Nieuws

Tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne in consultatie

Monique Verlind (DJMO)

Vluchtelingen uit Oekraïne vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) en hebben recht op fatsoenlijk onderdak, levensonderhoud en medische zorg. Door de plotselinge en zeer hoge instroom van vluchtelingen uit Oekraïne en de al grote druk op het COA heeft het kabinet op 1 april 2022 het staatsnoodrecht geactiveerd. Onder het staatsnoodrecht kregen burgemeesters de wettelijke taak om zorg te dragen voor de opvang en verzorging van vluchtelingen uit Oekraïne.

De toepassing van het staatsnoodrecht is op tijdelijke basis en mag niet langer duren dan noodzakelijk. Nu duidelijk is dat het conflict in Oekraïne naar verwachting langere tijd gaat duren en gemeenten nog enige tijd in de opvang en zorg blijven voorzien, creëert het kabinet een reguliere wettelijke basis voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Hierdoor kan het staatsnoodrecht weer buiten werking worden gesteld.

Belangrijkste wijziging
De belangrijkste inhoudelijke wijziging ten opzichte van het staatsnoodrecht is dat de verantwoordelijkheid voor opvang en zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne verschuift van de burgemeester naar het dagelijks bestuur van het gemeente: het college van Burgemeester en Wethouders (B&W). De taak van het college van B&W is beperkt tot vluchtelingen uit Oekraïne die onder de RTB vallen. Omdat er geen sprake meer is van een acute noodsituatie wordt deze taak niet opnieuw bij de burgemeester neergelegd.

Tijdelijke aard
De tijdelijke wet opvang ontheemden Oekraïne geldt voor een beperkte tijd. Het kabinet spant zich ervoor in dat de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne op termijn weer door het COA georganiseerd wordt. Op dit moment staat nog niet vast op welk moment het COA de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne op zich neemt. Deze tijdelijke wet vervalt daarom op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip. Dit tijdstip wordt in elk geval niet later gesteld dan één jaar nadat de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) afloopt.

Wetgevingsproces
De Tijdelijke Wet opvang ontheemden Oekraïne gaat van 12-12-2022 tot 13-01-2023 in consultatie. Na de consultatie wordt de wet voorgelegd aan de Raad van State. Vervolgens wordt het wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend,  waarna de Eerste Kamer zich erover kan buigen. Daarna treedt de wet in werking.