Afrikaanse landen op het WK
In 2010 wordt voor het eerst in de historie een WK georganiseerd op het Afrikaanse continent. Een mooie aanleiding om eens in de WK-geschiedenis te duiken op zoek naar de opvallendste resultaten van Afrikaanse landen. Gaat nu voor het eerst in de historie een Afrikaans land bij de laatste vier eindigen of zelfs wereldkampioen worden? De tijd zal het leren.
De vroege jaren
Lange tijd stelde voetbal in Afrika niets voor. Het duurt dan ook even voor er voor de eerste keer een Afrikaanse deelnemer te bewonderen is op een WK voetbal. Pas in 1970 vindt dit historische feit plaats. Marokko neemt deel aan de eindronde in Mexico. Hoewel de Marokkanen al in de poulefase worden uitgeschakeld, zorgen zij wel voor het eerste Afrikaanse punt ooit. In de laatste groepswedstrijd wordt het 1-1 tegen Bulgarije. In de eerste poulewedstrijd tegen West-Duitsland wordt met 2-1 verloren, maar zorgt een Marokkaanse speler wel voor een primeur. Mohammed Houmane wordt de eerste Afrikaanse doelpuntenmaker op een WK. Overigens wordt deze wedstrijd door de Nederlandse scheidsrechter Laurens van Ravens gefloten.
De eerste Afrikaanse zege op een WK ooit wordt in 1978 behaald door Tunesië. In het openingsduel wordt Mexico met 3-1 verslagen en tegen West-Duitsland, de regerend wereldkampioen, speelt het verdienstelijk 0-0. Het is echter net niet goed genoeg om de tweede ronde te halen. In 1986 lukt dit voor het eerst, als Marokko als eerste in de poule eindigt. De Marokkanen verslaan Portugal en spelen doelpuntloos gelijk tegen Engeland en Polen. Genoeg om als eerste in de poule te eindigen. Abderrazak Khairi is de grote man met twee goals tegen Portugal. In de achtste finale blijkt West-Duitsland, de latere finalist, vervolgens maar net te sterk. Het wordt 1-0.
Ontembare Leeuwen
Het WK van 1990 wordt het toernooi van de Ontembare Leeuwen. In Italië trapt wereldkampioen Argentinië, met Diego Maradona als superster in de gelederen, af voor het openingsduel met Kameroen. Een makkie, zo denkt iedereen vooraf. Kameroen bijt echter stevig van zich af en François Omam-Biyik zorgt voor een sensatie door de 1-0 binnen te koppen. Kameroen krijgt twee keer rood, maar houdt stand. De eerste verrassing van het toernooi is een feit. Voor de wedstrijd tegen Roemenië zijn alle ogen gericht op Kameroen. Het loopt stroever. Dan doet de coach, Valeri Nepomniachi, een gouden wissel. De 38-jarige Roger Milla betreedt het veld en scoort twee keer. Zijn beroemde dansje bij de cornervlag gaat de wereld over en maakt van Milla een cultheld. Kameroen is dan zeker van plaatsing voor de achtste finales en laat het duel met de Sovjetunie duidelijk lopen. Het verliest met 4-0.
In de achtste finale wacht Colombia. Na negentig minuten is het nog altijd 0-0 in Napels. Tijdens de verlenging slaat Roger Milla echter weer toe. Hij scoort twee keer. Vooral het doelpunt waarbij hij de extravagante Colombiaanse goalie René Higuita, die ver voor zijn doel in balbezit komt, het leer afsnoept en vervolgens in een leeg doel schuift, wordt legendarisch. Kameroen stunt weer en haalt de kwartfinale, een historisch resultaat voor het Afrikaanse continent!
Dan wacht Engeland. David Platt zet de Engelsen op voorsprong, maar vanaf de stip zorgt Emmanuel Kundé na rust voor de 1-1. Eugène Ekéké lijkt enkele minuten later voor een nieuwe verrassing te zorgen, want hij maakt de 1-2. Gary Lineker weet echter een strafschop te benutten in de slotfase en doet dit in de verlenging nog eens. Het sprookje van Kameroen is voorbij. Toch heeft het land voor een positieve stimulans voor het Afrikaanse voetbal gezorgd. Spelers als Milla, N’Kono, Makanaky, Mbouh en Omam-Biyik worden ineens beroemdheden. Het toch wat grauwe toernooi heeft kleur gekregen dankzij Kameroen. Milla zal overigens vier jaar later nogmaals opdraven en als 42-jarige scoren tegen Rusland, waardoor hij nog altijd de oudste doelpuntenmaker ooit is op een WK.
Net niet voor Nigeria
In de jaren negentig is Nigeria ongetwijfeld het sterkste Afrikaanse voetballand. De Nigerianen weten zowel op het WK van 1994 als van 1998 de poulefase door te komen. Daarna gaat het echter mis. In 1994 ziet de Nederlandse bondscoach Clemens Westerhof zijn ploeg eerst knap met 3-0 van Bulgarije winnen. Rachidi Yekini maakt de eerste goal en viert dat met gebalde vuisten liggend in het net. Van Argentinië wordt vervolgens verloren, maar dankzij een zege op Griekenland mag Nigeria door. Ajacied Finidi George is één van de doelpuntenmakers. De achtste finale eindigt echter in een drama. Naïef verdedigen stelt de lepe Italiaan Roberto Baggio in de voorlaatste minuut in staat om de 1-1 te maken, waarna hij in de verlenging vanaf elf meter Nigeria in rouw dompelt.
In 1998 aast het land, nu met de ervaren Bora Milutinovic als bondscoach, op revanche. De start is schitterend. In een klassieker tegen Spanje blundert de Spaanse goalie Andoni Zubizarreta eerst op een inzet van Garba Lawal van Roda JC, waarna Ajax-speler Sunday Oliseh met een fameuze pegel van afstand de 3-2 verzorgt. Ook Bulgarije wordt verslagen, waarna Nigeria met een B-team tegen Paraguay speelt en verliest. Spanje wordt het kind van de rekening. Het lijkt echter het Nigeriaanse ritme gebroken te hebben, want in de achtste finale wordt het 1-4 tegen Denemarken. Binnen het kwartier is het al 0-2, terwijl doelman Peter Rufai niet vrijuit ging bij twee treffers. Ondanks het vaak opwindende spel, strandt Nigeria dus telkens net na de groepsfase.
Weer een kwartfinale
Het WK van 2002, in Zuid-Korea en Japan, begint met een daverende verrassing. Wereldkampioen Frankrijk laat zich aftroeven door WK-debutant Senegal. Papa Bouba Diop wordt in één klap wereldberoemd vanwege zijn doelpunt tegen de Fransen. Tegen Denemarken en Uruguay speelt Senegal vervolgens gelijk, waardoor het team zich plaatst voor de volgende ronde. Zweden is de tegenstander in de achtste finale en via Henke Larsson wordt het al vlot 1-0. Henri Camara maakt echter nog voor rust gelijk en in de verlenging wordt hij de held van de natie door de 1-2 te scoren. Senegal mag dus naar de kwartfinale, waardoor het de prestatie van Kameroen in 1990 evenaart.
Kan Senegal nog verder komen? Die vraag stelt iedereen zich en het antwoord blijkt nee. In de verlenging weet de Turk Ilhan Mansiz de kwartfinale in het voordeel van zijn land te beslissen, waardoor Senegal net als Kameroen bij de laatste acht eindigt. Hoewel er veel respect is voor de prestatie van Senegal, weet het land toch niet zo’n daverende indruk te maken als Kameroen deed. Ongetwijfeld speelt daarbij een rol dat Kameroen voor het eerst een dergelijke prestatie neerzette.
Overige deelnemers
Er hebben nog meer landen meegedaan namens Afrika. In 1974 werd Zaïre met een doelsaldo van 0-14 uitgeschakeld in de poule. In 1982 worden Kameroen en Algerije op doelsaldo uitgeschakeld in de poule. Vier jaar later sneuvelt Algerije eveneens in de groepsfase, terwijl in 1990 naast Kameroen ook Egypte deelneemt. Het speelt gelijk tegen Nederland, maar vliegt er toch uit. In 1994 stranden Kameroen en Marokko in de eerste ronde. Dit is in 1998 ook het geval voor deze twee landen, maar ook voor Tunesië en debutant Zuid-Afrika. In 2002 moeten Zuid-Afrika, Nigeria, Kameroen en Tunesië het toernooi al na de eerste ronde verlaten. Op het laatste WK in Duitsland in 2006 werden de debutanten Angola, Togo en Ivoorkust, alsmede het meer ervaren Tunesië in de groepsfase uitgeschakeld. Ghana, ook een debutant, overleeft de poule wel. Het land verliest daarna echter van wereldkampioen Brazilië.
Wat zal het WK 2010 brengen? Gaat er op het eigen continent een ploeg opstaan, die een met Kameroen vergelijkbaar hoofdstuk aan de Afrikaanse WK-historie gaat toevoegen? Ghana, Ivoorkust, Zuid-Afrika, Kameroen, Nigeria en Algerije zullen ongetwijfeld een poging gaan wagen!
