Elf pro-Palestinademonstranten die afgelopen maandag het Maagdenhuis bezetten, zijn inmiddels vrijgelaten. Dat bevestigt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie (OM). "Het OM moet in alle zaken nog een beslissing nemen", aldus de woordvoerder. De demonstranten worden verdacht van huisvredebreuk, vernieling, openlijk geweld en het overtreden van een gebiedsverbod. Zo meldt AT5. 

Gisteren werden elf - van de in totaal dertien - pro-Palestinademonstranten die het Maagdenhuis hadden bezet aangehouden. Vanaf maandag 11.00 uur bezette de groep het gebouw. Demonstranten voor het Maagdenhuis lieten weten 'hun kameraden binnen te steunen'. "We staan hier ook in solidariteit met de Palestijnen, we zijn onvermurwbaar daarin", vertelde een woordvoerder van de betrokken actiegroep maandag tegen AT5. 

Maandagmiddag werd het pand door de politie ontruimd, daarbij raakte één agent lichtgewond toen deze een bijtende substantie in zijn gezicht kreeg. 

Tijdens de bezetting werden er barricades van banken en stoelen gemaakt, muren beklad met graffiti en daarnaast camera's en computerschermen kapotgemaakt. Wat de kosten van het herstel zullen worden, is op dit moment onduidelijk. Zo zal de UvA eerst offertes moeten aanvragen.

Wie voor de kosten van de schade zal moeten opdraaien, is nog de vraag. De universiteit laat weten de schade voor waar mogelijk op de daders te verhalen. Vanwege het dragen van gezichtsbedekkende kleding is het voor het OM lastiger te achterhalen door wie de vernielingen zijn gepleegd. 

Binnenkort zullen de elf verdachten worden gehoord en zal justitie een besluit nemen over hun vervolging. Voor nu heeft het OM de zaken in behandeling. 

Mensen met dementie moeten een betere toegang krijgen tot euthanasie, vindt D66. Nu komen dementerenden “te vaak” niet in aanmerking voor een vrijwillige levensbeëindiging, omdat ze een verzoek daartoe niet meer goed kunnen uiten of niet meer kunnen herhalen. Artsen zijn terughoudend bij dementerenden, omdat ze vrezen dat ze worden vervolgd als ze niet aan alle zorgvuldigheidseisen voldoen. D66 wil euthanasie daarom uit het Wetboek van Strafrecht halen en bereidt daarover een initiatiefwetsvoorstel voor, meldt de partij woensdag.

“Veel Nederlanders krijgen te maken met dementie en dat brengt heel veel verdriet met zich mee. Niet alleen voor mensen met dementie, maar ook voor hun naasten. De ziekte leidt tot stressvolle en hartverscheurende situaties, waar mensen niet voor hebben gekozen”, aldus D66-leider Rob Jetten. Naar schatting 300.000 mensen in Nederland hebben dementie en mogelijk stijgt dit aantal tot een half miljoen in 2040. Sinds 2002 mogen artsen in Nederland euthanasie toepassen bij mensen die daar vrijwillig en bewust een verzoek toe indienen en als er sprake is van een ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Bij patiënten met een vorm van dementie mag dat ook, maar als de ziekte al verder gevorderd is, neemt het denkvermogen af en de wilsonbekwaamheid toe. Lees verder bij Skipr. 

Het Openbaar Ministerie eist gevangenisstraffen tot 18 maanden tegen vier voormalige agenten van het politieteam Horst/Peel en Maas (Noord-Limburg). De drie mannen (36, 52, 47) en vrouw (48) worden verdacht van misbruik van gezag, bijvoorbeeld onrechtmatig binnentreden, vals opmaken van processen-verbaal en computervredebreuk.

Omdat er aanwijzingen bestaan van plichtsverzuim door meerdere agenten van het team Horst start de afdeling Veiligheid, Integriteit en Klachten (VIK) van de politie in 2019 een disciplinair onderzoek. Zo komen vermoedens van ernstig misbruik van bevoegdheden aan het licht, zoals het zelf melding maken bij Meld Misdaad Anoniem, machtigingen laten tekenen op basis van verkeerde of onvolledige informatie en creatief taalgebruik (bijvoorbeeld het aandikken van een vermoeden) om strafvorderlijke maatregelen mogelijk te maken.

Gescheiden trajecten
Na overleg met het Openbaar Ministerie stelt de Rijksrecherche een feitenonderzoek in dat leidt tot een strafrechtelijk onderzoek en uiteindelijk tot vervolging van vier verdachten. Het disciplinaire onderzoek van de VIK staat los van het strafdossier. Het zijn twee gescheiden trajecten, met enerzijds een onderzoek naar normoverschrijdend gedrag en plichtsverzuim, en anderzijds een onderzoek naar strafbaar handelen.

Tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak, waarvoor de rechtbank in Breda deze week drie dagen heeft uitgetrokken, staat de vraag centraal wanneer normoverschrijdend gedrag strafbaar gedrag wordt. “Wanneer gaat het over van een arbeidsconflict vanwege plichtsverzuim naar een strafrechtelijke norm die gehandhaafd moet worden? Het simpele antwoord op die vraag is dat dit pas gebeurt zodra er –naar de overtuiging van de officier- wettig en overtuigend bewijs voorhanden is dat strafbare feiten gepleegd worden”, zei de officier van justitie in haar requisitoir.

Overrompelen
Uit onderzoek is gebleken dat de verdachten het niet zo nauw namen met de regels van strafvordering. Ze overrompelden structureel – veelal niet-Nederlands sprekende bewoners – met een bezoek, doorzochten hun huizen en legden hun bevindingen niet vast of informeerden (hulp)officieren onvolledig zodat deze (toch) overgingen tot het afgeven van een machtiging. Dit misbruik van gezag wordt alle vier de verdachten verweten
Drie (47, 52, 36) van de vier voormalige verbalisanten worden aangeklaagd voor het opzettelijk onjuist opstellen van processen-verbaal. In één geval leidde zo’n ambtsedig en vals opgemaakt pv zelfs tot een veroordeling. “Een zeer ernstig strafbaar feit”, zei de officier van justitie over het manipuleren van de pv’s. “Dit gaat veel verder dan plichtsverzuim en raakt de hele strafrechtketen.”

Voor de 36-jarige en 47-jarige verdachten geldt dat zij volgens het OM onrechtmatig binnentraden in een huis in Grubbenvorst. Op basis van een dubieuze MMA-melding kregen ze toestemming om de woning binnen te gaan en ter plekke lieten ze het na om de procedures te volgen.

De 36-jarige verdachte wordt - als enige van de vier - verweten dat hij zich schuldig heeft gemaakt aan computervredebreuk. In die periode heeft hij meermaals in de politiesystemen die hij als verbalisant tot zijn beschikking had informatie opgevraagd van personen terwijl hij daartoe niet bevoegd was.

Vertrouwen op integriteit
Het Openbaar Ministerie komt tot de conclusie dat alle ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen kunnen worden en vindt dat de verdachten daarvoor gestraft moeten worden. De officier: “Het zou aan de samenleving niet uit te leggen zijn als politieagenten die strafbare feiten plegen niet fors gestraft worden. Vertrouwen op de integriteit van de politie en het politieoptreden is van cruciaal belang voor een goed functionerende rechtsstaat. Zodra dat vertrouwen wordt beschaamd, valt het fundament onder de strafrechtketen vandaan.”

Bij het bepalen van de strafeisen hield het OM er rekening mee dat alle vier verdachten vanwege hun gedrag inmiddels zijn ontslagen en dat er sinds het onderzoek begon (in 2019) lang heeft geduurd voordat de zaak voor de rechter kon worden gebracht. Het OM beseft dat de zaak tot veel media-aandacht heeft geleid, die impact had en heeft op de verdachten.

Doelbewust te werk
Strafverzwarend is meegewogen dat de verdachten over een lange periode (van bijna twee jaar) strafbaar hebben gehandeld en daarbij stelselmatig de rechten van burgers met voeten hebben getreden. Ook speelt mee dat de verdachten doelbewust te werk gingen, wat bevestigd werd in de appgesprekken die ze onderling voerden. Collega-agenten werden buitengesloten, en diensten werden zodanig ingericht dat de verdachten samen acties konden plannen.

Het OM neemt het de verdachten erg kwalijk dat ze van hun werkwijze een gewoonte hadden gemaakt en dat die steeds verder escaleerde. Een concreet voorbeeld is een adres in Horst waarbij de verdachten dezelfde woning te pas en te onpas, en zonder machtiging, binnentraden en het pand doorzochten. De verdachten gingen in de fout in een periode dat ze een opleidingsrol vervulden voor beginnende agenten die ze meenamen tijdens hun diensten.

Strafeisen
Tegen de 36-verdachte eiste de officier van justitie 18 maanden gevangenisstraf, waarvan 6 voorwaardelijk. De 47-jarige en 52-jarige verdachten hoorden respectievelijk 16 maanden gevangenisstraf (waarvan 6 voorwaardelijk) en 12 maanden gevangenisstraf (waarvan 6 voorwaardelijk) tegen zich eisen.

Als het aan het aan het OM ligt, krijgt de 48-jarige verdachte 8 maanden gevangenisstraf, waarvan 4 voorwaardelijk, opgelegd. In alle gevallen vordert het OM een proeftijd van 2 jaar.

In 2024 gingen bijna 93 duizend werknemers met pensioen. De gemiddelde leeftijd waarop mensen met pensioen gingen was 66 jaar en 1 maand. Dat is ruim 2 maanden later dan in 2023. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Meer werknemers met 67 jaar met pensioen
Sinds 2013 loopt de gemiddelde leeftijd waarop werknemers met pensioen gaan ongeveer gelijk op met de AOW-leeftijd. In 2024 is de AOW-leeftijd verhoogd naar 67 jaar. Daardoor was in 2024 een groter deel van de werknemers 67 jaar op het moment dat ze met pensioen gingen dan een jaar ervoor: 40 procent in 2024, tegen 6 procent in 2023.

In 2024 was 77 procent van de werknemers 65 jaar of ouder toen ze met pensioen gingen. In 2014 was dat 47 procent, en in 2004 12 procent. Destijds konden mensen nog eerder stoppen met werken dankzij vroegpensioenregelingen. Die regelingen zijn na 2006 grotendeels afgeschaft. In 2004 ging bijna drie kwart van de werknemers met pensioen vóór hun 62e. In 2024 was dat minder dan 5 procent.

Pensioenleeftijd in alle bedrijfstakken toegenomen
De gemiddelde pensioenleeftijd van werknemers lag in 2024 ruim 5 jaar hoger dan in 2004. In alle bedrijfstakken is de pensioenleeftijd tussen 2004 en 2024 flink toegenomen.

Werknemers in het openbaar bestuur gingen in 2024 het vroegst met pensioen, met een gemiddelde leeftijd van 65,3 jaar. Daarna volgden de zorg, de bouw en het onderwijs. Deze vier bedrijfstakken waren samen goed voor ruim de helft van alle werknemers die in 2024 met pensioen gingen. In de overige dienstverlening was de pensioenleeftijd met 68,1 jaar het hoogst, gevolgd door de landbouw, bosbouw en visserij, en overige zakelijke diensten.

Senioren spelen tennis (@Freepik - AI)

Israëlische burgers mogen niet langer op vakantie naar de Malediven.

De regering van de eilandstaat heeft bekendgemaakt dat Israëlische personen vanwege de oorlog in Gaza geen toegang meer tot de eilandengroep krijgen. Het land ten zuiden van India had vorig jaar al tot deze stap besloten. De Malediven zijn een populaire bestemming voor luxe vakantiereizen.

Het langverwachte Dune: Awakening wordt met drie weken uitgesteld. Funcom heeft deze keuze gemaakt om iets meer ontwikkeltijd te kunnen benutten.

Dune: Awakening zou eind mei uitkomen, de nieuwe releasedatum is 10 juni. Kopers van de Deluxe of de Ultimate Edition kunnen op 5 juni al aan de slag met het nieuwe spel. Uit de Closed Beta zijn een aantal opmerkingen gekomen van spelers die Funcom nog wil gaan verbeteren. Verder wordt er in mei nog een groot beta-weekend georganiseerd waar meer spelers het spel kunnen testen en eventuele opmerkingen kunnen doorgeven.

Europese waarden en wetten worden in Hongarije openlijk overtreden en de situatie verslechtert, zo blijkt uit een missie van het Europees Parlement die het land recent bezocht. Onder leiding van Tineke Strik, Europarlementariër voor GroenLinks-PvdA, sprak de delegatie de afgelopen dagen onder andere met vertegenwoordigers van de lhbt-gemeenschap, journalisten en anticorruptie-activisten. Hun verhalen zijn somber.

De afvaardiging had ook gesprekken met vertegenwoordigers van de Hongaarse regering. Volgens een van de delegatieleden werden zij daarbij 'agressief' en 'vijandig' benaderd en was er sprake van "onbeschoft gedrag" vanuit de overheid.

Geen volwaardige democratie
Er bestaan al langere tijd grote zorgen over de wijze waarop premier Orbán Hongarije bestuurt. Dit betreft onder meer grootschalige corruptie, het gebrek aan persvrijheid en het feit dat de onafhankelijkheid van rechters in Hongarije niet gegarandeerd is. Daarom heeft de Europese Commissie al miljarden euro's aan subsidies aan het land bevroren.

Daarnaast heeft de Commissie rechtszaken aangespannen bij het Europese Hof van Justitie, dat regelmatig oordeelt dat Hongarije zich niet aan Europese wetten houdt. In juni vorig jaar noemde het hof de schendingen door de regering-Orbán zelfs 'extreem ernstig'.

Dit heeft ook gevolgen voor andere EU-landen, bijvoorbeeld voor buitenlandse bedrijven die zaken doen met Hongarije. Toch negeert de regering uitspraken die haar niet aanstaan, aldus de missie. In 2022 stelde het Europees Parlement al vast dat Hongarije geen volwaardige democratie meer is.

Hoewel Hongarije zich niet aan EU-wetgeving houdt, kan het land niet uit de Unie worden gezet, simpelweg omdat dat volgens de regels niet mogelijk is. In uiterste gevallen kan een land wel zijn stemrecht verliezen. De procedure hiervoor werd in 2018 gestart, maar heeft nog altijd niet genoeg steun van andere lidstaten gekregen.

Wat er ook geprobeerd wordt, het leidt nog niet tot verbetering in Hongarije. Integendeel, de parlementaire missie ziet een trend van steeds ernstiger schendingen van de rechtsstaat, bijvoorbeeld tegenover lhbt'ers.

Lhbt-demonstraties verboden
Op de eerste dag van het bezoek van Striks delegatie stemde het Hongaarse parlement in met een grondwetswijziging. Voortaan kunnen demonstraties van lhbt-organisaties verboden worden en worden alleen nog mannelijke en vrouwelijke geslachten erkend. Ook kan het staatsburgerschap worden ontnomen aan mensen met een dubbele nationaliteit.

De vier coalitiepartijen die hebben bij de onderhandelingen over de voorjaarsnota nog geen akkoord bereikt over het aanpassen van de begroting voor dit jaar. Sinds gisterochtend zijn PVV, VVD, BBB en NSC in onderhandeling op het ministerie van Financiën. Het overleg werd alleen kort onderbroken voor stemmingen in de Tweede Kamer en duurde de hele nacht door. Gisteravond laat voegde ook premier Schoof zich bij de gesprekken. Eerder die avond was hij aanwezig bij het staatsbanket met de sultan van Oman.

Update 18.20 uur: Na het 'zoet' druppelt nu het 'zuur' naar buiten. Er gaat ruim een half miljard bezuinigd worden op de zorg, de ww wordt verkort ( van twee jaar naar achttien maanden) en werkgevers moeten meer premie gaan betalen. Dat zijn enkele van de maatregelen die de coalitie neemt om hun plannen van de voorjaarsnota te betalen.

De eerder bekend gemaakte plannen:

• De coalitie draait de btw-verhoging op cultuur, sport en media terug. Dit wordt gecompenseerd door een aanpassing in de inkomstenbelasting: die wordt minder laag dan oorspronkelijk gepland.
• 1,1 miljard euro extra per jaar beschikbaar voor Defensie.
• De energiebelasting wordt verlaagd, waarbij 200 miljoen euro wordt uitgetrokken. Per huishouden betekent dit ongeveer twintig euro minder per jaar.
• Er komt extra geld voor mensen die onterecht geen of te weinig uitkering kregen door fouten in het systeem van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen (WIA). Daarnaast wordt er 200 miljoen euro extra gereserveerd hervorming van het WIA-stelsel.
• De geplande huurverhoging van 5% voor sociale huurwoningen gaat in 2025 en 2026 niet door.
• Voor een hogere huurtoeslag wordt 1 miljard euro gereserveerd. Wilders noemt deze extra koopkrachtinjectie zelf een ‘boodschappenbonus’.
• De landbouwsector krijgt in 2025 en 2026 nog eens 600 miljoen euro extra.
• Er wordt 1,9 miljard euro vrijgemaakt voor de aanleg van de Nedersaksenlijn. Opmerkelijk is dat dit geld oorspronkelijk bestemd was voor de Lelylijn. In plaats van een snelle spoorlijn tussen Lelystad en het noorden, gaat een deel van het budget nu naar een spoorlijn tussen Enschede en Groningen.
• De belastingvrije jubileumuitkering blijft behouden. Werknemers die 25 of 40 jaar bij dezelfde werkgever werken, houden recht op een onbelaste bonus.
• Voor de asielopvang wordt toch extra geld vrijgemaakt. Er gaat 863 miljoen extra naar asielopvang, de IND en voor dwangsommen voor asielzoekers vanwege het overschrijden van termijnen door de IND.
• Naast de voorjaarsnota komt het kabinet ook met klimaatmaatregelen. Om bedrijven te helpen verduurzamen, wordt volgend jaar 4 miljard euro beschikbaar gesteld voor de zogenoemde SDE-regelingen.
• Grote stroomverbruikers in de industrie kunnen de komende jaren rekenen op een subsidie (IKC) om hun energiekosten te verlagen. Hiervoor wordt jaarlijks 180 miljoen euro uitgetrokken.
• 115 miljoen euro voor N36 in Overijssel.
• 375 miljoen euro voor verbreding sluis bij Kornwerderzand.
• Extra geld voor sociale advocatuur.
• Extra geld voor gemeenten.
• Voorgenomen accijnsverhoging op alcohol is geschrapt.
• Extra geld voor kinderopvang.

Overige besluiten over geld voor stikstof, klimaat en asiel zijn doorgeschoven naar augustus

Update 11.40 uur: de coalitie is het na een vergadermarathon can ruim 25 uur eens geworden over de voorjaarsnota. Eerst moesten de partijen het eens worden over het geldbedrag dat beschikbaar zou zijn. Lang was het daarbij ‘drie tegen één’, met de VVD als 'gierige schatkistbewaarder' tegenover PVV, NSC en BBB.

De coalitie draait - zoals eerder toegezegd- de btw-verhoging naar 21% op cultuur, sport en media  terug, bevestigen bronnen. Dit wordt opgevangen door een wijziging in de belastingkorting op de inkomstenbelasting. Ook komt er 1,1 miljard euro structureel bij het budget voor Defensie. De energiebelasting wordt verlaagd, daar is 200 miljoen euro voor uitgetrokken. Later meer. 

Eerdere berichtgeving: De onderhandelingen verlopen moeizaam. Al dagen wordt er gepraat over de voorjaarsnota, vooral door minister Heinen (Financiën) en de vier coalitiepartijen. Vorige week gaven PVV en BBB nog aan dat het "een flinke klus" zou worden en dat er nog een "oceaan" aan verschillen was. Aan het begin van deze week klonk het iets positiever, maar het is nog steeds onduidelijk hoever de partijen precies zijn.

Het plan is om de voorstellen donderdag in de ministerraad te bespreken. Deze bijeenkomst is een dag eerder dan normaal vanwege Goede Vrijdag.

Het kabinet lijkt een oplossing te hebben gevonden voor het btw-probleem. Dit betreft de btw-verhoging op theaters, musea, boeken en sport, die in november voorlopig werd uitgesteld door de oppositie. Het ontstane gat van 1,2 miljard euro in de begroting zou nu worden gedicht door de verlaging van de inkomstenbelasting minder ver door te voeren dan gepland, zo wordt rond de onderhandelingen vernomen.

Er liggen echter nog veel andere onderwerpen op tafel, zoals extra geld voor gevangenissen en defensie, en extra middelen om klimaatdoelen te halen en het stikstofprobleem aan te pakken. De partijen willen allemaal graag iets doen om de koopkracht te verbeteren, bijvoorbeeld via een verlaging van de energiebelasting, maar het is nog onduidelijk wat daar precies uit zal komen.

Ook over de begrotingswijze verschillen de meningen: PVV, BBB en NSC staan open voor het versoepelen van de begrotingsregels om meer mogelijk te maken, terwijl de VVD vasthoudt aan de huidige regels.

Gisteren verscheen behoorlijk onverwachts opeens de langverwachte RuneScape Dragonwilds in Early Access op Steam. Dragonwilds heeft niet zoveel gemeen met de originele RuneScape qua uiterlijk en gameplay, het is een third-person PvE RPG met een flinke nadruk op survival.

In Dragonwilds kun je samen met vrienden de kleurrijke gebieden van Ashenfall verkennen en gezamelijk bases bouwen, hout en andere resources bij elkaar sprokkelen en samen gevaarlijke dungeons verkennen. Er zit alleen wel een flinke adder onder het gras: behalve dat deze early access-versie, die naar verluidt al behoorlijk wat content bevat, 30 euro moet kosten, is het ook verplicht om een Epic Games-account te linken aan Steam. Tenminste, als je van de co-opfeatures gebruik wil maken. Als je het vertikt om een Epic account aan te maken of te linken, kun je offline spelen in je eentje. Bekijk de gameplaytrailer hieronder.

In de meivakantie wordt het wisselvallig lenteweer, waarbij de temperatuur flink varieert. Na een paar frisse dagen stijgt de temperatuur in het paasweekend naar 14-18 graden. Daarbij is het wisselvallig met een mix van wolken, zon en enkele buien. Richting Koningsdag daalt de temperatuur waarschijnlijk flink, doordat er een frisse noordwestenwind op steekt.

De laatste dagen voor de meivakantie en op Goede Vrijdag is het aan de frisse kant, met normale maxima van 12-14 graden. Er is ook vrij veel bewolking en vooral in het oosten kans op regen. Alles daarover is te lezen in weerbericht Nederland.

Tijdens het paasweekend loopt de temperatuur op naar 14 graden in het noordwesten tot 18 in het zuidoosten. Lokaal wordt het mogelijk nog wat warmer. Er is kans op een paar buien, maar we zien ook geregeld de zon. Alles over het weer met Pasen is hier te lezen.

Weinig verandering na Pasen
De eerste dagen na Pasen verandert er weinig met temperaturen van 14-19 graden. Daarbij blijft het wisselvallig met een mix van wolken, zon en enkele buien. Dat wil niet zeggen dat jij elke dag een bui zult treffen, maar hou er wel rekening mee als je er op uit trekt. Neem een paraplu of regenkleding mee en hou de neerslagradar in de gaten. Mogelijk valt een enkel dagdeel ook geheel in het water als er een regenzone overtrekt.

Maar de zon schijnt dus ook geregeld en er wordt tussen 12 en 15 uur zonkracht 4-5 verwacht. Dat betekent dat een onbeschermde huid binnen 20-40 minuten kan verbranden. Wie last heeft van hooikoorts moet in de meivakantie ook rekening houden met toenemende klachten in de meivakantie. Het gras komt geleidelijk in bloei en de berken bloeien massaal.

Traditioneel koude Koningsdag?
Richting Koningsdag wordt de temperatuurverwachting erg onzeker, maar de kans op frisser weer neemt toe. Voor het weekend van Koningsdag is de kans op benedennormale temperaturen maar liefst 60% en de kans op bovennormale temperaturen bedraagt slechts 20 procent.

Voorlopig lijkt het er dus op dat er weer een (inmiddels traditionele) temperatuurdip volgt rondom Koningsdag. De wind draait deze dagen naar het noordwesten en daarmee wordt frisse lucht vanaf de Noordzee aangevoerd. In de kustgebieden blijft de temperatuur dan steken tussen 10 en 15 graden en landinwaarts zal de temperatuur uitkomen tussen 13 en 17 graden. Het blijft daarbij wisselvallig met een mix van wolken, zon en buien.

Ook voor de tweede week van de meivakantie is de kans op frisse noordwestenwinden groot. Daarbij neemt richting begin mei wel de kans op een droog weertype toe.

Eilandbrug (@ Ouwesok) 

Een foto inzenden? Dat kan hier!
Jouw foto of filmpje bij het weerbericht? Deze is te mailen via weer@fok.nl of up te loaden via ons fotoforum. Vermeld bij de foto waar deze ongeveer is gemaakt.

Meepraten over het weer? Dat kan op ons weerforum waar de atmosfeer op ontploffen staat:
WKN - De atmosfeer staat op ontploffen.
Of uiteraard in de reacties onder het weerbericht.

De Amerikaanse president Donald Trump laat een onderzoek uitvoeren naar de import van kritieke ertsen met mogelijk nieuwe importheffingen tot gevolg. De Republikein ondertekende daartoe dinsdag (plaatselijke tijd) een uitvoerend bevel in het Witte Huis. Het draagt minister van Handel Howard Lutnick op om een nationaal veiligheidsonderzoek te starten onder de Trade Expansion Act van 1962.

Dit is dezelfde wet waarmee Trump in zijn eerste ambtstermijn tarieven van 25 procent op staal en aluminium invoerde en in februari een onderzoek startte naar mogelijke kopertarieven. Volgens waarnemers betekent dit een aanzienlijke escalatie in het geschil met belangrijke handelspartners. "De afhankelijkheid van de Verenigde Staten van import en de kwetsbaarheid van onze toeleveringsketens vormen potentiële risico's voor de nationale veiligheid, defensieparaatheid, prijsstabiliteit en economische welvaart en veerkracht", zei Trump in het bevel.

De afgelopen jaren hebben Chinese mijnbouwbedrijven de wereldmarkten overspoeld met goedkope voorraden van veel belangrijke mineralen. De industrie en investeerders hebben daarom tegenmaatregelen van de Amerikaanse regering geëist om binnenlandse projecten door te kunnen zetten.

Kritieke mineralen - waaronder kobalt, nikkel en de 17 zeldzame aardelementen - worden nu onder de loep genomen voor mogelijke importheffingen. De VS ontgint en verwerkt momenteel slechts kleine hoeveelheden lithium, heeft slechts één nikkelmijn, maar geen nikkelsmelterij, en geen kobaltmijn. Hoewel de Verenigde Staten verschillende kopermijnen heeft, is het voor de verwerking afhankelijk van andere landen.

Een paar dagen geleden legde China nieuwe exportbeperkingen op voor zeldzame aardmetalen als reactie op de tarieven van Trump. Dit is een groep van 17 elementen die worden gebruikt in de defensie-, elektrische voertuig-, energie- en elektronica-industrie.

In het juridische geschil over Kilmar Abrego Garcia, een migrant die ten onrechte naar El Salvador is uitgezet, voert de Amerikaanse rechterlijke macht de druk op de regering van president Trump op.

Een rechter in de Amerikaanse staat Maryland heeft verschillende hoorzittingen over de zaak bevolen. De Salvadoraan was vanuit de VS naar een zwaarbeveiligde gevangenis in zijn land van herkomst gebracht als onderdeel van een massadeportatie van vermoedelijke bendeleden.

De regering-Trump gaf later toe dat dit een "administratieve fout" was, waardoor het Amerikaanse Hooggerechtshof de regering opdroeg om te werken aan de terugkeer van de man naar de VS. Trump heeft dit tot nu toe echter afgewezen, net als de Salvadoraanse president Bukele.

De Oekraïense president Zelensky heeft de Amerikaanse onderhandelaars gewaarschuwd geen onaanvaardbare concessies te doen in de gesprekken met Rusland.

Alleen het Oekraïense volk beslist over zijn nationale grondgebied, zei Zelensky in Odessa. Hij beschuldigde vertegenwoordigers van de VS ervan ghet gesprek aan te gaan over zaken die buiten hun bevoegdheid vallen.

Volgens waarnemers heeft dit vooral betrekking op de speciale gezant Witkoff. Deze had vorige week in Sint-Petersburg met Kremlinleider Poetin gesproken en vervolgens verklaard dat een vredesakkoord ook betrekking zou hebben op de gebieden die Rusland tot zijn grondgebied had verklaard. Na de annexatie van het schiereiland de Krim in de Zwarte Zee in 2014 heeft Rusland in 2022 de Oekraïense regio's Luhansk, Donetsk, Kherson en Zaporizhia geannexeerd. Afgezien van de Krim heeft Rusland geen van deze gebieden volledig onder controle.

Voor statushouders is werk steeds vaker de belangrijkste bron van inkomsten als ze langer in Nederland zijn. In hun eerste jaar waren bijna alle statushouders die in 2014 een vergunning kregen afhankelijk van een uitkering of hadden geen inkomen. In 2023 had 47 procent werk als belangrijkste inkomstenbron. Statushouders die in de afgelopen jaren een verblijfsvergunning kregen, hadden sneller een baan dan de groep die langer geleden een vergunning ontving. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Sinds 2017 onderzoekt het CBS elk jaar, in opdracht van de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Asiel en Migratie, hoe het asielzoekers vergaat die vanaf 2014 naar Nederland kwamen. Dit jaar worden de ontwikkelingen beschreven tot en met de eerste helft van 2024. Asiel en integratie 2025 geeft een overzicht van het onderzoek.

Van 2014 tot en met juni 2024 kregen ruim 280 duizend asielzoekers een verblijfsvergunning asiel. De meeste statushouders kwamen uit Syrië (157 duizend), gevolgd door Eritrea (37 duizend). Andere statushouders kwamen onder andere uit Turkije, Afghanistan en Jemen.

Na zeven jaar is baan belangrijkste bron van inkomsten
Een jaar nadat ze hun verblijfsvergunning kregen waren bijna alle statushouders tussen 18 en 65 jaar afhankelijk van een uitkering. Voor statushouders die in 2014 een vergunning kregen was dit 85 procent. Na verloop van tijd gingen steeds meer statushouders werken en zijn ze minder afhankelijk van een uitkering. Na zeven jaar was werk de belangrijkste bron van inkomen voor statushouders die in 2014, 2015 of 2016 een verblijfsvergunning kregen. In 2023, negen jaar nadat ze hun verblijfsvergunning kregen, had 47 procent van de statushouders uit 2014 werk als belangrijkste inkomstenbron. De daling van uitkering en stijging van werk als belangrijkste inkomstenbron als statushouders langer in Nederland wonen is te zien bij alle vergunningsjaren.

Nieuwe vergunninghouders sneller aan het werk
Statushouders die de laatste jaren een verblijfsvergunning kregen, waren sneller aan het werk dan de groep die langer geleden een vergunning ontving. Van de statushouders die in 2020 een vergunning kregen, had 31 procent in 2023 een baan. Van de groep statushouders die in 2016 een vergunning kregen had drie jaar later 27 procent een baan. Van de statushouders die in 2014 een verblijfsvergunning kregen, had 19 procent drie jaar later betaald werk.

Statushouders voor wie werk nog niet de belangrijkste bron van inkomsten is kunnen toch een baan hebben. Dat geldt bijvoorbeeld voor studerende statushouders die een bijbaan hebben.

Asiel en integratie 2025
De publicatie Asiel en integratie 2025 geeft inzicht in de instroom van asielzoekers bij het COA en in de samenstelling en integratie van groepen statushouders. De publicatie bevat cijfers over het verblijf in COA-opvang, de wachttijd tot het verkrijgen van een verblijfsvergunning, huisvesting, inburgering, huishoudenssamenstelling, gezinshereniging, onderwijs, naturalisatie, werk en inkomen, zorggebruik en criminaliteit. Ook is in deze publicatie een apart hoofdstuk opgenomen over Oekraïense vluchtelingen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. 

Dat er overal in een stad in afvalbakken wordt gezocht naar blikjes en flessen waar statiegeld op zit, blijkt een flinke schadepost voor de vier grootste gemeenten in Nederland. Onderzoekers berekenden dat ze bij elkaar zo'n 9,4 miljoen euro kwijt zijn. Zo meldt AT5. 

Dat schrijft het AD op basis van een rapport van IPR Normag. Volgens de onderzoekers is er met het statiegeld op blikjes een nieuwe 'micro-economie' ontstaan. "In enkele uren kan 10 tot 25 euro worden verdiend, wat voor sommigen essentieel is voor hun bestaanszekerheid."

Maar voor de steden heeft de jacht op statiegeld negatieve gevolgen. Volgens het onderzoeksbureau ligt er bij zeker driekwart van de prullenbakken in de steden zwerfafval. Ongeveer een vijfde van de prullenbakken staat open of is defect. Daarnaast worden er veel huisvuilniszakken opengesneden. "Waardoor in veel gevallen ook inhoud van de vuilniszak op straat belandt, vaak verder verwaait of door dieren wordt verplaatst.”

Busjes
Het inzamelen van statiegeld blijkt zo goed te lonen, dat er soms busjes rondrijden op zoek naar blikjes en flesjes, constateren de onderzoekers. Dat gebeurt met name tijdens drukke evenementen. 

De schatting van 9,4 miljoen euro is met name gebaseerd op de schade in Rotterdam. Die bedraagt jaarlijks 2,3 miljoen euro. Morgen debatteert de Tweede Kamer over de statiegeldproblematiek.