Ongeluk Schiphol: piloten maakten slechte doorstart

De piloten van het Turkish Airlines-toestel dat in februari vorig jaar neerstortte bij Schiphol, hebben verzuimd een adequate doorstart te maken. Dat staat in het donderdag verschenen eindrapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Het vliegtuig kampte met een defecte linker radiohoogtemeter, die een te lage hoogte aangaf. Hierdoor ging het automatische gashendelsysteem zich gedragen alsof het toestel zich in de laatste fase voor de landing bevond. Het gas ging eraf, waardoor het vliegtuig uiteindelijk te langzaam vloog om in de lucht te blijven. Hierdoor stortte het neer.

Signalen dat het vliegtuig te langzaam vloog, werden echter door de bemanning niet opgemerkt. Dit werd deels veroorzaakt doordat de luchtverkeersleiding onvolledige aanwijzingen gaf, waardoor de piloten de aanvliegroute voor de daling niet van onderen, maar van boven benaderden. Dit had als gevolg dat er even geen gas hoefde te worden gegeven. Het probleem werd hierdoor 'gemaskeerd', stelt de raad.

Toen als laatste waarschuwing de knuppels begonnen te trillen, had de Boeing nog een doorstart kunnen maken, maar die werd niet correct uitgevoerd. In plaats van vol gas te geven, bleef de gashendel nog zeven seconden dicht. Toen alsnog maximaal vermogen werd gegeven, was het te laat en stortte het toestel neer.

Pieter van Vollenhoven, de voorzitter van de Onderzoeksraad, zei tijdens de presentatie dat de piloten de crash hadden kunnen voorkomen. "Als zij hadden gereageerd op de waarschuwing, dan was er niets gebeurd." Van Vollenhoven wees erop dat hetzelfde euvel zich in de twee dagen voor de fatale vlucht tweemaal had voorgedaan in hetzelfde vliegtuig. Toen wisten de piloten het op te lossen.

Vliegtuigbouwer Boeing en vele luchtvaartmaatschappijen waren al jaren op de hoogte van de problemen met de hoogtemeter. Er werd niets aan gedaan, omdat het te boek stond als een technisch probleem en niet als een veiligheidsprobleem. Het werd ook bijna nooit gemeld door piloten, omdat zij het zelf altijd wisten op te lossen.

Van Vollenhoven kan begrip opbrengen voor dit standpunt, al vindt hij wel dat de vliegtuigbouwer eerder actie had moeten ondernemen. Ook vindt hij dat piloten beter moeten worden getraind op dit soort situaties.

Naar aanleiding van het ongeluk is het probleem met de hoogtemeter in de moderne types 737 inmiddels verholpen. Bij de oudere types, zoals dat van de crash, wordt 'naarstig' gezocht naar een oplossing, aldus de Onderzoeksraad.

Piloten maakten slechte doorstart (Foto: Novum)