instellingen echter nog niet afgesloten.

De commissie, onder leiding van voormalig procureur-generaal Rieke Samson, werd in het voorjaar van 2010 ingesteld door het toenmalige kabinet. Aanleiding waren meldingen van seksueel misbruik die in de jaren vijftig en zestig door de kinderbescherming in katholieke instellingen waren geplaatst.

Afgelopen vrijdag lekten al enkele conclusies uit. Zo zouden de overheid en Jeugdzorg Nederland tekort zijn geschoten in hun taak om kinderen die uit huis werden geplaatst een veilige omgeving te bieden. Door onvoldoende toezicht lopen kinderen in jeugdzorginstellingen twee keer zoveel risico om misbruikt te worden als kinderen die thuis opgroeien.

Voor kinderen met een verstandelijke beperking is dat risico drie keer zo groot, meldde de NOS. Ook zou het meeste seksueel misbruik niet worden gepleegd door hulpverleners, maar door jongeren. Ook plegen kinderen onderling ontucht.

De commissie wil dat jeugdzorginstellingen excuses aanbieden aan de slachtoffers. Besturen van instellingen mogen zich volgens de commissie niet verschuilen achter gebrekkige of kwijtgeraakte dossiers, meldde de NOS zondag. Seksuele problematiek zou nog altijd niet bespreekbaar zijn in de sector, ook niet in de opleiding.

Ook de Inspectie Jeugdzorg krijgt kritiek. Papieren toezicht zou plaats moeten maken voor het echte werk. Het toezicht op de jeugdzorg moet als het aan de commissie ligt dan ook niet bij de gemeenten moeten worden gelegd, omdat het dan versnippert. Samson vindt het 'zorgwekkend' dat dit toch dreigt te gebeuren.

Het onderzoek van Samson staat los van het onderzoek van misbruik in de katholieke kerk, dat is uitgevoerd door Wim Deetman. Hij presenteerde zijn rapport vorig jaar al. Daaruit bleek dat tussen 1945 en 1981 tussen de tien- en twintigduizend kinderen zijn misbruikt in katholieke instellingen, en dat het misbruik bekend was binnen de ordes en bisdommen.

Met de publicatie van het rapport is het 'misbruikdossier' nog niet afgesloten. Zo is Deetman inmiddels een vervolgonderzoek gestart naar misbruik van minderjarige meisjes in de katholieke kerk. Deze groep was in zijn eerste onderzoek onderbelicht gebleven.

En staatssecretaris van Volksgezondheid Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) kondigde eerde dit jaar een onderzoek aan naar de geschiedenis van de psychiatrie en de invloed daarvan op de katholieke kerk. Aanleiding daarvoor waren onthullingen over castraties van minderjarigen binnen katholieke instellingen, nadat zij waren misbruikt.