De Neerlandse Vertaaling
Iedereen in ons geweldige kikkerlandje is het gewend om, bijna op automatische wijze, de ondertitels te lezen die anderstalige programma’s er op na houden. Daar is niks mis mee, zo leert men andere talen kennen.Tenzij deze vertalingen slechter zijn en elke literaire vorm missen. Denk hierbij aan de nieuwe Statenbijbel. De bijbel is toch een boek met een aardige metaforiek en literaire diepgang. Maar tegenwoordig wordt dubbelzinnigheid niet meer gewaardeerd en daarom hebben bijbelkenners dan ook besloten het zo kaal, kil, gevoelloos mogelijk te hertalen. Ik vermoed dan ook dat het gedaan is door atheïsten, zo schamel en fantasieloos als de bepalingen en formuleringen zijn. Maar dit terzijde, vandaag bestrijd ik de verTAALingen van de televisie en krant.
Een zender waarvan het niemand zal opvallen dat ze zich bevinden in de laagste contreien van het vertalen, is natuurlijk onze Neerlandse zender TMF. (De MuziekFabriek = vrij vertaald) Want wanneer men een woord uit het Engels of Frans verkeerd vertaalt, is dit in sommige gevallen nog te overzien. Maar zelfs het Nederlands kan TMF niet goed vertalen! (en niemand is verbaasd) Als nietsvermoedende Neerlandse taalpurist zapte ik enkel door de kanalen heen, om tot stilstand te komen bij TMF, alwaar ik een klein modepopje aanschouwde.
Ik zag de troela in een helikopter, maar door al het lawaai was het fantastische commentaar dat VJ’s van TMF er altijd op nahouden niet hoorbaar. Dit was ook de motivatie om de televisie op TMF te laten staan. De ruis die haar stem overstemde was zeer rustgevend, maar haar oogjes keken moeilijk, pretenderend het leuk te vinden en moeite doend enthousiast te blijven, en ik zag imitatieblije woordjes die bij het verslag hoorden, zonder te hoeven horen welke leugentjes het kleine popje aan het verspreiden was. Heerlijk….Of niet? Eindelijk was ik blij, tevreden met het aanbod van televisie wat TMF mij gaf.
Het is terdege beter dan wanneer je ze hoort praten, en dat doen ze veel, erg veel. Allemaal lijden ze eraan, het ik-ben-wat-mensen-willen-horen-en-zijn syndroom. (Het ziektebeeld in het stadium waarin de VJ’s verkeren is niet zo erg, maar wanneer de egotrip langer duurt, is het mensonterend, zoals lijders zullen worden aangetast in latere stadia van de ziekte)
En zo reilen en zeilen de VJ’s er flink op los bij TMF, klakkeloos aannemend dat ze wel geweldig moeten zijn, anders zou hun smoeltje toch niet op TV zijn? Aannemend dat er wel naar hun geluisterd moet worden, ze zijn immers de gezichten van de jeugd in Nederland? (Even veronderstellend dat het gezicht van de jeugd in Nederland zijn iets goeds en geweldigs is. Wij weten wel beter natuurlijk.)
Maar ze hebben simpelweg geen idee hoezeer zij de degeneratie van de Neerlandse cultuur bewerkstelligen. Maar dat alles verbleekte en vergat ik toen ik eindelijk het geluid van de stilte kon horen, eindelijk geen gebrul en gelal van een van die populistische popjes hoefde aan te horen.
Voor een seconde was ik geheel content met TMF, een ervaring zo fantastisch dat ik het geluid harder zette, om zo te horen hoe de helikopterbladen de woorden van de VJ verscheurden en verhakten tot hapklare lettergrepen die niet meer samen te puzzelen waren tot in een zin. Rust….eindelijk.
Niet dus, de ondertitels sprongen aan. Ik ben dan genoodzaakt om te lezen welke woorden uitgekozen waren om dit item over helikopter vliegen de hemel in te prijzen.
“Wehhhh, dit is cool! Echt insane vet gewoon.” Wehhhh, is iets? Ik dacht bij mijzelf: Wehhhh, ik moet weten wat wehhhh is! Dus pakte ik een Wehhhh-woordenboek, en bladerde naar de ‘W’, om te moeten ontdekken dat Wehhhh helemaal niet bestaat. “Wehhhh”, zei ik bij mezelf, “Das ook lullig.”
Om nog maar te zwijgen van de Engels/Neerlandse samentrekkingen, waar ik een rechtgeaarde fucking hekel aan heb! Even later weer een stukje van dit item, deze keer een beschouwing van de helikoptervlucht onder de roterende rotor van de helikopter, dus nog steeds met ruis. Dus die pop van TMF weer blij doen: “De controls van dit ding zijn echt heel gevoelig, een tikje naar achter en je wordt gelijk gelanseerd.” Gelanseerd, GELANssssssssEERD!? Jezus, behoeft dit nog verder afgezeken te worden? Wat valt hier nog over te zeggen? Geen retoriek zal ik hierop bieden, slechts raad zal ik geven: Nikki, Saar, Valerio, Sacha, asjeblieft, trek dat geld uit om een fatsoenlijke vertaler te vinden, en niet die allochtoon die toevallig binnen kwam lopen met jullie bestelling van de shoarmazaak.
Gaan we verder, want ook de televisiezenders die niet door jongeren in hun greep gehouden worden, maken er een potje van. Zat ik gisteren op RTL 5 te kijken naar xXx, een soort “imitatieBond” met dezelfde slappe grappen, alleen dan gemaakt door een Amerikaan. (Nog erger dan wanneer een Brit het doet) De hoofdpersoon had lichte ruzie met een medewerker van een of andere geheime dienst. Deze medewerker was neergeschoten door de hoofdpersoon met een pijltje waar je niks van voelt maar waardoor wel bloed te zien is. Imitatie moord dus. Niks aan het handje, maar de louche medewerker van de geheime dienst was er boos over. De hoofdpersoon zei: “I had to do what I had to do to get in.” De vertaling liegt er niet om. Wat de hoofdpersoon het liefst wil van de groepering waar hij zich bij aangesloten had, luidt als volgt: “Ik moest bij ze penetreren.”
De gedachte van de vertaler waren op dat moment ergens anders, zo concludeer ik. Voor mensen die zich afvragen wat dan wel het goede woord geweest was: infiltreren.
Ook Nederlandse sensatiekrant het AD doet frivool mee aan de degeneratie van onze cultuur, door melding te maken van een voetballer die op een foto hoog boven een andere voetballer “uit toornt”. Zou iemand me willen vertellen of deze voetballer ergens bovenuit torent, of dat deze voetballer goddelijke krachten bezit waarmee hij zijn toorn laat losbarsten?
Verder valt me op dat veel dingen niet eens vertaald worden, soms slaat men hele zinnen over, waarin overigens wel vrijwel nooit echt interessante dingen vermeld worden, maar toch. Ik pleit ervoor dat we vertalers aan strikte eisen laten voldoen, en niet de eerste de beste mafkees die een beetje Engels spreekt gelijk films laten vertalen. Men zou ook het fatsoen kunnen nemen bij die vertalings-maatschappijen het door iemand anders te laten controleren, om zo dit soort dubbelzinnigheden en ronduit foutieve vertalingen uit te bannen. Als klap op de vuurpijl moet men met rood correctieschrift een streep halen door de carrière van de vertaler bij TMF, die niet eens zijn/haar eigen taal redelijk beheerst. Het zou leuk zijn als de jongeren die TMF veel kijken, er nog wat van opsteken behalve te leren van de VJ’s hoe je het best kan DeepThroaten en de diepste ‘infiltratie’ krijgt tijdens de coïtus (dat betekent in TMF’ Neerlands: neuken). Het is om simpel van te worden, net als de vertalers van de Neerlandse Televisie. Dat weinig mensen tegenwoordig nog proper Neerlands kunnen schrijven is een publiek geheim, maar dit bevordert de schrijfkunsten van de gemiddelde Nederlander zeker niet.
