'Vaticaan plande actie tegen Hitler'
De Bonnse historicus Karl-Joseph Hummel meent dat het Vaticaan in 1938 een wereldwijd gecoördineerde actie tegen het fascistisch regime van Hitler wilde opzetten. Het plan ging uiteindelijk niet door op verzoek van rooms-katholieke bisschoppen in Duitsland. De Duitse geestelijken waren bang voor "oncalculeerbare vergeldingsmaatregelen". Hummel komt tot zijn bevindingen na een onderzoek in de Vaticaanse archieven. Hij is een van de eerste wetenschappers die toegang heeft gekregen tot deze archieven.
De pausen Pius XI en Pius XII zijn in de 20ste eeuw fel bekritiseerd wegens hun weinig strijdbare opstelling jegens het nationaal-socialisme. Hummel meent echter dat Pius XI weldegelijk kritisch was ten opzichte van Hitler. Zo weigerde hij in 1938 Hitler te ontvangen tijdens diens staatsbezoek aan Rome.
Uit het onderzoek van Hummel blijkt verder dat jezuieten in opdracht van het Vaticaan documenten hebben uitgewerkt waarin racisme, communisme en totalitarisme even scherp werden veroordeeld. Deze teksten zijn echter nooit gepubliceerd en nu pas bekend geworden.
Het Vaticaan wordt vaak verweten dat het zich terughoudend opstelde tegen het fascisme omdat het hoopte op steun in de strijd tegen het bolsjevisme. Dit heeft Hummel niet in zijn onderzoek kunnen achterhalen.
