'Strengere wet arbeidsongeschiktheid werkt'
De tien jaar geleden strenger geworden wetgeving rond arbeidsongeschiktheidsuitkeringen werpt zijn vruchten af. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau in een dinsdag verschenen rapport.
Tussen 2000 en 2010 daalde aantal mensen met een WIA of aanverwante uitkering van 950 naar 800 duizend. Het aandeel Wajong-uitkeringen hierin nam in die tien jaar echter wel flink toe.
Het aantal jonggehandicapten met zo'n uitkering steeg van 127 duizend naar 205 duizend. De wet is inmiddels in 2010 aangepast om jonge gehandicapten aan het werk te krijgen. "Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, maar de instroom in de Wajong nam in 2011 voor het eerst af", schrijven de onderzoekers.
De arbeidsdeelname van gedeeltelijk arbeidsongeschikten nam in de meetperiode af van 60 naar 57 procent, onder meer doordat de gemiddelde leeftijd is gestegen en deze oudere arbeidsongeschikten minder snel aan een baan komen. De participatie van volledig arbeidsongeschikten bleef stabiel op twaalf procent. Nederland behoort hiermee tot de middenmoot.
Nederland is het in vergelijking met andere EU-landen wel beter gaan doen. Het aandeel mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering van acht procent van de beroepsbevolking is echter nog steeds 'zeer hoog'. Ook de uitgaven van Nederland aan arbeidsongeschiktheid, twee procent van het bruto binnenlandse product, behoren tot de Europese top.
Om de participatie te verhogen zien de onderzoekers verschillende aanknopingspunten. Zo werken thuiswerkende arbeidsongeschikten vaker en meer uren. Daarnaast kan het helpen om mensen positiever te laten nadenken over hun gezondheid. Mensen die een negatieve gezondheidsbeleving hebben hervatten namelijk veel minder vaak hun werkende leven.
Gevaren zien de onderzoekers in de toenemende vergrijzing. Oudere werknemers zijn weliswaar minder vaak ziek, maar als zij ziek zijn, is dat langdurig. Ook de versoepeling van het ontslagrecht is een bedreiging. Zieken weer aan het werk te krijgen lukt namelijk veel beter als dat bij de oude, vertrouwde baas gebeurt.
